လူ႔အခြင့္အေရး လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ႐ုပ္ရွင္ပြဲေတာ္တြင္ ‘ဒါဒို႔ေျမ’ ဇာတ္ကား ဆုႏွစ္ဆု ရရွိ

သီဟတိုး

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ က်င္းပတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ႏိုင္ငံတကာ ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ ျမန္မာဒါရိုက္တာ စိုင္းေကာင္ခမ္း ရိုက္ကူးတဲ့ This Land is Our Land (ဒါဒို႔ေျမ) အမည္ရိွ ဇာတ္ကားက ဆု ၂ ဆု ရရွိသြားခဲ့ပါတယ္။

ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႔ ကေန ၁၉ ရက္ေန႔အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ျပည္လမ္းေပၚက Junction Square မွာရွိတဲ့ Junction Cineplex ရုပ္ရွင္ရံုနဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လမ္းေပၚက ဝဇီရာရုပ္ရွင္ရံုတို႔မွာ က်င္္းပခဲ့တဲ့ ဒီရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ အတြက္ ဆုေပးပြဲကို ဇြန္ ၁၉ ရက္ေန႔ ညေနက ရန္ကုန္ ဆူးေလ ရွန္ဂရီလာ ဟိုတယ္မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။

ပြဲေတာ္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာရုပ္ရွင္ကား ၂၆ ကား၊ အာဆီယံ ရုပ္ရွင္ကား ၉ ကားနဲ႔ ျပည္တြင္း ရုပ္ရွင္ကား ၃၂ ကား ဆိုၿပီး စုစုေပါင္း မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကား ၆၇ ကား ျပသခဲ့တဲ့ အထဲကမွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆု ၃ ဆု၊ မင္းကိုႏိုင္ဆု၊ March ၁၃ ဆု၊ ဟံသာဝတီ ဦးဝင္းတင္ဆု၊ Vaclav Havel Library ဆု၊ Peter Wintonick ဆု အစရိွတဲ့ ဆု ၈ ဆုကို အသီးသီး ေရြးခ်ယ္ ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။

ဆုရရိွခဲ့တဲ့ ရုပ္ရွင္ကားေတြကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆု ၃ ဆုမွာ ႏိုင္ငံတကာရုပ္ရွင္ကားကို ေတာင္အာဖရိကက ဒါရိုက္တာ Rehad Desai ရိုက္ကူးထားတဲ့ Miners Shot Down၊ အာဆီယံ ရုပ္ရွင္ကားဆုကို ကေမာၻဒီးယား ဒါရိုက္တာ Anne-Laure Poree နဲ႔ Guillaume Suon တုိ႔ရိုက္ကူးထားတဲ့ The Last Refugee ဇာတ္ကားနဲ႔ ျပည္တြင္းရုပ္ရွင္ကား မ်ားထဲက ျမန္မာဒါရိုက္တာ စိုင္းေကာင္ခမ္း ရိုက္ကူးတဲ့ This Land is Our Land (ဒါဒို႔ေျမ) အမည္ရိွ ဇာတ္ကားတုိ႔ ရရိွသြားခဲ့ပါတယ္။

