ဆုိရွယ္မီဒီယာမွာ က်င့္၀တ္ရွိစရာ လို မလို

ထက္ေအာင္ေက်ာ္

စစ္အစုိးရကေန အရပ္သားအစိုးရဆီ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအျဖစ္ ခ်ီတက္ေနပါတယ္လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ထားတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ အသိသာဆုံးျမင္ရတဲ့ တုိးတက္မႈက မီဒီယာလုိ႔ဆုိခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီမီဒီယာအမ်ဳိးမ်ဳိးထဲမွာမွ အြန္လုိင္းေပၚက ဆုိရွယ္မီဒီယာ။ အဲဒီ ဆုိရွယ္မီဒီယာမ်ားစြာထဲမွာမွ Facebook လုိ႔ေျပာရင္ ပိုမွန္မယ္ထင္ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ျပီးခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းအတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လက္ပံေတာင္းကိစၥမွာ Facebook ရဲ့ၾသဇာ ဘယ္ေလာက္အထိ သက္ေရာက္မႈရွိခဲ့တယ္ဆုိတာကုိ ဆုိရွယ္မီဒီယာ သုံးသူတုိင္း သတိထားမိမွာပါ။ စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔အဖြဲ႔ လက္ပံေတာင္းေဒသဆီ ၀င္လာပုံ၊ ေဒသခံေတြနဲ႔ ေတြ႔ ဆုံရွင္းလင္းပုံ၊ တခ်ဳိ႔ရြာေတြမွာဆုိရင္ လုံုျခံဳေရးမပါပဲနဲ႔ ရြာသားေတြၾကားထဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ဒီတုိင္းတုိး၀င္သြားပုံ၊ ရြာသားတခ်ဳိ႔က ေကာ္မရွင္ကို အယုံအၾကည္မရွိဘူးလုိ႔ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ ေအာ္ျပီးဆႏၵျပၾကတဲဲ့ ဓာတ္ပုံေတြ၊ ဗြီဒီယုိ ကလစ္ေတြဟာ မိနစ္ပုိင္းအလုိက္ Facebook ေပၚမွာ တက္လာခဲ့ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ နွစ္ အရင္ စစ္အစိုးရေခတ္ကဆုိရင္ ဒီလုိမ်ဳိး ဘယ္ေတြ႔ခြင့္ရပါ့မလဲ။ ၈ ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံကို ခဏထားဦး။ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးေခတ္၊ ဆုိရွယ္မီဒီယာေတြ စတင္ထြန္းကားေနစဥ္မွာေတာင္ ျမန္မာနိင္ငံတြင္းက လႈပ္ရွားမႈပုံေတြကို ဒီလုိ ခ်က္ခ်င္းျမင္ရဖုိ႔ဆုိတာ မျဖစ္နုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး၊ ၂၀၀၈ နာဂစ္မုန္တုိင္းနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ ဆႏၵခံယူပဲြကာလ ေတြမွာ အင္တာနက္ကုိ လုံး၀ ထိန္းခ်ဳပ္ထားျပီး ”အီလက္ထေရာနစ္ပုဒ္မ” နဲ႔ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်လုိက္တာ ၈၈ ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဘေလာ့ဂါေတြ၊ စီတီဇင္ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြ ရာနဲ႔ခ်ီ အဖမ္းခံရဖူးပါတယ္။

