“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (သို႔မဟုတ္) သဇင္နီ ...” အပိုင္း (၂)

မင္းဟန္

(၄)


ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ အေနႏွင့္ သူမ၏ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ႏွင့္ အတူ ရွင္သန္ ေနထိုင္ ခဲ့ရသည့္ ကာလက …. တိုတုိ က်ဥ္း က်ဥ္း ေလးသာ ျဖစ္သည္။ တိတိပပ တြက္စစ္ပါမူ ….. စုစုေပါင္း ၂၅ လမွ်သာ….။

ဤမွ်တိုေတာင္းေသာ အခ်ိန္ေလးမ်ားကိုပင္ ျပည့္ျပည့္ဝဝ အတူေနခဲ့ၾကရျခင္း မဟုတ္ခဲ့…။ ဗမာ့တပ္မေတာ္အား အသစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းရန္အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေမာင့္ဘတ္တန္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ သီရီလကၤာႏုိင္ငံသို႔ သြားရ၏။ ရန္ကုန္မွ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ထြက္၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တြင္ တပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္လက်ာ္၊ ဗိုလ္ေဇယ်၊ ဗိုလ္ေနဝင္း၊ ဗုိလ္ေက်ာ္ေဇာ ပါၾက၏။ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ သခင္သန္းထြန္း၊ ဦးဘေဘ၊ ဦးညိဳထြန္းႏွင့္ ေစာဘဦးၾကီး ပါဝင္၏။

ခရီးစဥ္က….ရန္ကုန္မွ ကာလကၱား….။ ကာလကၱားမွတဆင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ ကႏၵီသုိ႔ သြားရန္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အဖြဲ႔ ရန္ကုန္မွ ထြက္သည္။ ၆ ရက္ေန႔တြင္ ကႏၵီၿမိဳ႕၌ “ေမာင့္ဘတ္တန္” ဦးေဆာင္ေသာ မဟာမိတ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ တပ္မေတာ္သစ္ ဖြဲ႔စည္းေရးဆုိင္ရာ “ကႏၵီစာခ်ဳပ္” အား ခ်ဳပ္ဆိုၾက၏။ ကႏၵီမွ ျပန္ေရာက္ၿပီးသည့္ေနာက္….ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ တပ္မွ ႏုတ္ထြက္၍ ဖဆပလတြင္ပင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးတာဝန္မ်ားအား အခ်ိန္ျပည့္ ထမ္းေဆာင္၏။ ဖဆပလဥကၠ႒ အေနျဖင့္္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ အမွတ္ ၂၅ တာဝါးလိန္းေနအိမ္၌ ေနရသည့္ေနမ်ားက နည္းသည္။ တျပည္လံုးအႏွံ႔ ခရီးထြက္၍ လူထုႏွင့္ေတြ႔ဆံုၿပီး ရွင္းလင္းေျပာၾကားေနခဲ့ရသည္က မ်ား၏။ ျမစ္ၾကီးနားသို႔ သြား၏။ ဒူးဝါးၾကီးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ ကခ်င္လူထုႏွင့္ ေတြ႔၏။ အိမ္တြင္ရွိသည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ေန႔ေန႔ညည အလုပ္မ်ားႏွင့္ပိ၍ ေနခဲ့သည္။

၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ဘုရင္ခံ ေဒၚမန္စမစ္သည္ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ အဂၤလန္သို႔ ျပန္သြားခဲ့၏။ ေဒၚမန္စမစ္ေနရာတြင္ ဆာဟူဘတ္ရန္႔စ္သည္ ဘုရင္ခံသစ္အျဖစ္ႏွင့္ ေရာက္လာ၏။ ဘုရင္ခံသစ္က ရန္ကုန္သို႔ေရာက္ၿပီး မၾကာ…. ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေတြ႔၏။ ဖဆပလႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ ႏွစ္ဖက္ …. အေလွ်ာ့အတင္းႏွင့္ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ ဖဆပလမွ ပါဝင္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ သေဘာတူလုိက္၏။

၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ အမႈေဆာင္ေကာင္စီသစ္အား ဖြဲ႔စည္း၏။ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္က ေကာင္စီ၏ ဥကၠ႒ …. ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဒု-ဥကၠ႒။ ေကာင္စီဝင္ ၁၁ ဦး ရွိသည္။ ဖဆပလက ေကာင္စီတြင္ ၆ ဦး ပါရွိ၏။ ၿပီးလွ်င္ …. ဗိုလ္ခ်ဳပ္က …. ဝန္ၾကီးအဖြဲ႔တြင္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး တာဝန္ကိုလည္း ယူရ၏။ သို႔ေသာ္ … လြတ္လပ္ေရးခရီးက …..အဆံုးတုိင္သို႔ မေရာက္ေသး…..။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္၌ ဆက္၍ခ်ီဆဲ…။

၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ေဒါင္းနင္းလမ္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အား အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တည္ေထာင္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးရန္ ကမ္းလွမ္း၏။ ဖဆပလက “ဝႈိက္ေဟာ”၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္ခံ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ တဖြဲ႔ လန္ဒန္သို႔ သြား၏။

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ တလလံုးနီးနီး လန္ဒန္တြင္ ေနၿပီး ေဒါင္းနင္းလမ္းေနအိမ္၌ အက္တလီအစိုးရအဖြဲ႔ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ အဆံုး၌ သေဘာတူညီမႈ ရခဲ့ၾက၏။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ၿဗိတိသွ်နန္းရင္းဝန္ မစၥတာအက္တလီတို႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္အား လက္မွတ္ေရးထုိးၾက၏။

“ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္”

တႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး ရ….ရမည္….။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ အဂၤလန္ျပန္ လက္ေဆာင္က ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္…. တႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး ရ….ရမည္ျဖစ္၏။ သူ၏ ကေလးမ်ားအတြက္လည္း လက္ေဆာင္မ်ား ပါခဲ့၏။ သမီးငယ္အတြက္က အ႐ုပ္ၾကီးတ႐ုပ္….။ ထိုအ႐ုပ္ၾကီးက လန္ဒန္တြင္ ဒိုရာသန္းေအး (ဘိလပ္ျပန္သန္း) အား သမီးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က အဝယ္ခိုင္း၍ ဒိုရာသန္းေအးက ဝယ္ေပးလိုက္သည့္ လက္ေဆာင္ျဖစ္၏။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထုိလက္ေဆာင္အ႐ုပ္ၾကီးအား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာသည့္အထိ မပ်က္မစီး ထိန္းသိမ္းထားခဲ့၏။


(၅)


မိုးေသာက္ယံကတည္းက .. ေကာင္းကင္သည္ အံု႔အံု႔မႈိင္းမႈိင္း …. ညိဳ႕ညိဳ႕ဆိုင္းဆိုင္း ….၊ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ မရွိ။ ျမင္ရသည္မွာ ျမဴသန္းေနသည့္ ပင္လယ္ျပင္ၾကီးအလား….။ အရပ္ရပ္သည္ ဝိုးဝုိးဝါးဝါး…..။ မိုးသည္ လြတ္လြတ္ကင္းကင္း စဲသည္ဟူ၍ မရွိ။ ဖြဲလိုက္….။ သည္းလိုက္…..။ တၿဖိဳင္ၿဖိဳင္ ရြာခ်လုိက္ႏွင့္ ေစြေနသည္။ သနပ္ခါးေရာင္ ပိုးေပ်ာ့ရင္ဖံုး၊ ဘန္ေကာက္လံုခ်ည္၊ ပန္းႏုေရာင္ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ ႐ုံးသြားရန္ ျပင္ဆင္ေနေသာ ဖခင္အားျမင္ရသည္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ စိတ္ထဲ၌ “ဆန္း”၍ ေနသည္။ ယခင္ကမူ….. ေဖေဖ့အား စစ္ဝတ္စံုႏွင့္သာ အၿမဲလိုလုိ ေတြ႔ရၿမဲ….။ မုိးကမစဲ…..။ ဖြဲလုိက္၊ သည္းလုိက္ႏွင့္…..။ မိုးေရထဲမွာပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ အပါးေတာ္ၿမဲ ဗိုလ္ထြန္းလွႏွင့္အတူ ကားေပၚသို႔ တက္ၿပီး ႐ုံးသို႔ ထြက္သြား၏။ မိုးသည္းေနသျဖင့္ အိမ္အဝ အထိပင္ ဖခင္ျဖစ္သူအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ လုိက္ပို႔ႏုိင္ၾက၏။ ဤလိုက္ပို႔ျခင္းက ဖခင္ျဖစ္သူအား ေနာက္ဆံုးလိုက္ပို႔ခဲ့သည့္ ေနာက္ဆံုး ခရီးဟု ထုိစဥ္က …. ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူမ၏ အကိုမ်ား မေတြးမိ၊ မထင္မွတ္မိခဲ့…..။

