ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးဓေလ

ဦးေအာင္ခင္ (သုံးသပ္ခ်က္)

အစုိးရစနစ္ကုိ ေလ့လာရာမွာ လူမ်ားစုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ လူတစုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ အႂကြင္းမဲ့အာဏာရွင္စနစ္၊ သက္ဦးဆံပုိင္ဘုရင္စနစ္ စသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးခြဲျခားသတ္မွတ္ၿပီး ေကာင္းက်ဳိးဆုိးျပစ္ကုိ ဆန္းစစ္ေလ့ရွိတယ္။ အခုေခတ္မွာ အႂကြင္းမဲ့အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ ဘုရင္စနစ္ကုိ လက္မခံၾကေတာ့ဘူး။ အစဥ္အလာအရ ဘုရင္စနစ္က်င့္သုံးေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာလည္း ျပည္သူလူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ အစုိးရကသာ အာဏာရွိၿပီး ဘုရင္ဟာ အမည္ခံသာျဖစ္လာတယ္။ လူတစုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္ကုိ မေကာင္းတဲ့အစုိးရစနစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကတယ္။

ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ တုိင္းျပည္အခ်ဳိ႕မွာ မေကာင္းတဲ့အစုိးရစနစ္ေတြ သက္ဆုိးရွည္ေနတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံေလ့လာရာမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ပုံစံကုိသာမကဘဲ ဒီလုိအစုိးရစနစ္မ်ဳိးကုိ လက္ခံထားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိလည္း ဆန္းစစ္ဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ယူဆလာၾကတယ္။

ဒီမုိကေရစီအမည္ခံၿပီး ရွင္ဘုရင္လုိ အာဏာရွင္စနစ္က်င့္သုံးတာကုိ လက္ခံထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရွိတယ္။ အစုိးရတခုရဲ႕ အာဏာရွိမႈ အတုိင္းအတာဟာ ဒီအစုိးရကုိ တုိင္းသူျပည္သားက ဘယ္ေလာက္လက္ခံထားသလဲဆုိတဲ့အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ တနည္းဆုိရင္ တုိင္းျပည္ (သုိ႔မဟုတ္) လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ဓေလ့ထုံးစံဟာ က်င့္သုံးတဲ့အစုိးရစနစ္မွာ ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနတဲ့သေဘာပဲ။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးဓေလ့ဟာ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေပၚထြက္လာတာမဟုတ္ဘူး။ သမုိင္းက ေမြးထုတ္တာပါ။ ဒါေပမယ့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ဓေလ့ထုံးစံနဲ႔ စိတ္ေနစိတ္ထားဟာ သမုိင္းေၾကာင္းကုိ ေျပာင္းလဲေစႏုိင္တဲ့ အက်ဳိးအာနိသင္ရွိတယ္ဆုိတဲ့ ဆုိ႐ုိးစကားရွိတယ္။

ႏွစ္ေပါင္း (၁,၀၀၀) ေလာက္ အႂကြင္းမဲ့အာဏာရွင္ ဘုရင္စနစ္ေအာက္မွာ ေနခဲ့ရၿပီး ၿဗိတိသွ်ကုိလုိနီဘ၀မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀) ေလာက္ေနခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာျပည္ဟာ ဘုရင္စနစ္ရဲ႕ ေလာင္းရိပ္က ပုိၿပိးႀကီးမားနက္႐ႈိင္းတယ္လုိ႔ ကြယ္လြန္သူ သမုိင္းပါေမာကၡေတြ ျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ႀကီးနဲ႔ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္တုိ႔က သုံးသပ္ၾကတယ္။ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ထြက္ေပၚလာတဲ့ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး၊ တရားမွ်တေရး စတဲ့ လစ္ဘရယ္ (Liberal) သေဘာတရားေတြကုိ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ဒီမုိကေရစီ အစုိးရစနစ္ တည္ေထာင္တဲ့အထိ ျမန္မာျပည္သားအမ်ားစုက ေကာင္းေကာင္းနားလည္ေသးတာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ပါေမာကၡ ဦးေမာင္ေမာင္ႀကီးက ဆုိတယ္။

