စစ္ေျပးခ်ိန္

ပက္ထရစ္ဘိုးလား


ႏြမ္းနယ္ေနေသာ အေငးမ်ားႏွင့္ မ၀ံ့မရဲအၿပံဳးတို႔ကို မရန္တူးရင္၏ မ်က္ႏွာေပၚတြင္ အထင္သား ျမင္ေတြ႔ေနရသည္။ က်ေနာ္ သူ႔ကိုု ေတြ႔ခဲ့ရသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္လိုုင္ဇာေဒသမွာ သူ မေနလုုိေသာ ေနရာတခုုျဖစ္သည္။

အသက္ ၅၄ ႏွစ္အရြယ္ မရန္တူးရင္သည္ ယမန္ႏွစ္ ဇြန္လက တေက်ာ့ျပန္ ေသနတ္ေပါက္ခဲ့ေသာ ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ က ခ်င ္ျပည္နယ္ တိုုက္ခုုိက္မႈ၏ ေျမစာပင္ျဖစ္ခဲ့ရသူ စစ္ေျပး အိမ္ယာမဲ့ အရပ္သားျပည္သူမ်ားအနက္မွ တဦးျဖစ္သည္။

တိုုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ခ်ိန္မွစ၍ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA) ႏွင့္ ၎၏ ႏိုုင္ငံေရးလက္တံ ကခ်င္ လြတ္လပ္ ေရး အဖြဲ႔ (KIO) ၏ ထိန္းခ်ဳပ္ေဒသမ်ားကိုု ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့သည္။ ႏွစ္ဖက္တိုုက္ခိုုက္မႈမ်ားက ေရွ႕မတိုုးေနာက္မဆုုတ္ အေျခအေနသိုု႔ ေရာက္ရိွခဲ့ သည္။ ႏွစ္ဖက္စလံုုးက ႏိုုင္ငံေရးအရ သေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ အားထုုတ္ေနေၾကာင္း ေျပာဆိုုၾကေသာ္လည္း ဆယ္စုုႏွစ္မ်ားစြာၾကာ အေျခတည္ခဲ့ေသာ မယံုုၾကည္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေတြ႔ဆံုုေဆြးေႏြးမႈမ်ားသည္လည္း အရာမထင္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ေဆာင္းဦးေပါက္တြင္ ဇာတိေျမ ဂ်ပူးေက်းရြာကိုု မရမ္တူးရင္ စြန္႔ခြာခဲ့ရသည္။ တ႐ုုတ္နယ္စပ္ စည္းတည့္တည့္ေပၚ တည္ထား ေသာ KIO ၏ ကြပ္ကဲေရးၿမိဳ႕ေတာ္ လိုုင္ဇာၿမိဳ႕အျပင္ဘက္ရွိ ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္ (IDP) စခန္းတခုတြင္ ယခုုအခ်ိန္အထိ ခိုလႈံ ေနရသည္။

“က်ေနာ္ အိမ္အရမ္းျပန္ခ်င္ေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ျပန္မရဘူး။ ဘာမွလည္း မတတ္ႏုုိင္ဘူး” ဟုု မရမ္တူရင္းက ၿငီးတြား ေျပာဆိုုသည္။

ဒုုကၡသည္စခန္းတြင္ သူ ေလးလၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ စစ္ပြဲမ်ားကို ေရွာင္ရင္း ပုန္းရင္း ၃ လအၾကာ လိုုင္ဇာသိုု႔ မရန္တူးရင္ ေရာက္လာၿပီး ဒုု ကၡသည္မ်ား ခိုလံႈရန္ ဖန္တီးေပးခဲ့ေသာ စခန္းအတြင္းရွိ ဂိုုေထာင္ႀကီးသိုု႔ သူေရာက္ခဲ့အခ်ိန္မွာ သံုုးလၾကာခရီး တင္းတင္းျပည့္ၿပီလည္း ျဖစ္သည္။