This Land is Our Land ဆုိတဲ့ ဇာတ္ကားက လတ္တေလာမွာ ျဖစ္ပ်က္ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ မတရား ေျမယာသိမ္းခံရမႈေတြ၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေတြ၊ ကမ္းပါးၿပိဳမႈေတြေၾကာင့္ ရြာလံုးကၽြတ္လိုက္ ဒုကၡေရာက္မႈေတြနဲ႔ စက္ရံုတည္ေဆာက္မႈ ေတြေၾကာင့္ ေဒသခံ လူထုရဲ႕ က်န္းမာေရး ထိခုိက္မႈေတြ အစရိွတဲ့ လက္ရိွျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြအပါအဝင္ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အခက္အခဲေတြကို ရိုက္ကူးတင္ျပထားတာတဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကား တကားျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဇာတ္ကားမွာ မတူညီတဲ့ အရပ္ေဒသအသီးသီးမွာ မတူညီတဲ့အခက္အခဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မိသားစု စားဝတ္ေနေရးကို ေျဖရွင္းေနၾကရတဲ့ လယ္သမားငါးဦးကို အင္တာဗ်ဴးလုပ္ၿပီး သူတုိ႔ေျပာျပတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕အခက္အခဲေတြ၊ သူတုိ႔တကယ္ ရင္ဆုိင္ ေျဖရွင္းေနရတဲ့ ျဖစ္ရပ္မွန္ အေၾကာင္းအရာေတြကို ရိုက္ကူး တင္ျပထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ဇာတ္လမ္းအစမွာ အေျခခံလူတန္းစား ေတာရြာေက်းလက္ ေဒသက ကေလးေတြရဲ႕ ကဗ်ာရြတ္သံ၊ စာရြတ္သံတုိ႔နဲ႔ အစေဖာ္ထားၿပီး “ဒါတုိ႔ျပည္၊ ဒါတုိ႔ေျမ၊ ဒို႔ပိုင္တဲ့ေျမ” ဆုိတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းကို သံၿပိဳင္သီဆုိေနတဲ့ ဇာတ္ဝင္ခန္းကေန စတင္ ပံုေဖာ္ထားၿပီး ဇာတ္လမ္းအဆံုးမွာလည္း ကေလးေတြက သူတုိ႔ တေယာက္ခ်င္းစီရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ ပြင့္လင္းတဲ့ အေတြးေခၚေတြထဲက သူ႔တုိ႔ျဖစ္ခ်င္တဲ့ အနာဂတ္ စိတ္ကူးေတြကို တေယာက္တေပါက္ ေျပာထားတဲ့ ဇာတ္ဝင္ခန္းနဲ႔ အဆံုးသတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ မင္းကိုႏိုင္ဆု The best short films ဆုအျဖစ္ Joses Dennis C နဲ႔ Teodosio တို႔က An Untold Story ဇာတ္ကား၊ March 13 ဆု The best animated films ဆုကို ဒါရိုက္တာ ေဇာ္ဘိုဘိုလတ္ ရိုက္ကူးတဲ့ The Seller ဆုိတဲ့ဇာတ္ကားနဲ႔ ယခုႏွစ္မွာ တုိးခ်ဲ႕ေပးအပ္တဲ့ ဟံသာဝတီ ဦးဝင္းတင္ဆုကိုေတာ့ ဒါရိုက္တာေကာင္းဆင့္ ရိုက္ကူးတဲ့ Enter အမည္ရိွ မွတ္တမ္း ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတုိ႔က အသီးသီး ရရိွခဲ့ပါတယ္။

The Seller ဆုိတဲ့ Animation ဇာတ္ကားဟာ Animated Cartoon ဇာတ္ေကာင္ကို အေျခတည္ၿပီး ရိုက္ကူးျပထားတဲ့ ဇာတ္လမ္းတုိ တကား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားကေတာ့ ကိုယ့္တုိင္းျပည္က သယံဇာတေတြကို မတရားေရာင္းစားေနတဲ့ ခရိုနီေတြအေၾကာင္း မီးေမာင္းထုိးျပတဲ့ ဇာတ္လမ္းပံုစံမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

တိုင္းျပည္မွာရိွသမွ် ပစၥည္းေတြကို ေရာင္းစားထားၿပီး စည္းစိမ္ေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနတဲ့ ခရိုနီႀကီးတေယာက္က ေနာက္ဆံုး ေရာင္းစရာမရိွတဲ့အဆံုး သူေနတဲ့ ကၽြန္း၊ သူေနတဲ့ ေျမကိုပါ ေရာင္းခ်လိုက္လို႔ ကၽြန္းေပၚကေန ကန္ခ်ခံရ၊ ပင္လယ္ထဲမွာ မလွမပ ဘဝ အဆံုးသတ္သြားရတဲ့ အေၾကာင္းကို တုိတုိနဲ႔ထိထိ ရိုက္ကူးျပထားတဲ့ Animation ကာတြန္း ဇာတ္ကား ေကာင္း တခုပါ။