တုိင္းျပည္တျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ေလ့လာတဲ့အခါ Political Culture လုိ႔ အေနာက္တုိင္းပညာရွင္ေတြေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံေရးဓေလ့ကုိ ဆန္းစစ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္ရွိခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္ အယူအဆအေတြးအေခၚနဲ႔ ႐ုိးရာဓေလ့ဟာ ဒီကေန႔အထိ တနည္းမဟုတ္တနည္းနဲ႔ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနတုန္းပါပဲ။ ကြယ္ေပ်ာက္ဖုိ႔ အလြန္ခဲယဥ္းတယ္။ ေသဆုံးသြားတဲ့မ်ဳိးဆက္ေတြ ထားရစ္ခဲ့တဲ့ ႐ုိးရာအစဥ္အလာေတြဟာ အသက္ရွင္ေနသူေတြရဲ႕ စိတ္သဘာ၀ကုိ အိပ္မက္ဆုိးႀကီးလုိ ဖိစီးေနတယ္လုိ႔ Karl Marx ကThe 18th Brumaire of Louis Bonaparte (ဘ႐ူးမဲရား- လူး၀ီဘုိးနာပတ္) ဆုိတဲ့ စာတမ္းမွာ ေရးထားတယ္။ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္တဲ့ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးထဲက အာဏာရွင္စနစ္ ေပၚလာပုံကုိ ေရးတာပါပဲ။ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးျပကၡဒိန္မွာ ၁၇၉၉ ႏုိ၀င္ဘာလ (၉) ရက္ေန႔ကုိ ဘ႐ူးမဲရား (၁၈) ရက္ေန႔လုိ႔ ေခၚတယ္။ အဲဒီေန႔မွာ နပုိလီယံက စစ္အာဏာသိမ္းတဲ့အတြက္ ျပည္သူ႔ေတာ္လွန္ေရးဟာ အာဏာရွင္ဘုရင္စနစ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားပုံကုိ ေဖာ္ျပတာပါပဲ။

လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္ကစၿပီး ၁၉၅၈ ခုႏွစ္အထိ (၁၀) ႏွစ္က်င့္သုံးခဲ့တဲ့ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီ စနစ္ဟာ ဒီမုိကေရစီမစစ္မွန္ဘူးလုိ႔ အဲဒီေခတ္အတုိက္အခံေတြက မၾကာခဏ ေ၀ဖန္ၾကတယ္။ ဒီမုိကေရစီနည္းနဲ႔ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ အစုိးရျဖစ္ေပမယ့္ အာဏာရွင္ဆန္ဆန္ အတုိက္အခံေတြကုိ ထင္သလုိ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မႈ၊ ျပည္သူလူထု ပါ၀င္တဲ့ အခန္းက႑ နည္းပါးမႈ စတဲ့အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ဒီမုိကေရစီမစစ္ဘူးလုိ႔ ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကတာပါပဲ။ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ ဒီမုိကေရစီအစုိးရကုိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက သစၥာေဖာက္ၿပီး ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ စစ္အာဏာသိမ္းလုိက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အႂကြင္းမဲ့ အာဏာရွင္စနစ္ျပန္လည္ရွင္သန္ေအာင္ စစ္အစုိးရ အဆက္ဆက္က အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္။ ဗမာဘုရင္စနစ္ကုိ ေနျပည္ေတာ္ေဆာက္တဲ့ ဗိုလ္သန္းေရႊအုပ္စုက အားက်ေနတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အႂကြင္းမဲ့အာဏာရွင္ ဗမာဘုရင္စနစ္အေၾကာင္း ပထမဆုံး အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပပါရေစ။ ေရွးဗမာေတြ နားလည္တဲ့ တခုတည္းေသာ အစုိးရစနစ္ဆုိတာ ဘုရင္စနစ္ပါ။ တုိင္းျပည္မွာ ဘုရင္ဟာ အာဏာအရွိဆုံး၊ ဘုန္းတန္ခုိးအရွိဆုံး၊ အျမင့္ျမတ္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတယ္။ မဟာသမၼတ မင္းမ်ဳိးက ဆင္းသက္သလုိလုိ ယုံထင္၊ ေၾကာင္ထင္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားတာေၾကာင့္ မင္းမ်ဳိးမင္းႏြယ္ကသာ တုိင္းျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရွိတဲ့ သေဘာမ်ဳိးပါပဲ။ တိရစာၦန္ကုိေတာင္ နန္းတြင္းမွာ ေမြးထားရင္ ျမင့္ျမတ္တယ္လုိ႔ ယူဆၾကတယ္။