ထိုေန႔က …… ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္……။


(၆)


၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့၏။ လြတ္လပ္ေသာႏိုင္ငံသစ္တြင္ ပထမဦးဆံုး အစိုးရအဖြဲ႔၏ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က သခင္ႏု ျဖစ္လာခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေသာ ႏုိင္ငံသစ္၌ ေဒၚခင္ၾကည္သည္လည္း ႏိုင္ငံ့တာဝန္အား ထမ္းေဆာင္၏။ အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သားသမီး ၃ ေယာက္အား ထိန္းေက်ာင္းရင္း……။ တဖက္တြင္ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန၊ လူမႈဝန္ထမ္းဌာနတို႔တြင္ တာဝန္ၾကီးၾကီးယူ၍ ထမ္းေဆာင္ရ၏။ ထူေထာင္ကာစ တုိင္းျပည္သစ္တြင္ ေဒၚခင္ၾကည္သည္လည္း အလုပ္တာဝန္မ်ားႏွင့္ မအားမလပ္…..ပိ၍ေနသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ငယ္စဥ္ကေလးဘဝက ….. တပ္မေတာ္သား ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ား၏ ထိန္းေက်ာင္း၊ ေစာင့္ေရွာက္မႈ လက္ေပၚ၌သာ ၾကီးျပင္းခဲ့ရသည္ဟု ဆိုရမည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေမာင္ႏွမမ်ားအေပၚ အႏြံအတာ အခံရဆံုးက …… ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ကားအား ေမာင္းရသည့္ ရဲေဘာ္ျဖစ္၏။ မပီ့တပီႏွင့္ ထုိရဲေဘာ္၏ အမည္အား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေခၚတတ္၏။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေမာင္ႏွမမ်ားက မိခင္၏ အုပ္ထိန္းမႈ တပ္မေတာ္သား ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ား၏ ထိန္းေက်ာင္းမႈေအာက္၌ ၾကီးျပင္းခဲ့ရသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း စင္စစ္တြင္မူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ … “ကေလးေတြကို ဘာကိုမွ မေၾကာက္ေစနဲ႔။ သူတုိ႔ ေၾကာက္ဖို႔ဟာ ႏွစ္ခုပဲရွိတယ္။ မတရားတဲ့ ကိစၥကို လုပ္ဖို႔ ေၾကာက္ရမယ္။ မမွန္တဲ့ ကိစၥကို လုပ္ဖို႔ ေၾကာက္ရမယ္။ ေလာကမွာ ေၾကာက္ဖို႔ဆိုတာ ဒီႏွစ္ခုပဲရွိပါတယ္။” ဟူသည့္ သြန္သင္မႈ၊ သင္ၾကားမႈမ်ားအတြင္း၌သာ အသားက်၊ အ႐ိုးစြဲရွင္သန္ၾကီးျပင္းခဲ့သည္ဟု ဆိုရမည္….။

(၇)


၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေက်ာင္းစ၍ ေနရသည္။ ရန္ကုန္ရွိ “စိန္႔ဖရန္႔စစ္” ကြန္ဗင့္ေက်ာင္းတြင္ ျဖစ္သည္။ အင္းစိန္၌ ေသနတ္သံတို႔က စဲစျပဳၿပီ….။ ယမ္းေငြ႔ကမူ ေဝဆဲ…..။ KNDO တို႔က အင္းစိန္အား ၁ဝ၁ ရက္တိုင္တုိင္ သိမ္းပိုက္ထားခဲ့ရာမွ စြန္႔၍ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚဘက္သို႔ တေျဖးေျဖး ဆုတ္ခြာသြားၾက၏။ ည ၉ နာရီေက်ာ္လွ်င္ ….. အျပင္မထြက္ရ….။ ေနဝင္မီးၿငိမ္းအမိန္႔အား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ထုတ္ျပန္၍ထားဆဲ….။ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ႏွင့္ KNDO တပ္မ်ားက ျမန္မာျပည္ၿမိဳ႕ၾကီး အမ်ားအျပားအား သိမ္းပိုက္ထား၏။ ပုသိမ္၊ ေျမာင္းျမ၊ ဓႏုျဖဴ၊ ေညာင္တုန္းတို႔က KNDO တို႔၏ လက္ေအာက္၌ ရွိေန၏။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အေမဘက္မွ အဖိုးအဖြားႏွင့္ ေဆြမ်ဳိးမ်ားက …..ပုသိမ္၊ ေျမာင္းျမဘက္၌ ရွိၾက၏။ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္တို႔ ေတာခိုသြားၾက၏။ တိုင္းျပည္က မီးလွ်ံအတြင္း၌…..။

“စိန္႔ဖရန္႔စစ္” ကြန္ဗင့္ေက်ာင္းတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္အထိ ေနခဲ့၏။ အလယ္တန္းပညာအား “စိန္႔ဖရန္႔စစ္” ကြန္ဗင့္ေက်ာင္းမွပင္ ၿပီးဆံုးေအာင္ျမင္ခဲ့၏။ ထုိစဥ္က ျမန္မာျပည္ပညာေရး၌ အစုိးရေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ သာသနာျပဳေက်ာင္းမ်ားဟူ၍ ၂ မ်ဳိး ရွိ၏။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု အပါအဝင္ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ၾကီးမ်ား အားလံုးလိုလုိက သူတုိ႔၏ သားသမီးမ်ားအား ပညာေရးဝန္ၾကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ အစုိးရေက်ာင္းမ်ား၌ မထား….။ သာသနာျပဳေက်ာင္းမ်ားတြင္ပင္ ထားၾက၏။

၁၉၅၆ ခုႏွစ္….။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ “စိန္႔ဖရန္႔စစ္” ကြန္ဗင့္ေက်ာင္း၌ အလယ္တန္းပညာအား သင္ယူေနစဥ္… ၇ တန္း စာေမးပြဲ ေမးခြန္းေပါက္ၾကားမႈမွစ၍ ေက်ာင္းသားတဦး ေသဆံုးခဲ့ရသည့္ အေရးအခင္းတခု ျဖစ္ခဲ့၏။ ေမးခြန္းေပါက္ၾကားမႈအား အေထာက္အထားႏွင့္တကြ ဗမာ့ေခတ္ သတင္းစာက ေရးသည္။ ဗမာ့ေခတ္တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည့္ ေမးခြန္းႏွင့္ စာေမးပြဲ စာစစ္ခန္းမွ ေမးခြန္းက ထပ္တူျဖစ္ေနသည္။ ဤတြင္ …. ပညာေရးအာဏာပိုင္တုိ႔က စာေမးပြဲအား ရက္အကန္႔အသတ္မရွိ ေရႊ႔လုိက္ေၾကာင္း …. စာေမးပြဲေျဖရန္ ေရာက္လာၾကသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ရွင္းၾက၏။ ေနာက္ဆံုး ….. ေက်ာင္းသားမ်ားက သတင္းေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာတုိက္သို႔ ခ်ီတက္၍ ဝိုင္းၾက၏။ သတင္းစာတုိက္အား ဖ်က္ဆီးရန္ ၾကိဳးစားၾက၏။ ဤတြင္ ပစ္ခတ္မႈျဖစ္ၿပီး ေက်ာင္းသားတဦး ဒဏ္ရာရ၏။ ေနာက္ပိုင္း …. ေသြးလြန္၍ ထုိေက်ာင္းသား ကြယ္လြန္ခဲ့၏။ ကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းသားအမည္က ….“ဟယ္ရီတန္…”…..။ ထုိအေရးအခင္းအား ….“ဟယ္ရီတန္” အေရးအခင္း” ဟု ဆိုၾက၏။ ထုိႏွစ္က …. အစိုးရေက်ာင္းမ်ား အားလံုးရွိ ၇ တန္းေက်ာင္းသား အားလံုးအား အတန္းအေအာင္ေပးခဲ့၏။


