ေက်ာက္မီးေသြး သတၱဳတြင္းေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား ထိခိုက္

ကိုေထြး

ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း ပင္ေလာင္း ၿမိဳ႕နယ္ တီက်စ္ရွိ ေက်ာက္မီးေသြး သတၲဳတြင္းႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္ စက္ရုံေၾကာင့္ ေလနွင့္ ေရထုညစ္ညမ္းကာ လူ ၁၂,ဝဝဝ နီးပါး၏ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ က်န္းမာေရး တို႔ကို ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ ရွိသည္။

ပအို၀္းလူငယ္ အစည္းအရုံး (PYO)ႏွင့္ ခ်ိဳစြဴ လႈပ္ရွားမႈ ကြန္ယက္ (Kyoju Action Network- KAN) က ယေန႔ ထုတ္ေ၀သည့္ “အဆိပ္သင့္ တိမ္မ်ား” အမည္ရ အစီရင္ခံစာတြင္ ယင္းသို႔ ေရးသားထားသည္။

အဆိုပါ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္စက္ရုံမွ ျပဒါး၊ ခဲ၊ အာဆင္းနစ္ ဓာတ္မ်ားပါ၀င္သည့္ ေက်ာက္မီးေသြးျပာမႈန္ တန္ ၁၀၀- ၁၅၀ခန္႔ ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ယခင္ႏွစ္မ်ားမွ စတင္၍ ျပာမႈန္မ်ားကို ေဒသခံလမ္းမ်ားေပၚတြင္ ခင္းေစသည့္အတြက္ ေဒသခံ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္မွာ အေရျပားေရာဂါ ခံစားေနရေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိသည္။

“ေခ်ာင္းကေရနဲ႔ ေကာင္းကင္က တိမ္ေတြမည္းေမွာင္လာတယ္၊ ဒီအဆိပ္သင့္ ညစ္ညမ္းတဲ့ ေျမယာထဲမွာ ႀကီးျပင္းလာမယ့္ ေနာက္ေနာင္ က်ေနာ္တို႔ မ်ိဳးဆက္ေတြ ဘာျဖစ္သြားႏိုင္မလဲ” ဟု PYO အဖြဲ႔မွ ခြန္ခ်န္ကီက ဆိုသည္။

စက္ရုံမွ လြင့္လာသည့္ အဆိပ္သင့္ ျပာမႈန္မ်ားသည္ ေဒသတြင္းလမ္းမ်ားေပၚႏွင့္ ေရတြင္းေရကန္မ်ားထဲသို႔ က်ေရာက္ စီး၀င္ၾကသည့္အတြက္ ေရထုညစ္ညမ္းမႈကို ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း၊ ၊ ျပာမႈန္႔မ်ားမွ အဆိပ္ဓာတ္သည္ ေျမေအာက္ေရကိုပါ အဆိပ္သင့္ေစေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။

ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းမွ ထြက္လာသည့္ ေျမစာပုံမ်ားသည္ ေတာင္ႀကီးမ်ားသဖြယ္ျမင့္တက္လာၿပီး ေရစီးဆင္းမႈကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစသည့္ အျပင္ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းကို နက္သည္ထက္နက္ရန္ တူးသည္ႏွင့္အမွ် ေျမေအာက္ေရ ေၾကာမ်ားကို ထိခုိက္ကာ သတၱဳတြင္းအတြင္း ေရလွ်ံမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္းလည္း ပါရွိသည္။

၂၀၀၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအးက စက္ရုံတည္ေဆာက္ရန္ ေနရာေရြးခ်ယ္ေပးခဲ့ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေျမ ဧက ၁၀၀ ေက်ာ္ကို သိမ္းယူရန္အမိန္႔ေပးခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

သတၱဳတြင္းတြင္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သူသည္ ေျမယာပိုင္ဆိုင္သူထံမွ စီမံကိန္း မစတင္မီ ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူရမည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ သတၱဳတြင္း ဥပေဒ (၁၉၉၄)တြင္ ေရးသားထားေသာ္လည္း စိုက္ပ်ိဳးေျမဧက ၅၀၀ ေက်ာ္ကို သိမ္းယူကာ လိုင္ခါးႏွင့္ ေတာင္ပို႔လ ေက်းရြာမ်ားကို အတင္းအက်ပ္ ေျပာင္းေရႊ႕ ေစခဲ့ေၾကာင္း၊ မိသားစု တခုလွ်င္ အမ်ားဆုံး ေလ်ာ္ေၾကးေငြ ၁၇၀၀၀၀ က်ပ္ကိုသာ ရရွိခဲ့ေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းႏွင့္ စက္ရုံကို တရုတ္ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား အႀကီးစား စက္မႈလုပ္ငန္း ေကာ္ပိုေရးရွင္း (CHMC)က ရွမ္းရိုးမနဂါးႏွင့္ ဧဒင္အုပ္စု ကုမၸဏီတို႔က ဖက္စပ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး စက္ရုံအတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄၂. ၉၃ သန္းရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံခဲ့ေၾကာင္လည္း ဆိုသည္။

“ျမန္မာျပည္မွာက အစိုးရလုပ္ခ်င္သလို လုပ္လို႔ရတယ္၊ တရားဥပေဒမစိုးမိုးဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ တရုတ္ေတြက ျမန္မာျပည္ ကို စိတ္၀င္စားတယ္၊ ဒီစီမံကိန္းဟာ တကယ္ေတာ့ ေဒသခံလူထုအတြက္ မဟုတ္ဘူး၊ တရုတ္ေတြ အတြက္သာ ျဖစ္တယ္” ဟု ခြန္ခ်န္ကီ ကဆိုသည္။