ဒီႏွစ္မွာ ထူးထူးျခားျခား အသစ္ေပးတဲ့ ဆုတဆုျဖစ္တဲ့ ဟံသာဝတီဦးဝင္းတင္ဆုကို ရရိွသြားတဲ့ Enter ဆုိတဲ့ ဇာတ္ကား ကေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ ႀကိဳးတုိက္က်ခံထားရတဲ့ လူတေယာက္ရဲ႕ ေန႔စဥ္ဘဝ ျဖတ္သန္းမႈကို ပီပီျပင္ျပင္ ပံုေဖာ္ရိုက္ကူး ထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ေထာင္က်ေနတဲ့ လူတေယာက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ စိတ္ဓာတ္မက်ေအာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ရင္း မတရား အႏိုင္က်င့္ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈေတြ ၾကားကေန ဘဝကို ႀကံ့ႀကံ့ခံ အားတင္းျဖတ္သန္းရင္း ေထာင္ထဲကေန႔ေတြကို ေရတြက္ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ပံုေတြကို သဘာဝက်က် ရိုက္ကူး ျပသထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးဘေလာ့ဂ္တခုကို ေရးလို႔ အက်ဥ္းက်သြားတဲ့ လူငယ္တေယာက္ရဲ႕အေၾကာင္းကို ရိုက္ကူးတင္ျပထားတာ ျဖစ္ၿပီး အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ လူတေယာက္ရဲ႕ ယခင္ အက်ဥ္းမက်ခင္က လြတ္လပ္ေနတဲ့ အေတြးနဲ႔ ယခုက်ဥ္းၾကပ္ေနတဲ့အေတြးတို႔ကို ႏႈိင္းယွဥ္ျပသထားတဲ့ ဇာတ္ကားေကာင္း တခုျဖစ္တယ္။

Vaclav Havel Library ဆုကိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆု ၁ ဆုရရိွၿပီးသားျဖစ္တဲ့ ဒါရိုက္တာ စိုင္းေကာင္ခမ္း ရဲ႕This Land is Our Land (ဒါဒို႔ေျမ) ဆုိတဲ့ ဇာတ္ကားကပဲ ထပ္ဆင့္ ျပန္ရရိွခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုး ရင္အခုန္ရဆံုးဆုလို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ Peter Wintonick ဆုကိုေတာ့ မေၾကညာခင္မွာ ဒီဆုမေရြးခ်ယ္ခင္က မျပျဖစ္လိုက္တဲ့ ဒါရိုက္တာမင္းထင္ကိုကိုႀကီးရဲ႕ “အမိုးမရိွတဲ့ ေကာင္းကင္” ဆိုတဲ့ ဘာသာေရးေနာက္ခံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရုပ္ရွင္ကားကို ေပးဖုိ႔ ယာယီေရြးခ်ယ္ခဲ့ေပမယ့္ ရိုက္ကူးသူေတြရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ လံုၿခံဳေရး အစရိွတဲ့ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျပပြဲမွာ မျပျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဒါရိုက္တာ ခင္ဆုၾကည္၊ စိန္လင္း၊ မင္းသန္းဦးတို႔ ရိုက္ကူးထားတဲ့ “ပုဒ္မ ၁၈” အမည္ရွိတဲ့ မိနစ္ ၂၀ စာ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကို ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။

“ပုဒ္မ ၁၈” ဇာတ္ကားကေတာ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ တုိက္ပြဲဝင္ေနၾကတဲ့ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ လက္ရိွႀကံဳေတြ႕ေနၾကရတဲ့၊ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစတဲ့၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ စတင္ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ပုဒ္မ ၁၈ အေၾကာင္းကို ရိုက္ကူးတင္ျပထားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွတ္တမ္းရုပ္ရွင္မွာဆုိရင္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုဒီၿငိမ္းလင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္ရွားသူ မေမစံပယ္ျဖဴ၊ မေဖြးယုမြန္တုိ႔ကို အာဏာပိုင္တုိ႔က ပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ မတရားဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း တုိ႔ကို ရိုက္ကူးတင္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဆုေပးပြဲအခမ္းအနားအတြင္းမွာ ဆုရဇာတ္ကားတခ်ိဳ႕ကိုသာ ျပန္လည္ျပသခဲ့ၿပီး တခ်ိဳ႕ဇာတ္ကားေတြကို ဆုရရိွေပမယ့္ အခ်ိန္ကို ကန္႔သတ္ငဲ့ညႇာေသာအားျဖင့္ ျပသျခင္းမရိွခဲ့ပါဘူး။ ဇာတ္ကားေတြ ဆုေပးဖို႔ စိစစ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ Jury အဖြဲ႔ စုစုေပါင္း ၆ ဖြဲ႔ရိွၿပီး Juries for International Competition မွာ Jury ၅ ဦးပါဝင္ၿပီး က်န္ ၅ ဖြဲ႔မွာ Jury သံုးဦးစီ ပါဝင္ခဲ့တယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။