“က်ေနာ့္ရြာကပဲ မိသားစုု ၁၂ စုု ဒီမွာ ရိွပါတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။ သ႔ူမိသားစုု၀င္မ်ားမွာမူ လက္ရိွစခန္း၊ လိုုင္ဇာရိွ ေနာက္ထပ္ စခန္း တခုုႏွင့္ ျမစ္ႀကီးနားရိွ ဒုုကၡသည္စခန္းမ်ားသို႔ ျပန္႔ႀကဲေရာက္ရိွေနၾကသည္ဟုု ရွင္းျပခဲ့သည္။

KIO ထံမွ သိရေသာ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ရြာေပါင္း ၄၀ မွ ျပည္သူ ၂၆၃၁ ဦးသည္ ေလာေလာဆယ္ ေ၀ျခယန္း ေခၚသည့္ ယခု စစ္ ေျပးဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထုုိင္ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။ တခ်ိဳ႕က ၀ါးတဲမ်ားေဆာက္ေနၾကၿပီး တခ်ိဳ႕ကမူ KIO က ေထာက္ပံ့ ေပး ေသာ ဂိုုေထာင္အတြင္း ၂ မီတာပတ္လည္ အခန္းတြဲမ်ားတြင္ ေနထုုိင္ၾကသည္။ အမ်ားစုုက အ၀တ္ႏွင့္ကာရံ၍ ေနထိုုင္ၾကသည္။ ည ဘက္တြင္ ဖ်ာေပၚ၌ အိပ္ရသည္။ ပိုုင္ဆိုင္သမွ် အမ်ားစုကိုု ရြာတြင္သာ ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ရသည္။

“တခ်ိဳ႕ေတြက ရြာထဲခိုုးျပန္ၿပီး ျပန္ေရာင္းစားဖိုု႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ စားဖိုု႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ၾကက္ကေလး၊ ၀က္ကေလး ျပန္သယ္ၾကတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ေပး ႏိုုင္ တာက ဆန္ပဲ။ ဒါေတာင္ အလံုုအေလာက္ မဟုုတ္ဘူးေလ” ဟုု KIA အရာရိွ တဦးျဖစ္သူ ဒုုဗိုုလ္ ဂန္ဒူေအာင္က ေျပာသည္။

KIO ၏ ႏိုုင္ငံတြင္း အိုုးအိမ္မဲ့ ဒုုကၡသည္ျပည္သူမ်ား ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ေကာ္မတီ (IRRC) က မတ္လ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ထုုတ္ျပန္ေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ လူဦးေရ ၄၅၆၇၈ ထက္မနည္းေသာ စစ္ေျပးလူထုသည္ တ႐ုုတ္ႏိုုင္ငံအတြင္းရိွ စခန္းမ်ား၊ KIO ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသ အတြင္းရိွ စခန္းမ်ားႏွင့္ အစိုုးရထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသအတြင္းရိွ စခန္းမ်ားတြင္ ခုုိလံႈေနၾကသည္ဟုု သိရသည္။ အဆိုုပါ စစ္ေျပး ဒုုကၡသည္ မ်ားအနက္ ထက္၀က္ေက်ာ္သည္ လိုုင္ဇာၿမိဳ႕ႏွင့္ ၿမိဳ႕အျပင္ဘက္တြင္ ခိုုလံႈေနၾကသည္။

စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားအနက္မွ ၅၀၀၀ ေက်ာ္သည္ အသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

“UNHCR (ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ုံး) က ဒုုကၡသည္ဦးေရကိုု ပုုိေျပာတယ္ဆိုုၿပီး က်ေနာ္္တိုု႔ကိုု ေ၀ဖန္ဖူးတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုုန္းက က်ေနာ္တိုု႔က ဘာကိန္းဂဏန္းကိုုမွ မထုုတ္လႊင့္ရေသးဘူး” ဟုု အသက္ ၄၁ ႏွစ္အရြယ္ ကခ်င္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္ေရးအဖြဲ႔ တာ၀န္ခံလည္း ျဖစ္၊ လိုုင္ဇာအေျချပဳ ဒုုကၡသည္မ်ား ကယ္ဆယ္ေရးလုုပ္ငန္းကြန္ရက္ (RANIR) ညိွႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ေရးမႉးလည္းျဖစ္သူ လာရစ္က ေျပာသည္။

