ေတာင္ကိုိးရီးယားျပည္သူလႈပ္ရွားမႈေအာင္ပြဲႏွင့္ ေအာင္ပြဲသုိ႔ခ်ီတက္ဆဲျမန္မာျပည္ဒီမုိကေရစီခရီးစဥ္

ညီညီခ်မ္း

စစ္ ဥပေဒ၊ စစ္ ေသနတ္္ျဖင့္ အႏုိင္ က်င့္လုိ သူမ်ားက ျပည္သူ တုိ႔အား မည္သုိ႔ ဖိႏွိပ္၊ ရက္စက္၊ အၾကမ္းဖက္ ေစကာမူ ႏုိင္ငံသား အခြင့္ အ ေရး၊ ဒီမုိ ကေရစီ အခြင့္ အေရး ေတာင္းဆုိေသာ အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူူ မ်ားမွ ၎အခြင့္ အေရးအား ျပန္လည္ ရရွိရန္ မ်ားေသာ အားျဖင့္ အၾကမ္း မဖက္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ နည္းျဖစ္သာ လႈပ္ရွား တုိက္ပြဲ ၀င္ေလ့ ရွိသည္။

အဖိႏွိပ္ခံရသူမ်ားမွာ မလႊဲမေရွာင္သာ ရရာလက္နက္ကုိ စြဲကုိင္ရာတြင္လည္း ဖိႏွိပ္သူ အုပ္စုထက္ အစေပါင္းမ်ားစြာ ေနာက္က်ၿပီးမွ လက္နက္စြဲကုိင္ ေတာ္လွန္ရျခင္းေၾကာင့္ ၎တုိ႔ေလွ်ာက္လွမ္းရာ လမ္းခရီးတြင္ အတားအဆီးမ်ား၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကုိ ထိန္႔လန္႔တၾကား ရင္ဆုိင္ၾကရသည္မွာ အမွန္ပင္္။ သုိ႔ေသာ္ ဤခက္ထန္ ၾကမ္းတမ္းေသာ ခရီးကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးမွ ဒီမိုကေရစီ အသီးအပြင့္ ရရွိ ခံစားေနရၿပီ ျဖစ္ေသာ ေတာင္ကုိးရီးယားႏုိင္ငံ ႏွင့္ ေအာင္ပြဲသုိ႔ မေလ်ာ့ေသာဇြဲျဖင့္ခ်ီတက္ေနဆဲ ျမန္မာျပည္ ဒီမုိကေရစီ ခရီးၾကမ္းကုိ ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကပါစုိ႔။

ေတာင္းကုိးရီးယားႏုိင္ငံသည္ ၁၉၆၀ ႏွင့္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္အၾကား အာရွႏုိင္ငံမ်ားအတြင္း စီးပြားေရးအရွိန္အဟုန္ တုိးတက္ ေကာင္းမြန္လာခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွဘဲ စီးပြားေရးအရ ေသြးစုပ္အျမတ္ထုတ္ေသာ အာဏာ ရွင္ႏွင့္ ႀကဳံခဲ့ရသည္။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ပတ္(ခ္)ခ်ံဳဟီး (General Park Chunghee)က ႏုိင္ငံအာဏာကို သိမ္း လုိက္ၿပီးေနာက္ ‘ တဦးတည္း အာဏာရွင္စနစ္ ’ ျဖင့္ ၁၈ ႏွစ္ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ရာမွ ႏုိင္ငံေရး အျမင္သေဘာထား မတူညီေသာ သူမ်ားအား နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ ဖိႏွိပ္လာခဲ့သည္။ ဖြ႔ံၿဖဳိးေရး စီမံကိန္းတြင္ အစုိးရ အာဏာပုိင္မ်ားသာ ဦးေဆာင္ ခြင့္ရွိေသာ Yushin [Revitalizing Reform] စနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖၚလာခဲ့သည္။ Yushin စနစ္အရ စီးပြားေရး မတည္ၿငိမ္မႈ ျဖစ္လာၿပီး ျပည္သူမ်ား ၿငီးျငဴ မေက်မနပ္ျဖစ္လာခဲ့ရာ ၁၉၇၉ တြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား အျပင္းအထန္ ဆႏၵ ျပရာမွ ေနာက္ပုိင္းတြင္ အလုပ္သမားမ်ားလည္း ပါ၀င္လာေတာ့သည္။

