ဥေရာပသမဂၢ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႕မႈ ႐ုတ္သိမ္းေတာ့မည္

ဧရာ၀တီ

ဥေရာပသမဂၢ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳသည့္အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ အားလံုးကို လာမည့္ ရက္သတၱပတ္အတြင္း ဖယ္ရွားေပးဖြယ္ ရွိေနၿပီး လက္နက္ေရာင္း၀ယ္ျခင္းကိုမူ ဆက္လက္ တားဆီးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည့္ ေၾကညာခ်က္ မႈၾကမ္းတခုကို ႐ိုက္တာသတင္းဌာနမွ ၾကည့္ခြင့္ရခဲ့သည္။

ဥေရာပသမဂၢသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈ အမ်ားစုကို တႏွစ္ ဆိုင္းငံ့ေပးသြားရန္ ယမန္ႏွစ္က သေဘာတူခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုအခါတြင္ လက္နက္ေရာင္း၀ယ္ျခင္းမွလြဲ၍ အားလံုးကို ပယ္ဖ်က္သြားရန္ ရွိသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဥေရာပသမဂၢ၏ ကိုယ္စားလွယ္ သံအမတ္မ်ားက ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ပယ္ဖ်က္ရန္ ဧျပီ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ သေဘာတူခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး ၀န္ႀကီးအဆင့္ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိေရးအတြက္ ဧျပီ ၂၂ ရက္ ေန႔တြင္ ဆက္လက္တင္ျပ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္သည္။ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီးပါက ဥေရာပကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ သယံဇာတအရင္း အျမစ္ၾကြယ္၀ၿပီး တရုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယကဲ့သို႔ အိမ္နီးခ်င္း စီးပြားေရးႏိုင္ငံႀကီးမ်ားရွိေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခြင့္ မ်ားရရွိႏိုင္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။

ဥေရာပသမဂၢအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈတြင္ အခန္းက႑သစ္တရပ္ ဖြင့္လွစ္ရန္ ဆႏၵရွိေနၿပီး ၾကာရွည္ခိုင္ၿမဲသည့္ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳး တည္ေဆာက္လိုေၾကာင္း ဧျပီ ၂၂ ရက္တြင္ က်င္းပမည့္ ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းသို႔ တင္ျပမည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မူၾကမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဥေရာပသမဂၢသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ ကုမၸဏီႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္း ၁၀၀၀ ခန္႔၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရပ္တန္႔ထားခဲ့ၿပီး လူပုဂၢိဳလ္ ၅၀၀ ခန္႔ကို လည္း ဥေရာပသမဂၢ၏ နယ္ေျမအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ခြင့္ ပိတ္ထားခဲ့သည္။ ထို႔အတူ စစ္ဖက္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ နည္းပညာ အကူအညီေပးေရးကိုလည္း တားျမစ္ထားခဲ့ၿပီး သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း၊ သစ္လုပ္ငန္းႏွင့္ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ဥေရာပလုပ္ငန္းရွင္မ်ား ရင္းႏွီးျမွဳပ္နွံခြင့္မရွိေပ။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ တြင္ စစ္တပ္က ေဘးဖယ္ၿပီး အရပ္သားအသြင္ အစိုးရစနစ္ကို ကူးေျပာင္းခဲ့ၿပီး စီးပြားေရးႏွင့္ ႏို္င္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လာခ်ိန္မွစ၍ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသည္ ၎တို႔၏ ပိတ္ဆို႔ကန္႔သတ္မႈမ်ားကို ေျဖေလ်ာ့ေပးခဲ့သည္။

ဒီမိုကေရစီအေရး အေရြ႕မ်ားအတြက္ ခ်ီးမြမ္းခဲ့ေသာ္လည္း က်န္ရွိေနေသးသည့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးရန္အတြက္လည္း ဥေရာပသမဂၢ၏ မူၾကမ္းတြင္ ေတာင္းဆိုထားသည္ ဟု ႐ိုက္တာသတင္း၏အဆိုအရ သိရသည္။

ထိုနည္းတူ ယမန္ႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ လူမ်ိဳးေရး အထိက႐ုဏ္းမ်ားတြင္ လူ ၁၁၀ ခန္႔ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး လူေပါင္း ၁၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရသည့္ ျပည္တြင္း မၿငိမ္သက္မႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနၾကရသူမ်ားအတြက္လည္း ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ေဆာလ်င္စြာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ ေတာင္းဆိုသည္ဟု ေရးသားေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

တျပိဳင္တည္းတြင္ ရခိုင္ေဒသအတြင္း လူမႈကယ္ဆယ္ေရး ျပဳလုပ္ေနေသာ အဖြဲ႕မ်ားက အိုးအိမ္မဲ့ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အကူအညီေပးေနၾကသူမ်ားသည္ ၿခိမ္းေခ်ာက္မႈမ်ားႏွင့္ ၾကန္႔ၾကာေအာင္ တားဆီးေႏွာက္ယွက္မႈမ်ား ႀကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္း ေျပာၾကားေနၾကသည္။

