ၿပိဳင္တူတြန္းဖို႔ လိုေသးသည္

ဇင္လင္း

၂၀၁၀ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၂၄၊ ၂၅၊ ၂၆) ရက္ေတြမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ သတၱမအႀကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာသတင္းသမဂၢညီလာခံ ၿပီးဆုံးသြားပါၿပီ။


ျမန္မာသတင္းသမဂၢ သတၱမအႀကိမ္ညီလာခံမွာ ထူးျခားခ်က္တခ်ဳိ႕ကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ပထမေန႔မွာ သတင္းစာဆရာႀကီး လူထုစိန္၀င္းနဲ႔ ဆရာဦး၀င္းေဖတို႔ရဲ႕ ဗီြဒီယိုအမွာစကားမ်ား၊ ဒုတိယေန႔မွာ ဆရာေမာင္စြမ္းရည္ရဲ႕ ဗီြဒီယိုအမွာစကား၊ တတိယေန႔မွာ ၀ါရင့္ဂီတပညာရွင္ ေဒၚမာမာေအးရဲ႕ ဗီြဒီယိုအမွာစကား စသည္တို႔ကို ညီလာခံမွာ တင္ဆက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေရွ႕မ်ဳိးဆက္နဲ႔ ေနာက္မ်ဳိးဆက္တို႔ရဲ႕ အျပန္အလွန္ အားျပဳခ်ိတ္ဆက္မႈ ေစတနာဆက္ထုံးကို ေဖာ္ျပတဲ့အစီအစဥ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

တခါ ဒီႏွစ္ ‘ကင္ဂ်ီနာဂအိ’ အမွတ္တရဆုကလည္း တနည္းတဖုံ ထူးျခားပါတယ္။ အမွန္က ႏွစ္စဥ္ ထိုက္တန္တဲ့ သတင္းသမားတဦးကို ေရြးခ်ယ္ဆုေပးဖို႔ျဖစ္ေပမယ့္ လက္ရွိအေျခအေနအရ ေထာင္ႏွစ္ရွည္ခ်မွတ္ခံရတဲ့ သတင္းေထာက္က (၂) ေယာက္မက ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီထဲကမွ ကို၀င္းေမာ္ ေထာင္ဒဏ္ (၁၇) ႏွစ္နဲ႔ မလွလွ၀င္း ေထာင္ဒဏ္ (၂၇) ႏွစ္တို႔ကို အင္တာနက္မွာ ဆႏၵမဲေပးေရြးခ်ယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကင္ဂ်ီနာဂအိရဲ႕ မိခင္သတင္းဌာနျဖစ္တဲ့ ‘ေအပီအက္ဖ္’ ကလည္း (၂) ဦးလုံးကို ဆုေပးသင့္ေၾကာင္း သေဘာတူတဲ့အတြက္ ဒီႏွစ္ညီလာခံမွာ ဘ၀နဲ႔ရင္းၿပီး သတင္းယူခဲ့ၾကတဲ့ ကို၀င္းေမာ္နဲ႔ မလွလွ၀င္းတို႔ကို ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ဆုခ်ီးျမႇင့္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္အေရးေတာ္ပုံက အစျပဳလို႔ လူထုသတင္းသမားေတြအျဖစ္ တာ၀န္ေက်ခဲ့ၾကတဲ့ ျမန္မာဘေလာ့ဂါေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို အားေပးျမႇင့္တင္လိုတဲ့အတြက္ အေကာင္းဆုံး ‘ျမန္မာဘေလာ့ (၁၀) ခု’ ကိုလည္း အင္တာနက္မွာပဲ မဲေပးေရြးခ်ယ္တဲ့စနစ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ဆုခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။ ဘေလာ့ဂါဆုေတြကို နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားမ်ားအဖြဲ႔ (Reporters San Frontiers) က တာ၀န္ယူခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီႏွစ္ရဲ႕ေနာက္ထူးျခားခ်က္တခုက ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းတဲ့ စိတ္၀င္စားမႈ ၾသဇာသက္ေရာက္လြန္းေနတဲ့အခ်က္ပါပဲ။ သတင္းသမဂၢ ညီလာခံအေပၚလည္း ေရြးေကာက္ပြဲၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ႀကီးမားတာေတြ႔ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းစာဆရာေတြျဖစ္ၾကတဲ့ လာရီေဂ်ဂင္ (Larry Jagan) နဲ႔ မာရ၀န္း မာကန္မာကာ (Marwaan Marcan-Marker) တို႔က ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္လာစရာရွိတဲ့ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ အလားအလာေတြကို ႏိုင္ငံတကာေရြးေကာက္ပြဲမ်ားနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္တင္ျပၾကပါတယ္။

