ကယားျပည္နယ္အတြင္း သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းမ်ား ရပ္ဆိုင္းထားေပးရန္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား သေဘာထား ထုတ္ျပန္

ေကဇင္ဦး

“သယံဇာတတူးေဖာ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို တိုင္းရင္းသားမ်ားက ကိုယ္တိုင္စီမံပိုင္ခြင့္” ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းႏိုင္ျခင္း မရွိေသးပါက ကယားျပည္နယ္ (ကရင္နီျပည္နယ္) အတြင္းရွိ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆိုင္းထားေပးရန္ႏွင့္ မည္သည့္ စီမံကိန္းမ်ားကိုမဆို တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ သေဘာတူညီ ခ်က္မပါ၀င္ဘဲ အေကာင္အထည္မေဖာ္ရန္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုက သေဘာထားေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လုိက္ သည္။

ယင္းသို႔ သေဘာထားေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လုိက္ျခင္းမွာ ေအာက္တိုဘာ ၃ ရက္ကျဖစ္ၿပီး မိုလိုအမ်ိဳးသမီး သတၱဳတြင္း ေစာင့္ၾကည့္ေရးကြန္ရက္(Molo Women Mining Watch Network) ႏွင့္ ကရင္နီ လူမႈအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းကြန္ရက္ (Karenni Civil Society Network) တို႔က ပူးတြဲထုတ္ျပန္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

အစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ ကရင္နီအမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရးပါတီ (KNPP) တို႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးေနာက္ပိုင္း ကယားျပည္နယ္အတြင္း သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ မ်ားျပားလာၿပီး ေဒသခံတို႔၏ စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ဆံုး႐ွဳံးမႈ မ်ားျပားလာသျဖင့္ ထိုသို႔ ထုတ္ျပန္ ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု မိုလိုအမ်ိဳးသမီးသတၱဳတြင္း ေစာင့္ၾကည့္ေရးကြန္ရက္၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒၚနမ္းခမ္းလ်ာက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ေဒၚနမ္းခမ္းလ်ာက “သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားေတြကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္သဘာ၀ရင္းျမစ္ကို စီမံပိုင္ခြင့္ကို ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရာမွာ ထည့္သြင္းျပင္ဆင္ၿပီးမွ သတၱဳတူးေဖာ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ကယားျပည္နယ္အတြင္း ယခင္က သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္း စီမံကိန္းသံုးခုသာ ရွိရာမွ အစိုးရႏွင့္ ကရင္နီ အမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရးပါတီတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးသည့္ ၂၀၁၂ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သတၱဳလုပ္ငန္း ၁၆ ခုထိ တိုးလာသည္ဟု ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါ၀င္သည္။

ကယားျပည္နယ္ႏွင့္ ေမာ္ခ်ီးၿမိဳ႕တို႔တြင္ ခဲမျဖဴ၊ အၿဖိဳက္နက္၊ ခေနာက္စိမ္း၊ ေက်ာ္မီးေသြး၊ ကလီနာႏွင့္ ေရႊသတၱဳ မ်ားကို တူးေဖာ္လ်က္ရွိၿပီး ေမာ္ခ်ီးေဒသ၏ အျပင္ဘက္ရွိ ေျမဧကေပါင္း သံုးေထာင္ေက်ာ္ေပၚတြင္ သတၱဳတြင္းအသစ္ ၁၆ ခု တူးေဖာ္ရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိသည္ဟု ယင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ထည့္သြင္းထားသည္။

ယင္းသတၱဳတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေျမယာမ်ား သိမ္းဆည္းခံရမႈေၾကာင့္ ေက်းရြာမ်ား ေ႐ႊ႔႔ေျပာင္းခံရမႈႏွင့္ သဘာပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမွဳမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံတို႔၏ စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား၊ ေတာေတာင္မ်ား၊ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား၊ေက်းရြာမ်ား ပ်က္စီးဆံုး႐ွဳံးရသည္ဟုလည္း ေဒၚနမ္းခမ္းလ်ာက ေျပာသည္။

ယခင္ကာလမ်ားက ထိုသို႔ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း သတၱဳတူးေဖာ္ရန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား မွာ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိၿပီး ယခုအႀကိမ္တြင္ သမၼတႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ အသီးသီးအျပင္ ကုမၸဏီမ်ားသို႔ပါ ယင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား ေပးပို႔သြားမည္ဟုလည္း ေဒၚနမ္းခမ္းလ်ာက ေျပာသည္။