ျမန္မာတရားေရးစနစ္ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိလို႔ ေရွ႕ေန ဦးေအာင္သိန္းဆို

ABC

လက္ရွိ ​ျမန္မာႏုုိင္ငံမွာက်င့္သံုုးေနတဲ့ ​တရားစီရင္ေရးစနစ္ဟာ ​အရင္စစ္အစိုုးရ ​လက္ထက္ကလိုုပဲ ​တစ္စံုုတစ္ရာ ​ေျပာင္းလဲမွဳမရွိေသးေၾကာင္း ​ျမန္မာႏိုုင္ငံ ​ကိုုယ္စားျပဳတက္ေရာက္ေနတဲ့ ​Legal ​Performance ​Aid ​Center ​ေရွ႕ေန ​ဦးေအာင္သိန္းက ​ေျပာလိုက္ပါတယ္။

အာရွတိုက္ရွိ ​ႏိုင္ငံေပါင္း ​၁၁ ​ႏိုင္ငံ ​က ​တရားသူႀကီးေတြ၊ ​ေရွ႕ေနေတြ ​တက္ ​ေရာက္ ​ေန ​တဲ့ ​ေဆြးေႏြးပြဲ ​အတြင္း ​ေျပာလိုက္တာျဖစ္ၿပီး ​အာရွႏိုုင္ငံမ်ား ​တရားေရးဆိုုင္ရာ ​လြတ္လပ္ေသာ ​အလုုပ္ရံုု ​ေဆြးေႏြးပြဲကို ​ထိုုင္းႏိုုင္ငံ ​ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ ​၃ ​ရက္ၾကာက်င္းၾကတာ ​ျဖစ္ပါတယ္။

ဧၿပီလ ​၉ ​ရက္ေန႕ကစတင္က်င္းပေနတဲ့ ​ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ​တျခားႏုုိင္ငံေတြကလည္း ​သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ့ ​အေျခအေနေျပာရွင္းျပၾကတယ္လို႔ ​ေရွ႕ေန ​ဦးေအာင္သိန္းက ​ေျပာပါတယ္။

ေလာေလာဆယ္ ​သီရိလကၤာမွာ ​ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ​Independence ​of ​the ​judicial ​system ​ေတြေပါ့ဗ်ာ၊ ​အဲဒီသီရိလကၤာ ​အဓိကေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ​အျခားအျခားနိုင္ငံေတြကလည္း ​သူတို႕ရဲ႕တရားစီရင္ေရး ​စနစ္ေတြအေပၚမွာ ​ေဆြးေႏြးေျပာၾကတာေပါ့ေနာ္၊ ​အဲဒီေတာ့ ​က်ေနာ္ကလည္း ​က်ေနာ့္နိုင္ငံရဲ႕ ​တရားစီရင္ေရးစနစ္က ​ထူးျခားတဲ့ေျပာင္းလဲမႈ ​တခုေတာ့ ​မျဖစ္ေသးဘူးေပါ့ေနာ၊ ​အရင္ပံုစံအေဟာင္းနဲ႔ပဲ ​သြားေနတယ္ဆိုတဲ့ ​အေၾကာင္းေလးေတာ့ ​က်ေနာ္ ​အၾကမ္းဖ်င္းေတာ့ ​ေျပာျပပါတယ္။

