ဦးသန္႔တို႔ေခတ္

(၁)
ဦးသန္႔ၾကီး ရာျပည့္ၿပီဆိုေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ စာေပနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ လႈပ္ရွားမႈေတြ ေတြ႔လာရပါတယ္။ ကုလသမဂၢအဖဲြ႔ၾကီးကေတာင္ မလုပ္စဖူး တံဆိပ္ေခါင္းထုတ္မယ္လို႔ ဆိုလာပါတယ္။

ဂ်ာနယ္တခုမွာ ဦးသန္႔ ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိထဲက ေကာက္ႏုတ္ဘာသာျပန္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အေတြးအျမင္စာေစာင္မွာ သံအမတ္ေဟာင္း ဦးသက္ထြန္းက ဦးသန္႔နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြကို ေရးလာပါတယ္။ ဦးသန္႔နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေနဝင္းတို႔ၾကားက ဆက္ဆံေရးအေၾကာင္းကိုလည္း ပိုၿပီး သိလာရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အရင္တုန္းက ၾကားဖူးခဲ့ၾကသလို ဦးႏုလူမို႔လို႔၊ မနာလိုလို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက ဦးသန္႔ကို ၾကည့္မရဘူးတို႔၊ တူတူတန္တန္ ဂုဏ္မျပဳဘူးတို႔ဘာတို႔ ဆိုတာေတြနဲ႔ ကြာျခားေနတာကို သတိျပဳမိသေပါ့။ ကုလသမဂၢ ႐ံုးခ်ဳပ္က ဦးႏုရဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအေၾကာင္း တစြန္းတစ အရင္က ေတြ႔ဖူးေပမယ့္ ျမန္မာလိုမဟုတ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာျပည္မွာ သိၾကဖို႔ မလြယ္လွပါဘူး။

ဒီအေၾကာင္းေတြ ျမန္မာ မီဒီယာမွာ ေဖာ္ျပခြင့္ ရလာတာဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း လုပ္ခဲ့တာ ဒုိ႔နဲ႔ မဆုိင္ဘူးလုိ႔ ျပခ်င္ပုံ ရွိပါရဲ့။ တဖက္မွာလည္း သူ႔တူမလုိ ခင္တဲ့ စုစု (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္)နဲ႔ ဆက္စပ္ျပီး သူ႔ကုိ အျငိဳးေျပၾကေသးဟန္ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဦးသန္႔ မ်က္ႏွာဖုံးနဲ႔ မဂၢဇင္းကုိ စိစစ္ေရးက ရစ္ေနတာေပါ့။


(၂)
ဒါေတြအသာထား၊ ဦးသန္႔ ဦးသန္႔နဲ႔ ေျပာေနၾကေတာ့ ဦးသန္႔အေၾကာင္းနဲ႔ ဦးသန္႔ ေရးတဲ့ စာေတြ ျမန္မာျပည္မွာ လူငယ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ ဖတ္ဖူးမွတ္ဖူးၾကသလဲဆိုတာ သိခ်င္မိပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုေတာင္ ျပည္တြင္းမီဒီယာမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဖာ္ျပခြင့္မရတာမို႔ ဦးသန္႔ဆိုတာ ဦးႏုနဲ႔ေတာင္ ကဲြၾကပါမလား မသိပါဘူး။

တကၠသိုလ္စိန္တင္ေရးတဲ့ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဗိသုကာ စာအုပ္ေလာက္ပဲ ျမန္မာစာအုပ္ဆိုင္ေတြမွာ ျမင္ေနရတာပါ။ အေထာက္ေတာ္လွေအာင္ ျပန္ဆိုတဲ့ ဗမာ့ဦးသန္႔တို႔၊ ဦးသန္႔၏ စာတို႔၊ ျပည္ေတာ္သာမွတ္တမ္းတို႔ ဆိုတာေတြကို အေဟာင္းဆုိင္ေမႊတဲ့ ပရိသတ္ေလာက္ပဲ သိၾကပါေတာ့တယ္။ စေလအညာက ေျပြဆရာ၊ ထူးဆန္းေသာ ကိုေရႊအုပ္တို႔၊ From My School Window တို႔ဆိုတာေတြကေတာ့ ထားလုိက္ပါေတာ့။