အခုေတာ့ အေျခအေနက အေတာ့္ကို ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ပါျပီ။ နုိင္ငံေရးအရ နည္းနည္း ပြင့္လင္းလာလို႔ ဖမ္းဆီးခံ မီဒီယာသမား အားလုံးျပန္လြတ္လာသလုိ နည္းပညာ အရလည္း အမ်ားၾကီး တုိးတက္လာတဲ့အတြက္ အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာအထိ စီတီဇင္ဂ်ာနယ္လစ္ေခၚ မီဒီယာ စိတ္၀င္စားသူေတြ ကိုယ္တုိင္ျဖစ္ေစ၊ နုိင္ငံေရး တက္ၾကြသူ၊ လႈမႈေရး တက္ၾကြသူေတြ ကုိယ္တုိင္ျဖစ္ေစ၊ နုိင္ငံေရးသမားေတြ ကိုယ္တုိင္ျဖစ္ေစ ဗီြဒီယုိ ကင္မရာ၊ ဓာတ္ပုံ ကင္မရာ၊ လက္ကုိင္ဖုန္း ကင္မရာေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ရုိက္ယူခြင့္ရေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာကေန မိနစ္ပုိင္းအလုိက္ သတင္းေတြ၊ ဓာတ္ပုံေတြ၊ ဗီြဒီယုိ ကလစ္ေတြ Facebook ေပၚ တက္လာေနတာေပါ့။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စိတ္၀င္စားတဲ့ ျပည္တြင္း ျပည္ပရွိ ျမန္မာေတြကလည္း Facebook ေပၚမွာ ထင္ျမင္ခ်က္ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ မွတ္ခ်က္ အမ်ဳိးမ်ုိးေပးျပီး ေရးလုိက္ၾကတာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရေနသေယာင္ေတာင္ ထင္ရပါတယ္။

Social Media အေၾကာင္း သုေတသနလုပ္သူေတြက Mainstream မီဒီယာေတြျဖစ္တဲ့ TV, Radio, Newspaper, Journal, Magazine ေတြမဟုတ္တဲ့ တဦးခ်င္း လြတ္လပ္စြာ ေရးနုိင္၊ ေျပာနုိင္တဲ့ အြန္လိုင္းေပၚက ေနရာေတြကို Social Media လုိ႔ ေခၚဆုိၾကပါတယ္။ ဆုိလုိတာကေတာ့ အစိုးရ၊ အဖြဲ႕အစည္း၊ ကုမၸဏီ၊ လူပုဂၢဳိလ္တစုစု၊ တဦးဦးကေန တာ၀န္ခံ ထုတ္လုပ္တာမ်ဳိးမဟုတ္တဲ့ တဦးခ်င္းတာ ၀န္ခံမႈနဲ႔ (ဘယ္သူမွ တာ၀န္မခံတာလည္း ျဖစ္နုိင္ပါတယ္) လုပ္တဲ့ မီဒီယာလုိ ႔ေျပာနုိင္ပါတယ္။

အဲဒီထဲမွာ အခု ျမန္မာနုိင္ငံ အြန္လိုင္းယဥ္ေက်းမႈမွာ အထြန္းကားဆုံးျဖစ္ေနတဲ့ Facebook ပါ ပါတယ္။ ျပီးရင္ LinkedIn, Twitter, Google+ ။ ေနာက္တခါ blogs, YouTube, wikis အမ်ားၾကီးပါပဲ။ စာရုိက္တာ၊ ဓာတ္ပုံပုိ႔ တာ၊ ဗီြဒီယုိ ပုိ႔တာ၊ ရွယ္တာ စသျဖင့္ ကုိယ္လုပ္ခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေပၚလုိက္ျပီး အခမဲ့၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ့ ဆုိရွယ္မီဒီယာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးတယ္။ ဒါက ေလာေလာဆယ္ ရွိသမွ်ကုိ ေျပာေနျခင္းပါ။ နည္းပညာက ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် တုိးတက္ေနတဲ့အတြက္ မနက္ျဖန္မွာ ဒီထက္ပုိ ေခတ္မီျပီး လူၾကိဳက္မ်ားတဲ့ Social Media ေတြ ေပၚလာနုိင္ပါေသးတယ္။