“တခါတေလ ကိန္းဂဏန္းက လိုုတာ ပိုုတာေတြ ရိွတတ္တယ္။ အဲဒီလိုုျဖစ္သြားရင္ ႏိုုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ အလႉရွင္ေတြအၾကားမွာ ရႈပ္ ေထြး မႈ ေတြ ရိွသြားတတ္တယ္” ဟုု RANIR မွ ကရန္ေအာင္ကလည္း ေျပာသည္။

လာရစ္၏ ႐ံုုးခန္းမွ မီတာအနည္းငယ္ အကြာအေ၀းတြင္ တ႐ုုတ္နယ္စပ္ ရိွသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ လမ်ားအတြင္း တ႐ုုတ္အရာရိွမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္သတင္းဌာနမ်ားက ၎တို႔နယ္စပ္တဖက္ျခမ္းတြင္ ဒုကၡသည္မ်ား ရိွေနသည္ကို အၿမဲတေစ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။ တ႐ုုတ္သတင္း ေထာက္ မ်ားက စစ္ပြဲမ်ားအေၾကာင္း သတင္းေပးပို႔သည္။ သို႔ေသာ္ တ႐ုတ္ႏုုိင္ငံဘက္ျခမ္းတြင္ ဒုုကၡသည္မ်ား ရိွေနျခင္းကိုမူ သတင္းေပးပို႔ခ်က္ တြင္ ျငင္းဆိုထားသည္။

နယ္စပ္ႏွစ္ဘက္စလံုးတြင္ ေနထိုုင္ေနၾကသည့္ ကခ်င္ျပည္သူမ်ားသည္ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားထံသို႔ လြတ္လပ္စြာ သြားလာ ႏိုင္ၾကသည့္ အျပင္ စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း အေၾကာင့္အၾကမရိွ လုပ္ႏုိင္သျဖင့္ ဒုကၡသည္မ်ားမဟုုတ္ဟုု တ႐ုတ္ဗဟို႐ုုပ္ျမင္သံၾကားဌာန၏ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတခုတြင္ ေဒသခံတဦးက ေျပာသြားခဲ့သည္။

ေဖေဖာ္၀ါရီလ အေစာပိုင္းက ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ တ႐ုုတ္ႏုုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရး ဆိုခြင့္ ရိွသူ လ်ဴ ၀ီမင္းကလည္း “ဒီလူေတြက ဒုကၡသည္ေတြ မဟုုတ္ပါဘူး” ဟုု ေျပာဆုိခဲ့သည္။

ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၇၂၂၃ ဦး တဘက္နယ္စပ္ တ႐ုတ္ေျမေပၚတြင္ ေနထုိင္ေနၾကေသာ္လည္း တ႐ုတ္အစိုုးရက အ ဘယ့္ေၾကာင့္ ဒုုကၡသည္မ်ား တည္ရိွမႈကိုု ျငင္းဆိုုရသနည္းဟုု ေမးျမန္းခဲ့ရာ လာရစ္က “အခုုျဖစ္ေနတာေတြ သိပ္မၾကာခင္ အခ်ိန္တို အ တြင္း ၿပီးသြားလိမ့္မယ္လို႔ သူတို႔ထင္ေကာင္းထင္ႏိုုင္တယ္။ ဒီလူေတြဟာ ဒုုကၡသည္ေတြပါလို႔ သူတို႔ေျပာရင္ ဒုကၡသည္အဆင့္နဲ႔အညီ သတ္ မွတ္ေပးရမယ္ဆိုေတာ့ ႏိုုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြကိုလည္း ဒီကိစၥမွာ ၀င္မပါေစခ်င္ဘူး” ဟု ဆိုသည္။