ေက်ာက္မီးေသြးလွ်ပ္စစ္စက္ရုံမွ တႏွစ္လွ်င္ ေက်ာက္မီးေသြး ၆၄၀၀၀၀ တန္အသုံးျပဳေနၿပီးလွ်ပ္စစ္ မီဂါ၀ပ္ ၁၂၀ ကိုထုတ္လုပ္မည္ျဖစ္သည္။

ယင္းလွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ယင္းေဒသရွိ နဂါးဘိလပ္ေျမစက္ရုံသို႔ တင္ပို႔ေပးေနၿပီး ပင္းပက္ သံရည္ႀကိဳ စက္ရုံသို႔တင္ပို႔ ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ေက်ာက္မီးေသြး သတၱဳတြင္းမွလည္း ေန႔စဥ္ လစ္ဂႏိုက္ႏွင့္ ဘစ္တူမိနပ္စ္ ေက်ာက္မီးေသြး အမ်ိဳးအစား တန္ခ်ိန္ ၂၀၀၀ ခန္႔ ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိၿပီး လစ္ဂႏိုက္ေက်ာက္မီးေသြးသည္ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုဒ္ အမ်ားဆုံးထြက္သည့္ ပတ္၀န္းက်င္ အညစ္ညမ္းဆုံး ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ ေက်ာက္မီးေသြးလည္းျဖစ္သည္။

အဆိုပါ စက္ရုံႏွင့္ သတၱဳတြင္းသည္ အင္းေလးကန္၏ ၁၃ မိုင္ အကြာ ေရေ၀ေရလဲေဒသအတြင္း တည္ရွိသည့္ အျပင္ အင္းေလးကန္အတြင္းသို႔ စီး၀င္ေနသည့္ ဘီလူးေခ်ာင္းသည္ စက္ရုံမွ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ေရထုညစ္ညမ္း ေစေၾကာင္းလည္း ဆိုသည္။

အင္းေလးကန္ေရခန္းေျခာက္ရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းသည္ ယင္းစက္ရုံ သတၱဳတြင္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိေၾကာင္း လည္း ခြန္ခ်န္ကီက ေျပာသည္။

“ဒီစီမံကိန္းမွာ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ ေမာင္ေအးန႔ဲ အကိ်ဳးတူ ကုမၸဏီေတြ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနလို႔ အင္းေလးကန္ ေရးခန္းေတာ့ အစိုးရက ဒီကိစၥကို မေျပာဘူး” ဟု ခြန္ခ်န္ကီက ဆိုသည္။

ကုမၸဏီမ်ားက ေက်ာက္မီးေသြးကို ေျမေအာက္ဥမင္ စနစ္ျဖင့္ ထုတ္လုပ္ေနေသာေၾကာင့္ ေက်းရြာ လူထုမ်ားမွာ ေျမၿပိဳက်မည့္ အေရးကို စိုးရိမ္ေနေၾကာင္း တူးေဖာ္ရရွိသည့္ ေက်ာက္မီးေသြးမ်ားကို တြင္းေဘးႏွင့္ လယ္ေျမကြက္ မ်ားတြင္ ျဖစ္သလို ပုံထားသည့္အတြက္ ေျမဆီအရည္အေသြးကို ပ်က္စီးေစေၾကာင္းလည္းသိရသည္။

“အင္းေလးကန္ ပ်က္စီးမွာကို စိုးရိမ္လို႔ထုတ္တာပါ၊ အင္းနဲ႔ ပင္ေလာင္းက လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ လြတ္ေတာ္မွာ သယ္သြားႏိုင္ေအာင္လည္း မရရတဲ့ နည္းလမ္းရွာၿပီးပို႔သြားမယ္” ဟုလည္း ခြန္ခ်န္ကီက ေျပာသည္။

အင္း အမ်ိဳးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီက အင္းေလးကန္ စိမ္းလန္းစိုေျပေရးကို အေရးေပးေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ယခင္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ဖူးသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အႀကီးစားေက်ာက္မီးေသြးသိုက္ (၁၆) ခုရွိၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီႀကီးတခုျဖစ္သည့္ အီတာလ်ံထိုင္း ကုမၸဏီႏွင့္ ထား၀ယ္ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းေဆာက္လုပ္ရန္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည့္ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ အႀကီးဆုံး ေက်ာက္မီးေသြးေလာင္စာသုံး လွ်ပ္စစ္စက္ရုံကို ထား၀ယ္အနီး တည္ေဆာက္ရန္ စီမံထားေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

PYOသည္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ပင္းပက္သံသတၱဳတြင္းႏွင့္ အမွတ္ ၅ သံမဏိစက္ရုံ ေနရာတို႔ကို ေလ့လာသုေတသနျပဳကာ “အနာဂတ္ကို လုယူဖ်က္ဆီးျခင္း” အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ KAN သည္ ၂၀၁၀တြင္ ေဒသခံမ်ား ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သဘာ၀အရင္းအျမစ္ကို ထိန္းသိမ္းျခင္းစြမ္းရည္ ျမင့္မားလာေစရန္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။