အေရွ႕ေတာင္အာရွ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးအတြက္ အေမရိကန္ ဘတ္ဂ်က္တိုးျမွင့္

လင္းသန္

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြမွာ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ ပညာေရး၊ ေလ့က်င့္သင္ၾကားမႈ အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဓိက အသံုးစရိတ္ ျမွင့္တင္ဖုိ႔ ေၾကညာလိုက္ေၾကာင္း သတင္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ စစ္ေရးဆုိင္ရာ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးေရး အစီအစဥ္ေတြအတြက္ ပင္တဂြန္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္က အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၉၀ သံုးမယ္လို႔ မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕က မေလးရွား ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရး စစ္တကၠသိုလ္မွာ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ခ်ာ့ခ္ ေဟဂယ္လ္ (Chuck Hagel) က မၾကာေသးမီက မိန္႔ခြန္းေျပာရင္း ေၾကညာခဲ့တာပါ။

ဒီ ပမာဏဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္တာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသအတြက္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ ကူညီေထာက္ပ့ံေရး အသံုး စရိတ္ထက္ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ပိုမ်ားလာတာပါ။ ဒါက အာရွပစိဖိတ္ဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဗဟုိခ်က္ ျဖစ္လာေၾကာင္း သေကၤတျဖစ္ပါတယ္။

အသံုးျပဳမယ့္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၉၀ ထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအဝင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံတခုစီနဲ႔ စစ္ေရး အဆက္အသြယ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အသံုးျပဳမယ္ဆုိတာေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။

၀န္ႀကီး ေဟဂယ္လ္ရဲ႕ အဆုိအရ အာရွပစိဖိတ္ေဒသဟာ အေရးပါလာတာနဲ႔ အမွ် အေမရိကန္ အစုိးရအေနနဲ႔ ျပန္လည္ ဟန္ခ်က္ညီ မွ်ေျခရွိေရး၊ သံတမန္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဗဟုိခ်က္ဟာ အာရွပစိဖိတ္ကို ျပန္ေရြ႕လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ ခုေက်ာ္အတြင္း အေမရိကန္အေနနဲ႔ ကမာၻေပၚမွာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေဒသေတြဆီ အာ႐ံုစိုက္မႈ ပိုခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ဟာ အာရွေဒသတြင္း စိတ္၀င္စားမႈ ပိုလာတာနဲ႔ အမွ် တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက သူ႔ၾသဇာ လႊမ္းမိုးမႈ ေသးႀကံဳ႕လာမယ့္အေရး စိုးရိမ္ပူပန္လာတာေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြ အပါအ၀င္ တတိယႏိုင္ငံ အုပ္စုေတြနဲ႔ အင္ပါယာတခုလို ကမာၻ႔မ်က္ႏွာစာမွာ ထူေထာင္လာေနခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။

ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္မွာ ပိုင္ဆိုင္မႈ အျငင္းပြားမႈေတြနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္၊ ဗီယက္နမ္ စတဲ့ ႏိုင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔လည္း ျပႆနာေတြ မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးပါဘူး။

အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသဟာ မဟာဗ်ဴဟာ ဗဟိုခ်က္အျဖစ္ အေမရိကန္က လက္ခံလာၿပီးေနာက္ ျမန္မာအေပၚ ေျဖေလွ်ာ့ ဆက္ဆံလာတာဟာလည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ စိတ္ပူစရာတခု ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။

အေမရိကန္ဘက္က ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီးအဆင့္ ျပန္လည္ခန္႔အပ္ကာ ပံုမွန္ ဆက္ဆံေရးေတြ ျပန္တည္ေဆာက္ၿပီး ဆက္ဆံေရးေတြ ဆက္လက္ ျမွင့္တင္ေနပါတယ္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္လာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ အေမရိကန္ သမၼတ မစၥတာ ဘားရက္ အုိဘားမားရဲ႕ ယမန္ႏွစ္က သမုိင္း၀င္ ခရီးစဥ္ဟာ တ႐ုတ္အတြက္ အေတာ္ စိုးရိမ္ေစခဲ့တယ္လို႔ အကဲခတ္သူေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။

အုိဘားမားရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း အေမရိကန္အေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရ၊ လႊတ္ေတာ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ၊ လူထု အေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ဆက္ဆံမႈေတြ တုိးျမွင့္ လုပ္ေဆာင္ေနသလုိ စစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ဆံေရးကိုလည္း တိုးျမွင့္ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လုိ႔ သမၼတ အုိဘားမားကို တုိက္တြန္းခဲ့တယ္လို႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွ ဦးကုိကိုႀကီးက ေျပာပါတယ္။

“အေမရိကန္အေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျပာင္းအလဲမွာ လက္ရွိ သမၼတနဲ႔တကြ အစုိးရနဲ႔ ဆက္ဆံမႈ၊ ေနာက္ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ဆက္ဆံမႈ တုိးတက္လာတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ စစ္ဘက္နဲ႔ ဆက္ဆံမႈကို အာ႐ံုမစိုက္ဘူးဆုိရင္ အေမရိကန္ဟာ စစ္တပ္ မပါတဲ့ ဒီဘက္တျခမ္းတည္းကို ဆက္ဆံတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္သြားမယ္” လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္-ျမန္မာ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးဟာ တခ်ိန္က အလြန္ ေကာင္းမြန္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္က ျမန္မာကုိ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ ပစၥည္း အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၁ သန္းဖုိးေလာက္ ကူညီေပးခဲ့တယ္။ ဒီေနာက္ပိုင္း အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ေအးစက္သြားခ်ိန္ ျမန္မာဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ နီးကပ္သြားခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္- ျမန္မာ ၂ ႏိုင္ငံ တပ္မေတာ္အၾကား ဆက္ဆံေရး ပီပီျပင္ျပင္ ျပန္စတင္ခဲ့တာက ယမန္ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလက ေနျပည္ေတာ္ကို ပစိဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ အေမရိကန္ စစ္ဘက္ အႀကီးအကဲ ဒုတိယ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဖရန္စစ္ ဝီယာစင္ကီ (Francis Wiercinki) နဲ႔ အတူ လက္ေထာက္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဗီကရမ္ ဆင္း (Vikram Singh) တုိ႔နဲ႔ အတူ စစ္ဘက္ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိႀကီးေတြ လာေရာက္ခဲ့ခ်ိန္ပါ။

အဲဒီေနာက္ပိုင္း ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက အာရွ ပစိဖိတ္ ေဒသအတြင္း အႀကီးဆုံး စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈျဖစ္တဲ့ ေရႊေျမြေဟာက္ (Cobra Gold) စစ္ဆင္ေရးမွာလည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အရာရွိေတြကို အေမရိကန္က စစ္ဘက္ေရးရာ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမႈ အကူအညီေတြ ေပးဖုိ႔ ၂ ႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

အခုလို အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ျပန္ေကာင္းလာေတာ့ တ႐ုတ္ကလည္း ျမန္မာနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး အဆင့္ျမွင့္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့ရပါတယ္။

တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ ဗဟုိစစ္ေကာ္မရွင္ ဒု ဥကၠ႒ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဖန္ ခ်န္ေလာင္ (General Fan Changlong) နဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တုိ႔ဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အစုိးရခ်င္းသာမက တပ္မေတာ္ခ်င္း မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆက္ဆံေရးကို ေနာက္တဆင့္ တုိးျမႇင့္သြားဖုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တာက တ႐ုတ္ရဲ႕ စိုးရိမ္မႈကို အထင္အရွား ျပသရာ ေရာက္ပါတယ္။