(၈)


၁၉၅၇-၅၈ ပညာသင္ႏွစ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မက္သဒစ္အထက္တန္းေက်ာင္းသို႔ ေျပာင္းေရႊ႔၍ေနသည္။ ထုိစဥ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အသက္သည္ ၁၃ ႏွစ္မွ် ရွိၿပီ။ ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ စခဲ့ရသည့္ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီသည္ ၁ဝ ႏွစ္ခရီး ေလွ်ာက္လွမ္းၿပီးသည့္အခ်ိန္၌ ….ဖဆပလ၏ အာဏာရပ္ဝန္း အကြဲအၿပဲတုိ႔ေၾကာင့္ နိဂံုးခ်ဳပ္ရေတာ့မည့္အလား ျဖစ္ေန၏။ ဦးႏုက ဖဆပလအတြင္း သန္႔ရွင္းရမည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္၏။ တဖန္ “ေဆြ-ၿငိမ္း” တုိ႔ကလည္း ဖဆပလ တည္ၿမဲရမည္ဟု ဟစ္ေအာ္ျပန္၏။ ေၾကြးေၾကာ္ရင္း ….. ဟစ္ေအာ္ရင္းႏွင့္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ ကမၻာေအး ဖဆပလ ညီလာခံၾကီးတြင္ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားေတာ့၏။ သန္႔ရွင္းႏွင့္ တည္ၿမဲဟူ၍……။ ဦးႏုႏွင့္ မင္းလွ ဗိုလ္တဲသခင္တင္တုိ႔က သန္႔ရွင္းအား ဦးေဆာင္၏။ ဦးဗေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔က တည္ၿမဲအား ေခါင္းေဆာင္ၾက၏။ ညီလာခံအကြဲက…. လႊတ္ေတာ္ထဲအထိ သယ္လာၾကသည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္၌ တည္ၿမဲတို႔က ဦးႏု၏ အစုိးရအဖြဲ႔အား အယံုအၾကည္မရွိ အဆိုတင္၏။ သန္႔ရွင္းအစိုးရအား ပမညတ တုိ႔က လႊတ္ေတာ္အတြင္း မဲတင္းေပးလုိက္ၾကသျဖင့္ တည္ၿမဲတုိ႔၏ အဆုိက မေအာင္…..။ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ရ၏။ အာဏာရပ္ဝန္း၏ အလႈပ္အရမ္းအား ၾကည့္ၿပီး စစ္တပ္က တစခန္းထလာျပန္သည္။ တည္ၿမဲစစ္ဗိုလ္တို႔က သန္႔ရွင္းဦးႏုအား အက်ပ္ကိုင္၏။ အာဏာသိမ္းရန္အထိ ေျခလွမ္းျပင္လာၾကသည္။ သန္႔ရွင္းအစုိးရက …. တည္ၿမဲႏွင့္ စစ္တပ္။ စစ္မ်က္ႏွာႏွစ္ဖက္အား ရင္ဆိုင္ေနရ၏။

၁၉၅၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ဝန္ဒါမီယာရွိ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ အိမ္တြင္ တပ္မႉးအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ဦးႏု ေဆြးေႏြး၏။ တပ္မႉးမ်ားက ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္တင္ေဖ၊ ဗိုလ္မႉးၾကီးေအာင္ၾကီးႏွင့္ ဗိုလ္မႉးၾကီးေမာင္ေမာင္ ျဖစ္သည္။ တပ္သို႔ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးရန္ ေသနတ္ျပ၍ ေတာင္းဆိုေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ေဆြးေႏြးပြဲက ၄ နာရီခန္႔ ၾကာသည္။