“အဲဒါေၾကာင့္ပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကား၀ိုင္းေတြကိုု သူတို႔အကူအညီေပးေနတာ ျဖစ္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ သူတို႔ေတြက ဒီကိစၥကို ကိုယ့္ ေဒသတြင္းမွာပဲ ဖုံးဖုံးဖိဖိ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ တအားႀကီး က်ယ္ျပန္႔သြားတာ၊ ႀကီးသြားတာမ်ိဳး မျဖစ္ေစခ်င္ၾကဘူး” ဟုလည္း ေျပာသည္။

ယမန္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတုုန္းက တခုတည္းေသာ ကုလသမဂၢ ကိုုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔က လိုုင္ဇာအနီး စခန္းမ်ားဆီသိုု႔ အေျခခံ အိမ္ေထာင္ သံုုး ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္းမ်ား ယူလာခဲ့သည္။ လတ္တေလာတြင္မူ ဒုုကၡသည္မ်ားစခန္းမ်ားတြင္ တ႐ုတ္ႏိုုင္ငံမွျဖစ္ေစ၊ တျခား တိုုင္းျပည္မ်ားမွျဖစ္ေစ မည္သည့္ႏိုုင္ငံတကာ အကူအညီမွ မလာေရာက္ဟု လာရစ္က ေျပာသည္။

KIO ထိန္းခ်ဳပ္ေဒသမ်ားအတြင္းရိွ စစ္ေျပး ဒုုကၡသည္မ်ားအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာေသာ အကူအညီမ်ားေပးရန္ ၀င္ေရာက္ခြင့္ကို ျမန္ မာအစိုုးရႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ရထားၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာႏိုုင္ငံဆိုုင္ရာ ကုုလသမဂၢ အထူးကိုုယ္စားလွယ္ ဗီေဂ် နမ္ဗီယားက ေဖေဖာ္ ၀ါရီလတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အေျခအေနက ပိုထူးမလာေပ။

အစားအစာ မလံုုေလာက္ရျခင္းသည္ တ႐ုတ္ႏုုိင္ငံဘက္ျခမ္းမွ တင္းက်ပ္ေသာ ျပည္ပပိုု႔ကုုန္ ဥပေဒေၾကာင့္လည္းျဖစ္သည္ဟုု လာရစ္ ေျပာသည္။

“KIO ထိန္းခ်ဳပ္ေဒသထဲမွာရိွတဲ့ စခန္းေတြဆီကိုု တ႐ုတ္ႏိုုင္ငံကေန နယ္စပ္ကိုုေက်ာ္ၿပီး အစားအစာေတြ တရား၀င္ယူသြင္းလိုု႔ မရပါဘူး။ ေဆး၀ါးအလံုုအေလာက္ ေထာက္ပံ့ေပးဖိုု႔ကလည္း စိန္ေခၚခ်က္တခုုပဲ။ က်ေနာ္တိုု႔ကိုု အမ်ားႀကီး ေပးမသြင္းဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း စခန္း ထဲကိုု ေရာက္ေအာင္ေတာ့ ရွာႀကံလုုပ္ရတာပဲ” ဟုု လာရစ္က ဆုုိသည္။

စစ္ေျပးတို႕၏ ဒုကၡကား မေသးလွ။ ဒုုကၡသည္စခန္းတြင္းမွ တရုုတ္ႏိုုင္ငံသုုိ႔ လူကုုန္ကူးမႈ ၉ မႈျဖစ္ေသးေၾကာင္း သိရသည္ဟုုလည္း လာ ရစ္က ေျပာဆိုုသည္။

“တရုုတ္ႏုုိ္င္ငံထဲ ဘယ္လိုုပံုုစံမ်ိဳးနဲ႔ ေရာင္းစားခံရတယ္ ဆိုုတာေတာ့ မသိဘူး။ တခါတေလ ေဒသခံေတြပါသလိုု၊ တခါတေလ မိဘေတြ ကိုုယ္တုုိင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတယ္” ဟုု သူက ေျပာသည္။