ဒီစာေတြကို ဖတ္ခြင့္ရခဲ့ရင္ျဖင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္၇၀ ေက်ာ္ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေတာၿမိဳ႕ကေလးက ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး တေယာက္ရဲ႕ စိတ္ကူးစိတ္သန္း၊ အေတြးအေခၚေတြဟာ ဘာေၾကာင့္မ်ား ဒီေလာက္ ထက္ျမက္ၿပီး ေခတ္ေရွ႕ေျပးေနတာလဲဆိုတာ အံ့ၾသၾကလိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္ဘက္ယိမ္းတဲ့ သခင္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ လစ္ဘရယ္ပညာတတ္ျဖစ္တဲ့ ဦးသန္႔တို႔ ေက်ာင္းဝတ္စံု ရွိသင့္၊ မရွိသင့္ ျငင္းၾကတာကလည္း စိတ္ဝင္စားစရာပါပဲ။


(၃)
လက္ဝဲသမားေတြကေတာ့ ဦးသန္႔ဟာ ဦးႏု လက္သံုး ပညာရွိၾကီးပါပဲ၊ ဗိုလ္ေနဝင္း ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ကို မေသမခ်င္း ဂုတ္ခြစီးသလို အစီးခံရတဲ့သူပါလို႔ ဆိုၾကလိမ့္မယ္။ ဦးသန္႔ေရးတဲ့ ျပည္ေတာ္သာမွတ္တမ္းၾကီးမွာ ကြန္ျမဴနစ္ေသာင္းက်န္းမႈကို ေတာ္ေတာ္အျပစ္ဆိုထားတာကိုး။ ဦးနုရဲ့ လူထုေအာင္သံ၊ စာေပဗိမာန္၊ စြယ္စုံက်မ္း၊ ျပည္ေတာ္သာစတဲ့ ပေရာဂ်က္ၾကီးေတြကုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ ဦးသန္႔ နဲ႔ ကင္းႏိုင္တာမွ မဟုတ္ဘဲကလား။ဦးသန္႔ျပန္ၾကားေရး အတြင္းဝန္၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ အတြင္းဝန္ဘဝ အသက္ ၄၀-၅၀ အတြင္းက ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကုိ ေဇာ္ဂ်ီ၊ မင္းသုဝဏ္၊ ေမာင္ထင္၊ ေဒါက္တာထင္ေအာင္၊ ဦးခင္ေဇာ္ (K) စတဲ့ ေခတ္ျပိဳင္ ပညာရွင္ မ်ိဳးဆက္ေတြရဲ့ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၾကည့္မွ ပုိျပီး ႐ုပ္လုံးၾကြလာမွာပါ။

ဆ႒သဂၚၤယနာေခတ္၊ ႏုိင္လြန္ေခတ္ မီလိုက္သူ မ်က္ႏွာၾကီး အသိုင္းအဝိုင္းကေတာ့ ဦးသန္႔အရင္ ကုလသမဂၢမွာ ျမန္မာသံအမတ္ လုပ္သြားတဲ့ ဂ်ိမ္းစ္ဘယ္ရင္တန္သာ ဟမ္းမားရႈိး ေသတာကို မီလိုက္ရင္ ဦးသန္႔ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