Social Media ေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ ၾသဇာေကာင္းလာသလဲဆုိရင္ ကမၻာၾကီးရဲ့ တေနရာရာမွာ အေရးၾကီး သတင္းတခုခု စျဖစ္ျပီဆုိရင္ AP, AFP, Reuter အပါ၀င္ Mainstream သတင္းဌာနေတြထက္ Facebook, Twitter အပါအ၀င္ Social Media ေတြမွာ အရင္ေစာျပီး ျမင္ရေလ့ရွိတယ္လုိ႔ ေလ့လာသူေတြက ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Twitter ကုိ Social Media Wire သတင္းဌာနအျဖစ္ သတင္းေထာက္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ပုံမွန္၀င္ၾကည့္ေနၾကျပီလုိ႔လည္း သိရပါတယ္။ အလားတူ ထူးျခား ဗီြဒီယုိေတြရနုိင္ ဖုိ႔အတြက္ YouTube ကုိ ရုပ္-သံ သတင္းေထာက္ေတြက ပုံမွန္၀င္ၾကည့္ေနၾကျပီလုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

ျမန္မာ သတင္းသမားေတြအတြက္ေတာ့ Facebook က Social Media Wire ျဖစ္ေနမယ္လို႔ ထင္ပါ တယ္။ အခုခ်ိန္ထိ Facebook တခုကိုပဲ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔သုံးေနၾကျပီး တာ၀န္ခံမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈပုိရွိတဲ့ Twitter နဲ႔ Google + ကုိသုံးတာ အေတာ္နည္း ေနဆဲပါ။

ေရွ့မွာေျပာခဲ့တဲ့အတုိင္း ဆုိရွယ္မီဒီယာဟာ တဦးခ်င္းတာ၀န္ခံမႈ သို႔မဟုတ္ (account အတု၊ လူအတု ေတြအပါ၀င္) ဘယ္သူ တာ၀န္ခံမွန္းမသိတဲ့ သတင္းေတြကို တင္ေလ့ရွိတာေၾကာင့္ သတင္းေတြက ဦးေပမယ့္ အတည္ျပဳခ်က္ ယူဖုိ႔၊ ကုိးကားဖုိ႔အတြက္ေတာ့ ခက္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အတည္ျပဳခ်က္ ယူစရာမလုိ၊ အကုိးအကား ထည့္စရာမလုိ၊ တာ၀န္ခံစရာ မလုိတဲ့အတြက္ ဆုိရွယ္မီဒီယာက ပင္မေရစီးမီဒီယာထက္ သတင္းေတြ ပုိျမန္ေနတဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိရွယ္မီဒီယာဟာ အခမဲ့၀န္ေဆာင္မႈေပးတဲ့အတြက္ ဘာအဖုိးအခမွ ေပးစရာမလုိ လူတုိင္းအလြယ္တကူ ၀င္ေရးနုိင္တဲ့ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ လူတုိင္း ၀င္ေရးနိင္တာေၾကာင့္ ဟုတ္တာေရာ မဟုတ္တာေရာ သင့္တာေရာ မသင့္တာေရာ ဆဲတာေရာ ေျခာက္တာေရာ ရုိင္းတာေရာ ပုဂၢိဳလ္ေရး အပုပ္ခ်တာေရာ အသေရဖ်က္တာပါ စသျဖင့္ ေရးၾကတာကုိ ေတြ႔နုိင္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ လက္ပံေတာင္းေဒသ ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ ျပီး ေထာက္ခံသူေတြနဲ႔ ကန္႔ကြက္သူေတြၾကား အျပင္းအထန္ သေဘာထားကြဲၾကျပီး အျပန္အလွန္ စြပ္စဲြပုတ္ခတ္ၾကတာကို Facebook ေပၚမွာ ေကာင္းေကာင္းေတြ႔လုိက္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာတခ်ဳိ႔က Facebook ကုိ ”ဖြဘုတ္” လုိ႔ေတာင္ ေခၚေ၀ၚတဲ့အထိ ေျပာခ်င္ရာေျပာ၊ ဖြခ်င္ရာဖြနုိင္တဲ့ တာ၀န္မဲ့တဲ့ေနရာတခုအျဖစ္ ျမင္လာေနၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႔ဆုိရင္ Facebook မွာ ေရးထားတဲ့ Comment ေတြကို မခံစားနုိင္လုိ႔ account ေတြေတာင္ ပိတ္ပစ္လုိက္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ မိတ္ပ်က္သြားၾကျပီး အခ်င္းခ်င္း Block လုပ္လုိက္ၾကတယ္လုိ ႔ေျပာၾကပါတယ္။