စစ္ပြဲမ်ားက KIO ၏ ပညာသင္ၾကားေရး လုုပ္ငန္းအေပၚကိုုလည္း အကန္႔အသတ္ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ လိုုင္ဇာၿမိဳ႕တြင္ရိွေသာ ေက်ာင္းသံုုး ေက်ာင္းအနက္ အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ အသစ္ေရာက္လာေသာ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ေက်ာင္းသားသစ္မ်ားကိုု လက္ခံေပးႏိုုင္ရန္ စာသင္ ခ်ိန္အခ်ိန္ဇယား ေျပာင္းခဲ့ရသည္။

“စစ္ေျပးတဲ့ ရြာေတြက ကေလးေတြ ပါလာၾကေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔ စာသင္ခ်ိန္ ေျပာင္းခဲ့ရတယ္” ဟုု ဗဟိုုပညာေရးဌာန အတြင္းေရးမႉး ေယာင္ ဆူက ေျပာသည္။ ေဒသခံကေလးမ်ား စာသင္ခ်ိန္ကိုု မနက္ ၆ နာရီစၿပီး ၁၂ နာခြဲတြင္ အဆံုုးသတ္သည္။ ဒုကၡသည္ ေက်ာင္း သားသစ္မ်ားအတြက္ ေန႔ခင္း ၁ နာရီတြင္ စာသင္ခ်ိန္စၿပီး ၅ နာရီခြဲတြင္ အဆံုုးသတ္သည္။

“စာသိပ္ေတာ္တဲ့ ေက်ာင္းသားသစ္ေတြကိုု ေဒသခံကေလးေတြသင္တဲ့ စာသင္ခန္းေတြဆီကိုု ေျပာင္းေပးပါတယ္” ဟုု ေယာင္ဆူက ေျပာ သည္။

စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္အတူ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမမ်ားလည္း ပါလာခဲ့ရာ အသက္ ၃၆ ႏွစ္အရြယ္ ခြန္ဆန္လည္း တဦးအပါအ၀င္ျဖစ္ သည္။ ျမစ္ဆံုုသားတဦးျဖစ္ၿပီး ဘန္ဒြန္းေက်းရြာတြင္ ေက်ာင္းဆရာတဦးအျဖစ္ ပညာဒါန သင္ေပးခဲ့သူျဖစ္သည္။

“တုုိက္ပြဲေတြစတာနဲ႕ က်ေနာ္လည္း ဒီကိုုေရာက္လာခဲ့တာပဲ” ဟုု သူက ေျပာဆိုုခဲ့သည္။

ခြန္ဆန္သည္ ဂ်ာယန္းဒုကၡသည္စခန္းရိွ ယာယီစာသင္ေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုုပ္တဦးအျဖစ္ အမႈထမ္းေနသည္။ တဲ ၁၂ လံုုးတြင္ ယာယီ ေျမစိုုက္စားပြဲ၊ ကုုလားထုုိင္တုုိ႔ႏွင့္ စာသင္ခန္းဖြဲ႔ထားၿပီး ဆရာ၊ ဆရာမ ၃၂ ဦးက ကေလး ၁၀၆၃ ဦးကိုု စာသင္ၾကားေပးသည္။ ၇ တန္း ေအာင္ ေသာ ကေလးတခ်ိဳ႕ကိုု လိုုင္ဇာ အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ပညာဆက္သင္ၾကားခြင့္ေပးသည္။

“ေနာက္ႏွစ္မွာ ၈ တန္း၊ ၉ တန္းအထိ တိုုးခ်ဲ႕သင္ၾကားေပးဖိုု႕ က်ေနာ္တိုု႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္” ဟုု သူက ေျပာျပသည္။