ျမန္မာ့သမုိင္းဆုိတာ ရွင္ဘုရင္ေတြရဲ႕ မွတ္တမ္းပါ။ မွန္နန္းရာဇ၀င္ဟာ ဘုရင့္အမိန္႔အရ ေရးတဲ့စာတမ္းပါ။ ဒါကိုအားက်ၿပီး ဗိုလ္ေန၀င္းကလည္း န၀တအစုိးရလက္ထက္မွာ ‘သမုိင္းမွန္’ ျပဳစုေရးဆုိၿပီး သမုိင္းဆရာတစုကုိ စာအုပ္ေရးခုိင္းပါေသးတယ္။ စာေပ အႏုပညာဆုိတာ ဘုရင့္နန္းေတာ္အသုိင္းအ၀ုိင္းမွာသာ ရွင္သန္ႀကီးထြားႏုိင္တာေၾကာင့္ ေရွးဗမာေတြရဲ႕ဘ၀ဟာ က်ဥ္းေျမာင္းလွပါတယ္။ ဘုရင့္အသုိင္းအ၀ုိင္းဟာ အၿမဲတမ္းမာန္မာန ေထာင္လႊားၿပီး ဘ၀င္ျမင့္ေနတာမုိ႔ အျပင္ေလာကနဲ႔ အဆက္အဆံ သိပ္မလုပ္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အသိဉာဏ္ဗဟုသုတနည္းပါးၿပီး ကမာၻ႔အေၾကာင္းလည္း မသိတာမ်ားပါတယ္။ အျပင္ေလာကနဲ႔ အဆက္အသြယ္နည္းေလ တုိင္းသူျပည္သားကုိ အယုံသြင္းရလြယ္ေလပါပဲ။

တုိင္းသူျပည္သားကုိ အခုိင္းအေစ၊ ေက်းေတာ္မ်ဳိး၊ ကၽြန္ေတာ္မ်ဳိးလုိ႔ သတ္မွတ္ၿပီး ဘုရင္ကုိေတာ့ သက္ဦးဆံပုိင္ အရွင္သခင္အျဖစ္ သတ္မွတ္တယ္။ မင္းမ်ဳိးမင္းႏြယ္ဆုိတာ သာမန္လူသားမဟုတ္ဘဲ အထြတ္အျမတ္ထားရာ ကုိးကြယ္ရာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၀ါဒျဖန္႔ခဲ့တာေၾကာင့္ မင္းမ်ဳိးမင္းႏြယ္ရဲ႕ ေသြးေျမမက်ေကာင္းဘူးလုိ႔ ယုံၾကည္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်င္းခ်င္းအာဏာလုလုိ႔ သတ္ၾကျဖတ္ၾက အၾကမ္းဖက္ၾကတဲ့အခါမွာ ဓားနဲ႔မခုတ္ဘဲ လည္မ်ဳိကုိ တုတ္နဲ႔ ႐ုိက္သတ္တာမ်ဳိး မၾကာခဏ လုပ္တတ္တယ္။ တုိင္းသူျပည္သားအခ်င္းခ်င္း သေဘာတူခ်က္ရယူၿပီး အစုိးရဖြဲ႔တာကုိ လူမႈပဋိညာဥ္လုိ႔ ေခၚတယ္။ အဂၤလိပ္လုိ Social Contract လုိ႔ လူသိမ်ားတယ္။

ဒီမုိကေရစီအစုိးရစနစ္ဟာ ဒီသေဘာတရားမွာ အေျခခံတယ္။ အမ်ားျပည္သူသေဘာတူတဲ့ လူမႈပဋိညာဥ္ေၾကာင့္ အစုိးရနစ္ ေပၚေပါက္ရပုံကုိ ျမန္မာ့႐ုိးရာႏုိင္ငံေရး အေတြးအေခၚမွာလည္း ေတြ႔ႏုိင္တယ္။ ျမန္မာ့႐ုိးရာလုိ႔သာေျပာရတယ္ အိႏၵိယက လာတာပါ။ ယဥ္ေက်းမႈဆုိတာ အၿမဲတမ္းေျပာင္းလဲေနတာမို႔ ကုိယ္ပုိင္မရွိပါဘူး။ အကုန္ေရာေႏွာေနတယ္။ မဟာသမၼတမင္း (သို႔မဟုတ္) အစုိးရေပၚလာပုံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အိႏၵိယျပည္ မဇၥ်ိမေဒသက ႏုိင္ငံေရးအေတြးအေခၚကုိ ျမန္မာမင္းအဆက္ဆက္က လက္ခံခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။