ေတာင္ကုိးရီးယားႏုိင္ငံနဲ႔ အလားတူ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ အေရွ႔ေတာင္အာရွတြင္ အဖြ႔ံၿဖဳိး ဆုံး ႏုိင္ငံအဆင့္သုိ႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ ကမၻာသုိ႔ ဆန္အေျမာက္အမ်ား တင္ပုိ႔ႏုိင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္ႏုိင္ငံအား ‘ကမၻာ့စပါးက်ီ’ ဟုပင္ ႏုိင္ငံတကာမွ တင္စားေခၚေ၀ၚ ရသည္အထိ ႀကီးပြား ခ်မ္းသာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္ရပ္မွာ ၁၉၆၂ ႏွစ္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) ဟူ၍ ‘တပါတီ အာဏာရွင္စနစ္’ ျဖင့္ ၂၈ ႏွစ္ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အဖက္ဖက္မွ ယိုယြင္း က်ဆင္းခဲ့ ရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ရဟန္းရွင္၊ ျပည္သူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား ႏုိင္ငံနဲ႔အ၀ွမ္း ဆႏၵျပၾကရာ ၈၈၈၈ (ရွစ္ေလးလုံး) အေရးေတာ္ပုံႀကီးေပၚေပါက္လာရာ စစ္အာဏာရွင္ ဗုိလ္ေန၀င္းမွ “စစ္တပ္ဆုိတာ မုိးေပၚေထာင္မပစ္ဘူး၊ ပစ္ရင္မွန္ေအာင္ပစ္တယ္” ဆုိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူမ်ားကုိ စစ္ေသနပ္ျဖင့္ပစ္ခတ္ရာ အျပစ္မဲ့ႏုိင္ငံသား ျပည္သူမ်ား ေသေက်ခဲ့ရသည္။