ဒီ့အျပင္ ‘အာရွ ေရြးေကာက္ပြဲလြတ္လပ္မႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးကြန္ရက္’ (ANFREL) ကိုယ္စား အီခ်ာဆူပရီယာဒီ (Ichal Supriayadi) နဲ႔ ဘီဒယတ္ဒတ္စ္ (Bidhayak Das) တို႔ကလည္း ညီလာခံတက္လာတဲ့ ျမန္မာသတင္းစာဆရာမ်ားကို ‘ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး နည္းနာမ်ား’ နဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။ တခါ ‘ထိုင္းႏိုင္ငံသတင္းစာဆရာမ်ားအသင္း’ (TJA) ကိုယ္စားလွယ္ ခ်ာဗရြန္လင္ပတၱမာပနီ (Chavarong Limpattamapanee) က ထိုင္းသတင္းမီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲကို ကမာၻကသိေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္သတင္းေပးပို႔ကာ အကူအညီေပးႏိုင္ပုံကို တင္ျပပါတယ္။ ‘အေရွ႕ေတာင္အာရွသတင္းစာမဟာမိတ္အဖြဲ႔’ (SEAPA) ကိုယ္စားလွယ္ မစၥကူလခ်ဒါ ခ်ိဳင္ပီပတ္ (Ms.Kulachada Chaipipat) က ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္သတင္းေဖာ္ျပၾကမည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအတြင္းရွိ သတင္းစာနဲ႔ သတင္းမီဒီယာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ အခန္းက႑အေရးပါပုံကို တင္ျပပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲအေတြ႔အႀကဳံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံက သတင္းစာသမား (၂) ဦးျဖစ္တဲ့ မစၥဂယ္ရီဂ်က္ဆင္ (Ms.Jerry Jackson) နဲ႔ မစၥ၀ိုင္အိုလက္ဂြန္ဒါ (Violet Gonda) တို႔ကလည္း သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ သတင္းရယူေပးပို႔ပုံေတြ လာေရာက္တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါေသးတယ္။ ထူးထူးျခားျခား သူတို႔က႑ကို ျမန္မာသတင္းသမားေတြ ေတာ္ေတာ္စိတ္၀င္တစား ေဆြးေႏြးေမးျမန္းၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာသတင္းသမားမ်ားရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲသတင္းယူ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ျမန္မာသတင္းသမားေတြ သိရွိမွတ္သားစရာ မွ်ေ၀တာျဖစ္လို႔ တန္ဖိုးရွိတဲ့ ဗဟုသုတေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာသတင္းသမားေတြ သိရွိလိုတဲ့ အခ်က္မ်ားကိုလည္း အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးခြင့္ ေမးျမန္းခြင့္ေတြရရွိတဲ့အတြက္ အက်ဳိးမ်ားတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါပဲ။

သတင္းေလာကသားေတြ အပါအ၀င္ လူအမ်ား စိတ္၀င္စားမႈအရွိဆုံးလို႔ေျပာရမယ့္ အစီအစဥ္ကေတာ့ ညီလာခံ ဒုတိယေန႔ရဲ႕ မြန္းလြဲပိုင္း အစီအစဥ္ျဖစ္တဲ့ “ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ၂၀၁၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ ေဆြးေႏြးခန္း” ျဖစ္ပါတယ္။ အစီအစဥ္ကို တာ၀န္ယူ တင္ဆက္သူက ဗြီအိုေအ ႐ုပ္သံအဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေက်ာ္ဇံသာက ႀကီးၾကပ္သူအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးသူေတြကေတာ့ ဒီမိုကေရစီပါတီေခါင္းေဆာင္ ဦးသုေ၀၊ ျပည္တြင္း NGO တခုမွာ တာ၀န္ထမ္းေနတဲ့ ေဒါက္တာခင္ေဇာ္၀င္း၊ ျမန္မာသတင္းသမဂၢဥကၠ႒ ဦးေမာင္ေမာင္ျမင့္၊ ဦးေမာင္ေမာင္ (NCUB) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ပါ၀င္ေဆြးေႏြးၾကသူေတြရဲ႕ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ အျမင္ေတြကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက ေမးျမန္းေဖာ္ထုတ္ပါတယ္။ သူတို႔အျမင္ေတြကို ပရိသတ္က ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ညီလာခံခန္းမထဲမွာတင္မက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအထိ ဂယက္႐ိုက္ခတ္သြားေစခဲ့တဲ့ ေဆြးေႏြး၀ိုင္းလို႔ ဆိုေလာက္ပါတယ္။ အျမင္အယူအဆေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သေဘာကြဲလြဲမႈေတြ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိခဲ့တာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ျမန္မာသတင္းသမဂၢက ညီလာခံခန္းမကို (၂) နာရီခန္႔ အသုံးျပဳခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး ဗြီအိုေအသတင္းဌာနက ဒီေဆြးေႏြးခန္းျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ကမကထလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဗြီအိုေအရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ နယ္ပယ္အ၀န္းအ၀ိုင္းကို ခ်ဲ႕ထြင္ၾကည့္လိုက္တဲ့သေဘာလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္ ပရိသတ္စိတ္၀င္စားမႈရွိတဲ့ အခန္းက႑ေတြကေတာ့ ‘တိုင္းရင္းသားမီဒီယာ၏ အခန္းက႑’ (ႏိုင္ကေဆာ့မြန္)၊ ‘မီဒီယာႏွင့္ လိင္ခြဲျခားမႈျပႆနာ’ (ေဒၚတင္တင္ညိဳ)၊ ‘မီဒီယာက်င့္၀တ္ႏွင့္ ဆရာ၀န္က်င့္၀တ္’ (ေဒါက္တာထင္ေဇာ္)၊ ‘အာဏာရွင္ေအာက္က ျမန္မာ့ကာတြန္းေလာက’ (ရဲေခါင္မဲေမာင္)၊ ‘ရာစုႏွစ္၀က္အတြင္း ျမန္မာကဗ်ာနာက်င္မႈ’ (ကဗ်ာဆရာ ၿငိမ္းေ၀)၊ ‘လူ႔အခြင့္အေရး၊ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးအခြင့္အေရးကာကြယ္ရာ၌ မီဒီယာ၏ အခန္းက႑’ (ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္း)၊ ‘စာနယ္ဇင္းသမား လုပ္ခ်င္၏၊ အမွန္တရားကို ဆုပ္ကိုင္ရဲ၀ံ့ မရဲ၀ံ့’ (စာေရးဆရာ စိုးေနလင္း) အစရွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ‘ျမန္မာအြန္လိုင္းမီဒီယာမ်ား၏ လုံၿခဳံမႈႏွင့္ ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ အြန္လိုင္းတိုက္ခိုက္မႈမ်ား’ (အိုင္တီပညာရွင္တဦး)၊ ‘ျမန္မာအြန္လိုင္း မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ဧရာယူနီကုဒ္စနစ္’ (ဦးမင္းေက်ာ္)၊ ‘ကြန္ျပဴတာ၊ မာလ္တီမီဒီယာႏွင့္ နည္းပညာမ်ား’ (မစၥတာ ဘားမား)၊ ‘ျမန္မာဘေလာ့ဂါမ်ားႏွင့္ ျမန္မာမီဒီယာ’ (ဦးမင္းဒင္) တို႔ တင္ျပေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ကြန္ျပဴတာနည္းပညာဆိုင္ရာ အခန္းက႑ေတြကိုလည္း ပရိသတ္ စိတ္၀င္စားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒီႏွစ္ညီလာခံ အထိမ္းအမွတ္အေနနဲ႔ ျမန္မာသတင္းသမဂၢက စာအုပ္ (၃) အုပ္ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ေတြကေတာ့ ဆရာလူထုစိန္၀င္းရဲ႕ ‘လူထုရနံ႔စာစုမ်ား’၊ ကာတြန္း၀င္းထြန္း ေခၚ Mr Burma ရဲ႕ ‘ဒါ ဗမာျပည္’၊ ျမန္မာသတင္းသမဂၢ အဖြဲ႔သားမ်ား စုစည္းတင္ျပတဲ့ ‘ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ သတင္းေထာက္မွတ္စု’ စာအုပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တအုပ္ကို ေစာင္ေရ (၅၀၀) စီ ထုတ္ေ၀ၿပီး အခမဲ့ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀မႈ ကုန္က်စရိတ္ကို National Endowment for Democracy (NED) က ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာသတင္းသမဂၢ အလုပ္အဖြဲ႔အေနနဲ႔ တႏွစ္မွာတခါ ညီလာခံက်င္းပႏိုင္ေရးအတြက္ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ရင္ဆိုင္ၿပီး လုံးပန္းခဲ့ၾကရတယ္ဆိုရင္ မမွားပါဘူး။ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ (၁၁) ႏိုင္ငံေလာက္မွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိေနၾကတဲ့ မိတ္ေဆြေရာင္းရင္း ရဲေဘာ္ရဲဘက္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ အခ်င္းခ်င္း ျပန္ဆုံႏိုင္ေအာင္၊ အျမင္ေတြ ဖလွယ္ႏိုင္ေအာင္ စုစည္းညီၫြြတ္မႈ ရေအာင္လုပ္တဲ့ ညီလာခံလို႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ညီလာခံၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ထုံးစံအတိုင္း ေ၀ဖန္သံေတြ ေထာင့္အသီးသီးက ထြက္လာပါတယ္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ေတာ့ ေ၀ဖန္ေရးလုပ္တာ ေကာင္းပါတယ္။ ႀကိဳဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေ၀ဖန္သူရဲ႕ စိတ္ရင္းေစတနာ မွန္ကန္ဖို႔ကလည္း အထူးအေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီ့ထက္ပိုအေရးႀကီးတာက အဖြဲ႔အစည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေ၀ဖန္ေရးလည္းလုပ္၊ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ပါ၀င္ပံ့ပိုးမႈေတြလည္း လုပ္ၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုၿပီးဆီေလ်ာ္မယ္ထင္ပါတယ္။ အနည္းဆုံး သမဂၢအဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ၾက၊ ႏိုင္ငံအေျခအေနအလိုက္ အနည္းဆုံး သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဖြဲ႔၀င္ေၾကးလည္း ထည့္၀င္ၾကမယ္ဆိုရင္ “ျမန္မာသတင္းသမဂၢ” ဟာ အေတာ္အတန္ အားေကာင္းတဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္လာဖို႔ရွိပါတယ္။

(၇) ႏွစ္သားျဖစ္လာတဲ့အထိ ျမန္မာသတင္းသမဂၢဟာ ဖြံ႔ၿဖိဳးသင့္သေလာက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာျခင္းမရွိဘူးလို႔ ေ၀ဖန္ရင္လည္း မွန္ေနတာေၾကာင့္ ခံရမွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေစတနာမွန္တဲ့ ေ၀ဖန္ေရးဆိုရင္ေတာ့ တဖက္သတ္ အျပစ္ဖို႔တာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ အဆိုးအေကာင္းကို မွ်မွ်တတ မီးေမာင္းထိုးျပၿပီး ရလဒ္ေကာင္းရွိရင္လည္း အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ လိုပါတယ္။ ျပဳျပင္စရာေတြ႔ရင္လည္း အက်ဳိးသင့္ အေၾကာင္းသင့္ အႀကံျပဳသင့္ပါတယ္။