တကယ္ေတာ့လည္း ဦးသန္႔ ဒီလိုျဖစ္လာတာကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာျပည္ရဲ႕ 'ဘက္မလိုက္' တက္ႂကြတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးဝါဒ ေက်းဇူးေၾကာင့္၊ ၿပီးေတာ့ ဦးႏုရဲ႕ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စုိက္ထုတ္တဲ့ ဥႆဟေတြနဲ႔လည္း ဆုိင္ပါတယ္။ ပင္ကိုေတာ္တဲ့လူမို႔ ၁ဝ ႏွစ္တိတိ ကုလသမဂၢမွာ ေတာင့္ခံႏုိင္တာကေတာ့ ဦးသန္႔ စြမ္းလုိ႔ပါပဲ။ ဒီေခတ္ဒီအခါမွာေတာ့ ျမန္မာေတြ မ်ဳိးပံ်ေအာင္ေတာ္ေနေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ သိကၡာက်မႈေၾကာင့္ ကမၻာမွာ နလံထူလွေတာ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဦးသန္႔နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ထပ္ေျပာမိၾကတာက သန္႔ရွင္း၊ တည္ၿမဲ ကဲြတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ ျမန္မာျပည္မွာ ရွိေနခဲ့ရင္ ဦးႏုက သူ႔ကုိ ပထစထဲပါခုိင္းမွာပဲ ဆိုတာပါ။ ဦးခ်မ္းသာ၊ ဦးခ်စ္ေဖတုိ႔လို ICS ၾကီးေတြေတာင္မွ ပထစၾကီးေတြျဖစ္လာ၊ ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ၾကည္ေတာင္မွ ပထစအတြက္ ဝင္မဲဆြယ္ေပးခဲ့ရတာ မဟုတ္လား။ ဦးသန္႔ဟာ ျပန္ၾကားေရး၊ ပညာေရး စတဲ့ ေနရာေတြမွာ ေဒါက္တာဧေမာင္လိုပဲ ဦးႏုရဲ႕ ေပၚလစီေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ေနရပါလိမ့္မယ္။

ႏိုင္ငံေရးထဲ မဝင္ဘဲ အတြင္းဝန္ ဆက္လုပ္ေနရင္လည္း ၆၂ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္း ေစာေစာစီးစီး နားရဖို႔ ရွိပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီရဲ႕ ျပန္ၾကားေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ စီးပြားေရးမွာ ဓာတ္ၾကမ္း႐ိုက္တဲ့ စစ္ဆုိရွယ္လစ္မူေတြနဲ႔ ဦးသန္႔ဟာ ဘယ္လိုမွ မအပ္စပ္လို႔ပါပဲ။ အဲဒီလို ေစာေစာအနားယူလိုက္ရင္လည္း ကုလသမဂၢကို သူ ေရာက္သြားမွာပါပဲ။ ေဒါက္တာသာလွတို႔၊ ေဒါက္္တာညီညီတို႔လိုေပါ့။


(၄)
စိတ္ကူးယဥ္လို႔မရတဲ့ သမုိင္းမွာေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တာေတြကိုပဲ ၾကည့္ရမွာပါ။ အတြင္းဝန္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဦးသန္႔ဟာ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ျဖစ္လာေတာ့လည္း ကုသမဂၢဗ်ဴ႐ုိကရက္ ယႏၲရားၾကီးကို ႏုိင္ႏုိင္နင္းနင္း ထိန္းခ်ဳပ္သြားခဲ့တာပါပဲ။ ေက်ာင္းဆရာ၊ သတင္းစာဆရာ ေနာက္ခံကလာသူမို႔ ဆက္ဆံေရးညက္တာကလည္း စစ္ေအး အထြတ္အထိပ္ေရာက္တဲ့ ၆ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြက ကမၻာ့အခင္းအက်င္းမွာ အသံုးက်လွပါတယ္။ က်ဴးဘား၊ ေျမာက္ေဘာ္နီယို စတဲ့ ကိစၥေတြမွာ ဦးသန္႔ ဝင္လို႔ရေပမယ့္ ပရက္ဂ္အေရးအခင္းလို၊ အစၥေရးလို၊ ဗီယက္နမ္လို ကိစၥမ်ဳိးမွာေတာ့ ဦးသန္႔လည္း မရွင္းႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ အင္အားၾကီးေတြ ေလွ်ာ့ေပးမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ ေပၚလာရတာ မဟုတ္လား။