မင္းက်င့္တရား (၁၀) ပါးဆုိတာ ရွိေပမယ့္ လုိက္နာတဲ့မင္း အင္မတန္ရွားပါတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ဘုရင္က စိတ္ႀကိဳက္လုပ္ရတာ မ်ားတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္သူေတြ လုိက္နာရမယ့္ ၀တၱရားရွိေပမယ့္ မလုိက္နာလုိ႔လည္း ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ‘တရားဥပေဒနဲ႔အညီ’ (သုိ႔မဟုတ္) ‘ဓမၼဓိ႒ာန္က်က်’ စတဲ့အယူအဆေတြကုိ ဗမာမင္းလက္ထက္မွာ က်င့္သုံးခဲ့တာမဟုတ္ဘဲ အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္မွ သုံးလာတာလုိ႔ ပါေမာကၡ ဆရာေမာင္ေမာင္ႀကီးက ဆုိတယ္။

အာဏာကုိ အကန္႔အသတ္လုပ္တာမ်ဳိး ဗမာမင္းက လက္မခံႏုိင္ဘူး။ ေအာက္ျမန္မာျပည္ အဂၤလိပ္လက္ထဲ က်သြားတာကုိ လက္မွတ္ထုိးအသိအမွတ္ျပဳဖုိ႔ မင္းတုန္းမင္းက ျငင္းဆန္ခဲ့တယ္။ လက္ရွိ စစ္အစုိးရကလည္း ႏုိင္ငံျခားအကူအညီ လုိခ်င္ေပမယ့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္လာရင္ လက္မခံႏုိင္ဘူးလုိ႔ ေႂကြးေၾကာ္တာဟာ ေရွးဗမာမင္းရဲ႕ လုပ္ကုိင္ပုံနဲ႔ အေတာ္တူတယ္။ အာဏာကုိ ကန္႔သတ္လာရင္ ဗမာမင္းက လက္မခံႏုိင္တာမို႔ ေနာက္ဆုံးမွာ မ႐ႈႏုိင္ မ႐ႈိက္ႏုိင္ျဖစ္ေတာ့မွ အျဖစ္မွန္ကုိ သေဘာေပါက္ၾကတာ မ်ားတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အခ်ိန္လြန္ၿပီး ေရာဂါကၽြမ္းေနၿပီ။ ေနရာတကာမွာ အာဏာရွင္ဘုရင္က ႀကီးစုိးေနတာမုိ႔ မေက်နပ္ရင္ ပုန္ကုန္႐ုံကလြဲၿပီး အျခားနည္းလမ္းမရွိေတာ့ပါ။

ဗမာမင္းဟာ အာဏာ႐ူးပဲ။ မင္းက်င့္တရား (၁၀) ပါးထဲက ‘အ၀ိေရာဓန’ တရားကို ကုန္းေဘာင္ေခတ္စာေပမွာ အထူးေဖာ္ျပတယ္။ အဓိပၸာယ္က အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္သူဟာ ရဟန္းရွင္နဲ႔ ျပည္သူ႔ဆႏၵကုိ ဆန္႔က်င္ၿပီး မလုပ္ရဘူးလုိ႔ ဆုိတာပဲ။ ျပည္သူ႔ဆႏၵဆန္႔က်င္တဲ့ အစုိးရကုိ ျပည္သူလူထုကပဲ ဖ်က္ဆီးပစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေယာအတြင္း၀န္ ဦးဖုိးလႈိင္ေရးတဲ့ ရာဇဓမၼသဂၤဟ က်မ္းက ဆိုတယ္။ ဒီက်မ္းဟာ သီေပါမင္းကုိ ဆုံးမဖုိ႔ေရးတဲ့ က်မ္းျဖစ္တယ္။ ဘုရင္႐ူးသန္းေရႊ ပ်ဥ္းမနားၾကပ္ေျပး ေရာက္သြားတာလဲ ျပည္သူ႔ရန္ေၾကာက္လု႔ိပဲ။ ပုဂၢိဳလ္ကုိးကြယ္မႈကုိ အေျခခံၿပီး ဘုရင္စနစ္တည္ေဆာက္တာကုိ ဗိုလ္ေန၀င္းနဲ႔ ဗိုလ္သန္းေရႊတုိ႔က သက္ေသျပေနတယ္။ အခုအထိေတာ့ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးဓေလ့ဟာ ပုဂၢိဳလ္ကုိးကြယ္မႈအဆင့္ပဲ ရွိေနေသးတယ္။