ျမန္မာသတင္းသမဂၢအဖြဲ႔မွာ ႐ုံးခန္းမရွိပါ။ လစာနဲ႔ အၿမဲခန္႔၀န္ထမ္းမရွိပါ။ ျမန္မာသတင္းသမဂၢမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနၾကသူ မ်ားဟာ တေယာက္တႏိုင္ငံစီမွာ ေနၾကသူေတြျဖစ္ၿပီး အင္တာနက္ေကာင္းမႈေၾကာင့္ စုေပါင္းစဥ္းစား အျမင္ဖလွယ္၊ စုေပါင္းတိုင္ပင္ လုပ္ငန္းစဥ္ေရးဆြဲ၊ စုေပါင္းတာ၀န္ယူ စသည္ျဖင့္ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးအက်ဳိးရလဒ္ တခုခုကို ေျမာ္ျမင္ၿပီး ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာမ်ဳိး မဟုတ္ပါ။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ထူေထာင္မယ္ဆိုရင္ စတုတၳမ႑ိဳင္ ႀကံ့ခိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ပိုမိုတိုးတက္ရရွိလာေရး၊ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာနယ္ပယ္မွာ တာ၀န္ထမ္းေနၾကတဲ့ သတင္းေလာကသားေတြရဲ႕ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ေတြ တိုးတက္ရရွိေရး၊ ျမန္မာသတင္းသမားမ်ားနဲ႔ သတင္းလုပ္ငန္းမ်ားရဲ႕ အရည္အေသြး ေခတ္မီတိုးတက္ျမင့္မားေရး၊ ႏိုင္ငံတကာသတင္းမီဒီယာဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနဲ႔ ျမန္မာသတင္း ေလာကသားတို႔ ပိုမိုထိေတြ႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္ေရး၊ ႏိုင္ငံတကာသတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ျမန္မာသတင္းသမားေတြလည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္ႏိုင္ေရး အစရွိတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ မည္သည့္လာဘ္လာဘကိုမွ် မေျမာ္ျမင္ဘဲ ေဆာင္ရြက္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏွစ္စဥ္ ျမန္မာသတင္းသမဂၢညီလာခံတိုင္းမွာ အဖြဲ႔၀င္ေၾကးမ်ား ထည့္၀င္ၿပီး အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ၾကဖို႔ အၿမဲႏႈိးေဆာ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဖြဲ႔၀င္ေၾကး ထည့္၀င္မွတ္ပုံတင္သူ အေရအတြက္ဟာ ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ ျဖစ္မလာခဲ့ပါဘူး။ ညီလာခံ နီးလာရင္ေတာ့ ညီလာခံတက္ခ်င္သူေတြ ဖိတ္စာမရလို႔ ေမးလာသူေတြကေတာ့ ဒုနဲ႔ေဒးလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာသတင္းသမဂၢကေတာ့ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ျမန္မာမီဒီယာသမားေတြ က်န္ေနရစ္တာမ်ဳိး မျဖစ္ရေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ဖိတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ (၁၁) ႏိုင္ငံက ျမန္မာသတင္းသမား (၁၅၀) ထက္မနည္းကို ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ခရီးစရိတ္သိပ္ႀကီးလို႔ မတတ္သာဘဲ ခ်န္ခဲ့ရသူတခ်ဳိ႕ေတာ့ ရွိပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က ညီလာခံအပိတ္ေန႔မွာ အဖြဲ႔၀င္ေတြ စုံစုံညီညီ အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္ၾကဖို႔ တင္ႀကိဳအသိေပး ေဆာ္ၾသခဲ့ေပမယ့္လည္း တက္တက္ႂကြႂကြ တက္ေရာက္လာတာ မေတြ႔ရပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ အျပင္မွာ တာ၀န္မဲ့ အျပစ္တင္မယ့္အစား အစည္းအေ၀းတက္လာၿပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပတာမ်ဳိးက ပိုၿပီး အျပဳသေဘာ ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းေရးအတြက္ ဒီမိုကေရစီနည္းက် မဲဆႏၵေပး ေရြးခ်ယ္ရာမွာလည္း ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိအလုပ္အမႈေဆာင္ေတြ လုပ္ပုံကိုင္ပုံကို အားမရရင္ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္ရွိတဲ့ တက္ႂကြတဲ့ အမႈေဆာင္အသစ္ေတြ ျမန္မာသတင္းသမဂၢအတြက္ လိုပါတယ္။