လက္ရွိ ​ျမန္မာႏိုုင္ငံက ​တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ဟာ ​စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ကေနတဆင့္ ​ေျပာင္းလဲတာ၀န္ေပး ​အပ္ထားတဲ့ ​သူတစ္ဦးျဖစ္သလိုု ​အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း ​ေတြမွာလည္း ​စစ္တပ္ကေနၿပီး ​ေျပာင္းလဲတာ၀န္ ​ေပးအပ္ထားသူေတြက ​အျမင့္ဆံုးေနရာေတြမွာ ​တာ၀န္ယူ ​အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႕ ​ျမန္မာႏုုိင္ ​ငံက ​တရားစီရင္ေရးဟာ ​Common ​Law ​ေတြနဲ႔သြားၿပီး ​ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြနဲ႔ ​တရားစီရင္ေရးကိုု ​ေဆာင္ရြက္ေနတာ ​ျမင္ေတြ႕ေနရတယ္လိုု႕လည္း ​ရွင္းလင္းခဲ့ေၾကာင္း ​ဆက္ေျပာပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔ဆီမွာက ​ႏိုင္ငံေရးအမႈနဲ႔ ​ပတ္သက္ရင္ ​ျပစ္ဒဏ္ေတြက ​အျမင့္ဆံုးေပးတယ္၊ ​အျခားအျခားေသာ ​အမႈေတြမွာေတာ့ ​အေလ်ာ့အတင္း ​လုပ္လို႔ရတယ္၊ ​အဲဒီအေလ်ာ့အတင္းလုပ္လို႔ရတဲ့ ​အတိုင္းအတာရယ္၊ ​လြတ္ဖို႔အတိုင္းအတာရယ္က ​ဒီ ​corruption ​ေပါ့ဗ်ာ ​ဒီလာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြလည္း ​တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာရွိတယ္၊ ​က်ေနာ္တို႔ဒီ ​ႏိုင္ငံေရးအမႈေတြ ​လႈပ္ရွားတက္ၾကြတဲ့သူေတြရဲ႕ ​အမႈေတြမွာေတာ့ ​အဲဒီလိုလဘ္ေပးလဘ္ယူမႈေတြက ​မရွိဘူး၊ ​ယူလည္းမယူရဲဘူး ​ေပးရင္လည္း ​အျမင့္ဆံုးျပစ္ဒဏ္မ်ိဳးကို ​ေပးေလ့ေပးထရွိတယ္ဆိုတဲ့ ​အမႈကို ​က်ေနာ္တို႔က ​ေတြ႔ရတယ္ဆိုတဲ့ ​အေၾကာင္းကုို ​က်ေနာ္ေဆြးေႏြးျပပါတယ္။

ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ​နိုင္ငံအသီးသီးက ​ညွည္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈေတြအေၾကာင္း၊ ​ရဲေတြနဲ႔ ​ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈေတြမွာ ​တရားရံုးေတြက ​ဥပေဒအတိုုင္း ​အတိအက်လုုပ္ေဆာင္တာ ​မရွိတဲ့အေၾကာင္းေတြကိုု ​တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ​ကိုုယ္စားလွယ္ေတြက ​ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ​လြတ္လပ္တဲ့ ​တရားစီရင္မွဳေတြကိုု ​ဘယ္လိုုပံုုစံနဲ႕ ​အေကာင္အထည္ေဖာ္ ​ေဆာင္ရြက္ၾကမလဲ ​ဆိုုတာေတြကိုု ​ေဆြးေႏြး ​ခဲ့ၾကေၾကာင္းလည္း ​သိရပါတယ္။

ဒီေဆြးေႏြးပြဲကိုု ​Asia ​Legal ​Resources ​Center ​(ALRC)က ​ဦးေဆာင္စီစဥ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ​ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ​သီရိလကၤာ၊ ​အိႏိၵယ၊ ​ဖိလိပိုင္၊ ​ပါကစၥတန္၊ ​အင္ဒိုနီးရွား၊ ​နီေပါ၊ ​ေတာင္ကိုရီးယား၊ ​ထိုင္း၊ ​ဗီယက္နမ္၊ ​ျမန္မာစတဲ့ ​အာရွႏိုင္ငံ(၁၁)ႏိုင္ငံက ​တရားသူႀကီးေတြ ​ေရွ႕ေနေတြ ​တက္ေရာက္ေနၾကတယ္လိုု႕ ​ေရဒီယိုု ​ၾသစေတးလ် ​သတင္းေထာက္ ​သန္းေက်ာ္စိုုး ​က ​သတင္းေပးပိုု႕ထားပါတယ္။