“ဒုကၡသည္ေတြဆီ ေရာက္ႏိုင္ဖို႔ ကို အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ ေဒသခံအဖြဲ႔အစည္းတခ်ိဳ႕ရဲ႕ ၿခိမ္းေခ်ာက္မႈေတြ၊ ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ တားဆီးတာေတြ ႀကံဳေတြ႔ေနရပါတယ္” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္သည့္ UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OHCA) မွ မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေပးေရး ေဆးဖက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔တခုျဖစ္သည့္ Médecins Sans Frontières (MSF) အဖြဲ႔ကလည္း ၎တို႔အေနျဖင့္ လူနည္းစု မူဆလင္မ်ားကိုသာ အေလးေပးကူညီေနသည္ဟု ေဒသခံ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနၾကရေၾကာင္းေျပာသည္။

“တင္းမာမႈေတြ အျမင့္ဆံုးေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသားအစြန္းေရာက္တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေႏွာက္ယွက္မႈ၊ ၿခိမ္းေခ်ာက္မႈေတြ ေၾကာင့္ ျမန္မာ၀န္ထမ္းေတြကို ဆက္လက္ ထိန္းထားဖို႔နဲ႔ ခန္႔ထားဖို႔က အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ေတြ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အႀကီးမားဆံုး အခက္အခဲ ျဖစ္ေနတယ္” ဟု European Commission Humanitarian Aid and Civil Protection department (ECHO) မွ အေရွ႕ေတာင္အာရွဆိုင္ရာေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Matthias Eick က ေျပာသည္။ ထိုအဖြဲ႔သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မူဆလင္ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁.၈ သန္း ထည့္၀င္ကူညီေပးခဲ့သည္။

“ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔ အစည္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူေတြၾကားမွာ ဟိုနား ဒီနား ေျပာေနၾက မွတ္ခ်က္ေပးေနၾကတဲ့ စကားေတြ ေၾကာင့္ ဆက္လုပ္သင့္ မသင့္ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတ ြျဖစ္လာတယ္” ဟု Matthias Eick က ေျပာသည္။ ထိုသို႔ေျပာဆိုမႈ မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာေရာ မူဆလင္မ်ားပါ ပါ၀င္သည့္ ေဒသခံ ကူညီေရး လုပ္သားမ်ားကို အဓိက ထိခိုက္ေစေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။

“၀န္ထမ္းေတြဟာ လူမ်ိဳးေရး အဓိက႐ုဏ္း ျဖစ္လာရင္ ပစ္မွတ္ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ သူတို႔ရဲ႕မ်ိဳး႐ိုးေၾကာင့္ အကူအညီေပးေရး လုပ္သားေတြ ဆိုတဲ့အခ်က္ကလည္း အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု အေမရိကန္အေျခစိုက္ Kroc Institute for International Peace Studies မွ သုေတသီတဦးျဖစ္သူ Larissa Fast က ဆိုသည္။ အစြန္းေရာက္၀ါဒီအခ်ိဳ႕က ဆႏၵျပျခင္း၊ ေဟာေျပာျခင္း နွင့္ လက္ကမ္း စာေစာင္ျဖန္႔ေ၀ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ကာ မူဆလင္ ဆန္႔က်င္ေရး၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္ေရး စကားမ်ားကို ျပန္႔ပြားေအာင္ လုပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္မ်ား၏ အဆိုအရ သိရသည္။

ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana ကလည္း ထိုသို႔ေသာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး မုန္းတီးမႈ ေသြးထိုးစကားမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း မႏၲေလးတိုင္းတြင္ ဆူပူမႈမ်ား ျဖစ္ပြားလာရေၾကာင္း မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားလိုက္သည္။ အစိုးရ သတင္းဌာနမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ရဲအဖြဲ႔၀င္ အင္အား ၆၀၀၀၊ နယ္စပ္လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ စစ္ဖက္မွ တပ္ရင္း ၅၁ ခု ခ်ထားသည္ဆိုေသာ္လည္း ဆူပူမႈ ျဖစ္ပြားေအာင ္ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္သူမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္တားဆီးႏိုင္ျခင္း လံုး၀မရွိ ေၾကာင္း The Arakan Project မွ ညႊန္ၾကားေရးမႈး Chris Lewa က ဆိုသည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ားစ ုေနထိုင္ရာ ျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လြန္ခဲ့ေသာလက လူမ်ိဳးေရးအဓိက႐ုဏ္းတခု ထပ္မံေပၚေပါက္ခဲ့ ၿပီး ေသဆံုးသူ ၄၃ ဦးအထိ ရွိခဲ့သည္။ မူဆလင္အမ်ားစုျဖစ္ေသာ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာသည္ ေနအိမ္ႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ဆံုးရံႈးခဲ့ရၿပီး ဆူပူမႈမ်ားမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသတေလွ်ာက္ ျပန္႔ႏွံ႔သြားခဲ့သည္။