ေ၀ဖန္ေရးလည္း လုပ္မယ္၊ ကိုယ္တိုင္လည္း ၀င္လုပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အားနည္းခ်က္ အားသာခ်က္ အခြင့္အလမ္းနဲ႔ အလားအလာေတြကို ကိုယ္တိုင္ျမင္လာ သိလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပင္ကေန ထင္ေၾကးနဲ႔ ေ၀ဖန္ေနတာမ်ဳိးထက္ အတြင္းစည္းထဲကို အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ၀င္ပါၿပီး အလုပ္လုပ္ရင္း ေ၀ဖန္အႀကံေပးၾကမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာသတင္းသမဂၢဟာ လက္ရွိအေျခအေနထက္ ပိုမိုဖြံ႔ၿဖိဳးလာမယ္ထင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ၀မ္းနည္းဖို႔ေကာင္းတာက ဒီႏွစ္ ျမန္မာသတင္းသမဂၢအစီရင္ခံစာ တင္ျပခ်ိန္၊ သမဂၢဖြဲ႔စည္းပုံဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးခ်ိန္၊ အမႈေဆာင္သစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ၾကရမယ့္အခ်ိန္မွာ အစည္းအေ၀းတက္သူ တဒါဇင္ေတာင္ မျပည့္ေတာ့ပါဘူး။ ညီလာခံစရိတ္နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ကို ညီလာခံတက္ဖို႔ ေရာက္လာခဲ့ၾကတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေရာက္တုန္းေရာက္ခိုက္ ကိုယ္အာ႐ုံက်ရာ ေနရာေဒသ၊ လူပုဂၢိဳလ္တို႔ဆီကို သြားလိုစိတ္က ညီလာခံကိစၥအေပၚ လႊမ္းမိုးသြားပုံရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ညီလာခံမွာတင္ျပတဲ့ ျမန္မာသတင္းသမဂၢအစီရင္ခံစာကို နားမေထာင္ျဖစ္သူက အမ်ားစုျဖစ္သြားပါတယ္။ သတင္းသမဂၢရဲ႕ တႏွစ္တာခရီးအတြင္း ေကာင္းက်ိဳးဆိုးျပစ္ေတြကို ေ၀ဖန္သူမရွိ ျဖစ္သြားပါတယ္။

အမ်ားစု ညီလာခံျပင္ပေရာက္ေနေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ေျပာဆိုေ၀ဖန္ ေဆြးေႏြးပိုင္ခြင့္ေတြ ဆုံး႐ႈံးသြားပါတယ္။ ဒီဆုံး႐ႈံးမႈဟာ လူပုဂၢိဳလ္တဦးတေယာက္ရဲ႕ ဆုံး႐ႈံးမႈမွ်သာမကပါဘူး။ အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ျမန္မာသတင္းေလာကအတြက္ ဆုံး႐ႈံးမႈလို႔လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ပထမဆုံး႐ႈံးမႈက ညီလာခံမွာ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္အရ အမႈေဆာင္အဖြဲ႔သစ္ေရြးခ်ယ္ဖို႔ အခြင့္အေရး ရရွိပါလ်က္နဲ႔ မက်င့္သုံးလိုက္ႏိုင္ဘူး။ ဒုတိယဆုံး႐ႈံးမႈက ညီလာခံကေန လုပ္ငန္းလမ္းၫႊန္မႈအစီအစဥ္ အခ်ိန္ဇယား စသည္ျဖင့္ မခ်မွတ္ႏိုင္ဘူး။ ဒီဆုံး႐ႈံးမႈေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့ရင္ အဖြဲ႔အစည္းဟာ လက္ရွိအေျခအေနထက္ ပိုမိုသြက္လက္ ထက္ျမက္လာစရာရွိတယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ အမ်ဳိးသားေရးအတြက္ ပိုၿပီး စည္းကိုက္၀ါးကိုက္လည္း အလုပ္လာႏိုင္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ သတၱမအႀကိမ္ ျမန္မာသတင္းသမဂၢညီလာခံရဲ႕ အားအနည္းဆုံးအခ်က္ကို ေထာက္ျပပါဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔သစ္ကို ညီလာခံမွာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္မႈ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ကို ေထာက္ျပရမွာပါပဲ။ “ၿပိဳင္တူတြန္းလွ်င္ ေရြ႕ႏိုင္ပါသည္” လို႔ ေျပာတတ္ၾကေပမယ့္ ယခုထိ ၿပိဳင္တူတြန္းဖို႔ ပ်က္ကြက္ေနၾကတုန္းပါပဲ။ ျမန္မာသတင္းေလာကသားအားလုံးမွာ တာ၀န္ရွိတယ္လို႔ ခံစားနားလည္မိပါတယ္။ ။