ဝင္လာေသာ လူသစ္မ်ားအတြက္ အေကာင္းဆံုုး ၀န္ေဆာင္မႈေပးႏိုုင္ရန္အတြက္ လုုိင္ဇာ ေဆးရံုုအေနႏွင္လည္း အားထုုတ္ လုုပ္ေဆာင္ ေနရသည္။ ေဆးရံုုသိုု႔ လူနာအသစ္ မည္မွ်လာေရာက္သနည္းဟုု ေမးေသာအခါ လိုုင္ဇာေဆးရံုုအုုပ္ ဗိုုလ္မႉး ပရမ္မုုိင္က အားယူ ၿပဳံးျပျခင္း ျဖင့္သာ တုံ႔ျပန္သည္။ အခန္းက်ဥ္းမွ်သာရိွသည့္ ယာယီေဆးေပးခန္းတခုကိုု ေ၀ျခယန္းစခန္းတြင္လည္း တည္ေထာင္ခဲ့ရသည္ဟုု သူက ေျပာသည္။ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ကုုသ၍မရေသာ ေရာဂါအသည္းအသန္ လူနာမ်ားကိုု သူ႔ေဆးရံုုတြင္ လက္ခံကုုသေပးေၾကာင္းလည္း ဆိုုသည္။

ေဆး႐ံုေပၚတြင္ နမ္ဆမ္ေက်းရြာမွ အသက္ ၅၃ ႏွစ္အရြယ္ ေကာေအာ္သည္လည္း ေ၀ဒနာအသည္းအသန္ ခံစားေနသူတဦးျဖစ္သည္။ သူမသည္ HIV/AIDS ေ၀ဒနာ ခံစားေနၿပီး ဗိုုလ္မႉးပ ရမ္မိုုင္ ေဆးရံုုတြင္ ေနာက္ဆံုုးရက္မ်ားကိုု ကုုန္ဆုံုးေနရသူ ျဖစ္သည္။ အိပ္ယာ ထက္ တြင္ လဲေလ်ာင္းရင္း အရိုုးေပၚ အေရတင္႐ံု သူမ၏ မ်က္၀န္းထဲ ေျခာက္ျခားဖြယ္ ေၾကကြဲျခင္းကိုု ျမင္ေတြ႔ေနရသည္။

တိုုက္ပြဲမ်ားမျဖစ္ခင္ သူ႔ေက်းရြာတြင္ ေက်ာင္းဆရာမအျဖစ္ အသက္၀မ္းေၾကာငး္ျပဳခဲ့သူဟုု အသက္ ၂၀ အရြယ္ သားျဖစ္သူ ပရမ္ေအာ္က ေျပာျပသည္။ ယမန္ႏွစ္ ဇြန္လတြင္ သားႏွင့္သမီး လက္ကိုုဆြဲ၍ ထြက္ခြာလာၿပီး လုုိင္ဇာရိွ မန္ႏုု၀မ္စခန္းတြင္ လာေရာက္ခုုိလံႈခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့ သည့္ ၆ ရက္ခန္႔ကမွ ေကာေအာ္အား ေဆးရံုုသိုု႔ ေခၚလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

အခန္းထဲတြင္ တျခား အသက္လုုေနေသာ HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ႏွစ္ဦးကိုုပါ ေတြ႔ခဲ့ရသည္။ ကုုတင္ ၁၀၀ ဆန္႔ ေဆး႐ံုုသည္ အေျခခံ အ ေထာက္အကူျပဳပစၥည္းမ်ားရရိွေရး အားထုုတ္ေနရသည္။ ရန္ကုုန္အေျခစိုုက္ ဂ်ပန္သံရံုုးက ႏွစ္အေတာ္ၾကာကတည္းက လႉဒါန္းခဲ့ေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ က်ားကန္ထားရသည္။ ေဆး၀ါးကိုုမူ မ်ားေသာအားျဖင့္ တရုုတ္ႏုုိင္ငံဘက္မွ သြင္းယူရသည္။