ဒါဟာ ျမန္မာအြန္လုိင္း ကြန္ျမဴနတီ တခုတည္း ကြက္ျပီးျဖစ္ေနတာမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာက တျခားနုိင္ငံေတြထက္ ဆုိရွယ္မီဒီယာနဲ႔ နည္းပညာ လြတ္္လပ္ခြင့္ရတာ ေနာက္က်တာ၊ ေနာက္တခါ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ကေန အရပ္သားအစိုးရေျပာင္းစဥ္မွာ စရတာဆုိေတာ့ နွစ္ ၅၀ စာ ေအာင့္အီးထားခဲ့ရသမွ်ကုိ Facebook ေပၚမွာ လာေပါက္ကြဲေနၾကတာ ျဖစ္နုိင္တယ္လို႔ မီဒီယာေလ့လာသူေတြက ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် တေျဖးေျဖး တည္ျငိမ္ရင့္က်က္လာနုိင္ပါတယ္လို႔လည္း သူတုိ႔က ဆုိပါတယ္။

တကယ္ဆုိရင္ ဆုိရွယ္မီဒီယာေပၚမွာေရးတဲ့ စီတီဇင္ဂ်ာနယ္လစ္ေတြဟာ ပင္မေရစီး မီဒီယာမွာေရးေနတဲ့ လခစား သတင္းေထာက္ေတြလုိ မီဒီယာက်င့္၀တ္ကုိ တာ၀န္ခံစရာ မလုိဘူးဆုိေပမယ့္ လူတဦးခ်င္း က်င့္၀တ္နဲ႔ ဒီမုိကေရစီ က်င့္၀တ္ေတြကိုေတာ့ တာ၀န္ခံဖို႔လိုမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ Facebook member အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ေလးစားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ကိုယ့္အျမင္ ကိုယ္ေရးတယ္ဆုိေပမယ့္ ကိုယ္ေရးလုိက္တာကုိ ကိုယ္ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ လူတဦးတည္း၊ အုပ္စုတခုတည္းက ျမင္ရ ဖတ္ရတာမ်ဳိးမဟုတ္ပဲ ကမၻာတလႊားရွိ အြန္လုိင္းကြန္ျမဴနတီေပၚက ေထာင္ေသာင္းခ်ီတဲ့လူေတြလည္း ျမင္ေန ဖတ္ေနနုိင္တယ္ဆုိတာ ကို သတိျပဳဖုိ႔ လုိပါလိမ့္မယ္။ ငါနဲ႔မတူ င့ါရန္သူဆုိတဲ့ ေခတ္ေဟာင္းက ဓာတ္ျပားေဟာင္းကုိ ေခတ္သစ္ Facebook ေပၚမွာ လာတင္ေနရင္ ဆုိရွယ္မီဒီယာရဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ကို တလဲြသုံးသလုိ ျဖစ္ပါတယ္။

လတ္တေလာအေျခအေနမွာ ျမန္မာနုိင္ငံရဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္အရွိဆုံး ဆုိရွယ္မီဒီယာ Facebook ကုိ စာဖတ္သူေတြ မျငိဳျငင္ေအာင္ တာ၀န္မဲ့ ေရးခ်င္ရာေရးလုိ႔ ရတဲ့ေနရာ ဖြဘုတ္ အျဖစ္ မျမင္မိေအာင္ စီတီဇင္ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ခ်စ္ျမတ္နုိးသူေတြ အားလုံး ခ်င့္ခ်ိန္ေဆြးေႏြးသင့္ေနျပီလုိ႔ တိုက္တြန္းတင္ျပအပ္ပါတယ္။