ရင္နာစရာေကာင္းတာက ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္မႈရဖို႔ ၾကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ ဦးသန္႔ဟာ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ မပံ့ပိုးႏိုင္ခဲ့တာပါပဲ။

ဦးသန္႔ အတြင္းဝန္ခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ၁၉၆၁-၇၁ ခုႏွစ္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီမုိကေရစီ ဆိတ္သုဥ္းၿပီး ျပည္တြင္းစစ္အရွိန္ တက္ေနတဲ့အခ်ိန္ပါပဲ။ ေျမေပၚႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြအားလံုးဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ လူးလြန္႔လို႔မရဘဲ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခ်င္တဲ့သူေတြဟာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီကုိ ဝင္ဖို႔ကလဲြၿပီး တျခားလမ္းမရွိတဲ့ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ (၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္မွာ ပါတီစံုေရြးေကာက္ပဲြလုပ္မယ့္ နအဖ ကေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရထက္ ပါးနပ္တယ္ေျပာမလား၊ အရပ္သားမ်က္ႏွာတပ္ၿပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသစ္ ထူေထာင္မယ့္ေနရာမွာေတာ့ ၁၉၇၄ နဲ႔ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ ကြာလွမယ္ မထင္ပါဘူး။)

ေျမေပၚေျမေအာက္ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ အာဏာသိမ္းစစ္ေကာင္စီ ညိႇႏႈိင္းပဲြေတြမွာ (၁၉၆၃၊ ၁၉၆၈) ဦးသန္႔အေနနဲ႔ ပါဝင္ပါရေစလို႔ ေတာင္းဆိုသံ မၾကားခဲ့ရဖူးပါဘူး။ ဒါကလည္း အေမရိကန္၊ ဆိုဗီယက္ ႏွစ္အုပ္စုလံုးရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို ယူႏုိင္တဲ့ ဗိုလ္ေနဝင္းရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီေၾကာင့္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို 'ေမြး' မထားႏုိင္တဲ့ လက္ရွိ အစိုးရလက္ထက္မွာေတာ့ ဒီလို အားလံုး 'မီးေသ'တဲ့ အခြင့္အေရးမ်ဳိး မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။


(၅)
အခုလို ရာျပည့္တဲ့ အခမ္းအနားကို အခြင့္ယူၿပီး ဦးသန္႔စာေတြ ျပန္ထုတ္ဖို႔၊ ဦးသန္႔ Institute ကေနၿပီး ျပည္တြင္းျပည္ပက ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျမန္မာလူငယ္ေတြအတြက္ ပညာေရး၊ လူမႈေရး အေထာက္အပံ့ေတြပါ လုပ္သြားဖို႔ အားထုတ္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။

ဦးသန္႔၊ ဦးညြန္႔ (ECAFE) ၊ ဦးေရႊမရ၊ ေဒၚသန္းဧ စတဲ့ ျမန္မာပညာတတ္ေတြ ကုလသမဂၢမွာ ဘုန္းၾကီးခဲ့တဲ့ ေခတ္ကို လြမ္းမိပါေသးရဲ႕။ နာဂစ္ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ကုလသမဂၢမွာ ဦးသန္႔လိုလူမ်ဳိး ရွိခဲ့ရင္လို႔ ေတြးမိသူေတြ နည္းမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ရွိ ကုလသမဂၢက ျမန္မာဝန္ထမ္းေတြကလည္း စစ္အစိုးရနဲ႔ ကဏၬေကာစ တုိက္ဝ့ံၾကတာမွ မဟုတ္ဘဲကိုး။ အမ်ဳိးသားပညာေရးက ေမြးထုတ္ေပးလုိက္တဲ့ မ်ဳိးခ်စ္ပညာတတ္ လူတန္းစားကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ မ်ဳိးတုန္းခါနီးၿပီထင္ပါရဲ႕ေလ။

ပညာေရႊအိုး