ေဆးရံုုမွ ငါးမိနစ္ခန္႔ ကားေမာင္းလာသည့္အခါ ထိန္းသိမ္းထားသည့္ ေနာက္ထပ္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္တဦးကိုု ေတြ႔ရသည္။ ကေလးငယ္ကိုု ေပြ႔ခ်ီထားၿပီး ဖ်ာေပၚတြင္ထုုိင္ေနေသာ အသက္ ၃၄ ႏွစ္အရြယ္ သားသည္မိခင္ ဆန္ဘူအား မူးယစ္ေဆးဆြဲသူမ်ား ျပန္လည္ျပဳစုု ပ်ိဳး ေထာင္ ေရး ဌာနတြင္ ကုုသမႈခံယူေနေသာ တျခား ေဆးစြဲသူမ်ားႏွင့္အတူ ေတြ႔ရသည္။

၂၀၁၁ ခုုႏွစ္ ေအာက္တုုိဘာလတြင္ နမ္ဆမ္ေက်းရြာကိုု ထြက္ခြာခဲ့ၿပီး ေ၀ျခယန္းစခန္းတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ပတ္အထိ သူ ေနထိုုင္ခဲ့သည္။ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုုးစြဲျခင္းႏွင့္ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ လြန္ခဲ့သည့္လမွစ၍ ဘိန္းစတင္သံုုးစြဲခဲ့ေၾကာင္း ဆန္ဘူက စာေရးသူကိုု ေျပာျပသည္။

“ဗိုုက္နာတာကိုု ေပ်ာက္ဖိုု႔ ဘိန္းစားရင္းနဲ႔ က်မ အရမ္းႀကိဳက္သြားတယ္။ ေနာက္ေတာ့ တရုုတ္ဘက္ျခမ္းကေန တထုပ္ ယြမ္ ၂၀ (အေမရိ ကန္ေဒၚလာ ၃ ေဒၚလာ) နဲ႔ ၀ယ္ခဲ့ပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။

ဌာနတြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုုးစြဲျခင္း (သိုု႔) ေရာင္းခ်ျခင္းေၾကာင့္ ထိန္းသိမ္းခံေနရသူ ၁၂၈ ဦးအနက္ ဆန္ဘူလည္း တဦးအပါအ၀င္ျဖစ္ သည္။ က်ဴးလြန္သူမ်ားသည္ ေျခာက္လအထိ ထိန္းသိမ္းခံရႏုုိင္ၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုုးစြဲမႈ ပမာဏကိုု တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ခ်သြားသည္ဟုု မူးယစ္ေဆး၀ါး တုုိက္ဖ်က္ေရးဌာန လက္ေထာက္အတြင္းေရးမႉး ဂမ္ဘက ေျပာဆိုုသည္။

“အဖမ္းခံရသူ အမ်ားစုုက ဒုကၡသည္စခန္းေတြကပဲ” ဟုု သူက ေျပာသည္။ စခန္းမ်ားတြင္ တခ်ိဳ႕ဒုကၡသည္မ်ားအား သန္႕ရွင္းေရး လုုပ္ သားမ်ားအျဖစ္ အလုုပ္ခန္႔ထားသည္ဟုုလည္း သူကဆိုုသည္။

“အလိုုအပ္ဆံုုးကေတာ့ အစားအစာနဲ႔ ေနရာထိုုင္ခင္း၊ ကေလးေတြနဲ႔ ကိုုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေတြအတြက္ အာဟာရပါ” ဟုု လာရစ္က ေျပာ သည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ေျခာက္လအတြင္း ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ ညေနခင္းမ်ားကဲ့သိုု႔ပင္ ယေန႔ ညေနခင္းတြင္လည္း ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ မိ သားစုုမ်ားသည္ လိုုင္ဇာၿမိဳ႕ေဘး ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ယာယီတည္ေဆာက္ထားေသာ စခန္းမ်ားတြင္ ညစာအတြက္ ျဖစ္သလိုု ခ်က္ျပဳတ္ရန္ ျပင္ဆင္ေနၾကသည္။ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္းက ထမင္းစားဝိုင္းက ေနရပ္ရင္းရြာက အိမ္ထမင္းဝိုင္းကဲ့သို႔ ေပ်ာ္စရာ မေကာင္းဟု သူတို႔တ ေတြ ေတြးေနၾကမည္ထင္။