ေနာက္ဆံုး ဦးႏုလုိက္ေလ်ာလုိက္ရ၏။ စစ္တပ္၏ ကတၱီပါ အာဏာသိမ္းပြဲ…..။ ထုိထုိေသာ အေျခအေနမ်ားအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မက္သဒစ္ေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းတက္ရင္း သိခြင့္၊ ၾကားခြင့္ ရခဲ့၏။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီး သည့္ေနာက္တြင္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ေက်ာင္းေနဘက္ သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား ….. တပ္မေတာ္အတြင္းမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔၏ ေနအိမ္သို႔ ဝင္ထြက္ၿမဲ၊ ေစာင့္ေရွာက္ၿမဲ၊ ကူညီၿမဲ ….. ဝန္းရံၾကဆဲပင္…..။ ထိုအထဲ၌ …. ဦးအုန္း၊ သခင္အုန္းျမင့္၊ အိုးေဝ ဦးညိဳျမ၊ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ ဦးျမင့္သိန္းတုိ႔က နီးနီးကပ္ကပ္ ပို၍ရွိၾကသည္။ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ဆက္ဆံၾက၏။ မိခင္ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ ထုိပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ စကားဝိုင္းမ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ အနားမွ နားေထာင္ခြင့္ရခဲ့၏။ သူတုိ႔၏ အသိ၊ သူတို႔၏ အေတြးအျမင္၊ အယူအဆမ်ားအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ နီးနီးကပ္ကပ္ သိရွိခြင့္ရခဲ့၏။ ထုိစဥ္က …. စစ္တပ္အာဏာသိမ္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ….. ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ မြန္ျပည္နယ္ စည္း႐ုံးေရးခရီးစဥ္အတြင္း ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ NLD ႐ုံး၌ အတိတ္အား ျပန္ေျပာင္း၍ အမွတ္တရ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့၏။

“၁၉၅၈ ခုႏွစ္ ပထမအၾကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းကတည္းက က်မ သေဘာမက်ခဲ့ဘူး။ သေဘာမက်ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ တပ္မေတာ္ဟာ ႏုိင္ငံေရးအာဏာသိမ္းဖို႔ ေဖေဖက တည္ေထာင္ထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဖေဖကုိယ္တုိင္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္တဲ့အခါ တပ္မေတာ္ထဲက ထြက္ၿပီးမွ လုပ္ပါတယ္။ ဒီလိုတပ္မေတာ္ထဲက ထြက္ၿပီးမွ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ အစဥ္အလာ ေကာင္းေစခ်င္လို႔ပဲ။ တိုင္းျပည္တျပည္ကို လက္နက္အားကိုးၿပီးေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္တယ္ဆိုတဲ့ အစဥ္အလာ မျဖစ္ေစခ်င္လို႔။ တုိင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ျပည္သူလူထုေထာက္ခံမႈ အင္အားနဲ႔ပဲ အုပ္ခ်ဳပ္တာ ျဖစ္ရမယ္။ လက္နက္အင္အားနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တာ မျဖစ္ရဘူးဆိုတာ က်မကို ေမြးကတည္းက သင္ထားခဲ့တဲ့့ က်မသိခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၁၉၅၈ ပထမအၾကိမ္ စစ္တပ္အာဏာ သိမ္းတုန္းကလည္း က်မ မေထာက္ခံခဲ့ဘူး။ အဲဒီတုန္းက က်မ ငယ္ငယ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတို႔အသိုင္းအဝိုင္းက လူၾကီးေတြက ဒီဟာက လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တဲ့ ကိစၥမဟုတ္ဘူးဆိုတာ သင္ထားခဲ့လို႔ က်မ အဲဒီကတည္းက နားလည္ခဲ့ပါတယ္”