၈၈၈၈/ရွစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံျဖင့္ (မဆလ) တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကုိ ဖယ္ရွားႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ၎ထက္ အစ ေပါင္းမ်ားစြာ ရက္စက္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ အမည္ခံ (န ၀ တ) သည္ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာလတြင္ ႏုိင္ငံရဲ့ အာဏာကုိ ထပ္မံသိမ္းပုိက္လုိက္ျပန္သည္။ ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္ျဖင့္ ပုိမုိေကာက္က်စ္ ယုတ္မာလုိေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၁၉၉၇ တြင္ (န ၀ တ) သည္ ႏုိင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖဳိ္းေကာင္စီ
(န အ ဖ) ဟူ၍ အမည္ေျပာင္းလုိက္သည္။ ၎ရည္ရြယ္ခ်က္အတုိင္း အေကာင္အထည္ေဖၚႏုိင္ရန္ ျမန္မာႏုိင္ငံအား နယ္ခ်ဲ့လက္ေအာက္မွ ကယ္တင္ေပးခဲ့ေသာ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ သမီး ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဒီပဲရင္း အေရးအခင္းတြင္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ေသးသည္။ ကံေကာင္းစြာပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အသက္ရွင္ခြင့္ ရခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ ကုိ ရုိေသကိုင္းရႈိင္းပါတယ္ ဆုိတဲ့ ဒါယကာ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားမွာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ‘ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး’ တြင္ ရဟန္းသံဃာမ်ားကုိ သတ္ျဖတ္ရန္ကုိပင္ ၀န္မေလးခဲ့။ မည္မွ်ေကာက္က်စ္၊ ယုတ္မာသည္ကုိ ႏုိင္ငံသားျပည္သူမ်ား ခံစားၾကည့္ႏုိင္္ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံကဲ့သုိ႔ပင္ ေတာင္ကုိးရီးယားႏုိင္ငံသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ပတ္ခ္ခ်ံဳဟီး၏ Yushin စနစ္ကုိ ေက်ာင္းႏွင့္ အလုပ္သမား မ်ား၏ ဆႏၵျပမႈျဖင့္ ဖ်က္သိမ္းႏုိင္ေသာ္လည္း ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ခၽြန္ဒူး၀မ္ Chun Doo-hwan နဲ႔ ႏုိေတ၀ူး Roh Tae-woo တုိ႔ အာဏာသိမ္းမႈကုိ ခံလုိက္ရျပန္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၁၉၈၀ ေမလတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား ႏုိင္ငံနဲ႔အ၀ွမ္း ဆႏၵျပၾကရာ ဒီမုိကေရစီ ေတာင္းဆုိမႈတုိက္ပြဲတြင္ ေတာင္ကုိးရီးယား ျပည္သူတရပ္လုံး ပါ၀င္လာခဲ့သည္မွာ ကမၻာ့ သမုိင္းတြင္ စံထားေလာက္ေပသည္။ ဒီမုိကေရစီ ေတာင္းဆုိမႈတြင္္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေသာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ ျပည္သူ မ်ားအား ညွဥ္းပမ္းမႈ၊ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားစြာတုိ႔နဲ႔ ရင္ဆုိင္္ခဲ့ရသည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ဆႏၵျပ ေက်ာင္းသားလူငယ္ မ်ားမွာ ေသရမည္ကုိ သိေသာ္လည္း အနာဂတ္ ေတာင္ကုိးရီးယား ဒီမုိကေရစီေရးအတြက္ ဆက္လက္တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ရာ ၎တုိ႔ရဲ့ ဆႏၵအတုိင္း ဒီမုိကေရစီ အသီးအပြင့္ကုိ ရရွိခံစား ေနရၿပီ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ဒီမုိကေရစီ အေရးအတြက္ ရဟန္းရွင္လူ၊ ေက်ာင္းသားျပည္သူမ်ား အသက္၊ ေသြး၊ ေခြ်း ေပးဆပ္ခဲ့ရသည္မွာ ေတာင္ကုိးရီးယားကဲ့သုိ႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စဥ္းလဲေကာက္က်စ္ယုတ္မာမႈတြင္ သရဖူေဆာင္းထားေသာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္သန္းေရြလက္ေအာက္တြင္ ဖိႏွိပ္မႈအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ အလူးအလဲ ခံေန ရဆဲျဖစ္သည္။ နယ္ခ်က္လက္ေအာက္ လြတ္လပ္ေရး ႀကဳိးပမ္းမႈတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၊ ဦး၀ိစာရတုိ႔ သမုိင္းတြင္ ခဲ့သည္။ ျခားနားခ်က္မွာ စစ္အစုိးရ လက္ေအာက္ ဒီမုိကေရစီ ႀကဳိးပမ္းမႈကာလတြင္ တခန္းတ႑မွ ပါ၀င္ လႈပ္ရွားခဲ့သူ အရွင္ဂမၻီရ မွာေတာ့ ေထာင္နန္းစံ ေနရသည္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာ္ပြဲတြင္ ဒုတိယ အမတ္ေနရာ အမ်ားဆုံးရရွိခဲ့ေသာ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ဥကၠဌ ခြန္ထြန္းႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ား ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈ၊ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၂၂ (၁) နဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္္ ခ်လုိက္ သည္။ အလားတူ အမ်ဳိးသားေရးကုိ ရုိးရုိးသားသား ႀကဳိးႀကဳိးစားစား ေဆာင္ရြက္သူ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ ခရုိင္ေကာ္မီတီ ၀င္ ႏုိင္ယကၡႏွင့္ မြန္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္မွ ဗုိလ္ႀကီး မ်ဳိးေသြး (ဆီဂကူ) တုိ႔မွာ သက္ေသခုိင္ခုိင္ လုံလုံ မျပႏုိင္ဘဲ ေထာင္ဒဏ္တသက္တကြ်န္း ခ်ခဲ့သည္။ အနာဂတ္ပညာေရးနဲ႔ လူငယ္ဘ၀ကို စေတးကာ ဒီမုိကေရစီ အခြင့္အေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေတာင္းဆုိေသာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္မင္းကုိႏုိင္ႏွင့္ အေပါင္းအပါ တုိ႔ကုိ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ကာ အျပစ္ေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ယံုၾကည္အားထားသည့္အျပင္ ကမၻာ ကပါ ေလးစားတဲ့ ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ခ်ဳပ္ထားသည္ကုိ အားမရေသးဘဲ ပုဒ္မ အမ်ဳိးမ်ဳိးသတ္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ရန္ အႀကံအဖန္ လုပ္ေနဆဲျဖစ္သည္။

အထက္ေဖၚျပပါ ျပစ္မႈမ်ားသာမက လယ္ယာေျမမ်ား သိမ္းယူမႈ၊ အဓမၼ ေစခုိင္းမႈ၊ အမ်ဳိးသမီးငယ္မ်ားအား အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈ၊ ၫွင္းပန္း သတ္ျဖတ္မႈမ်ားမွာ စစ္အာဏာရွင္ရွင္တုိ႔၏ စရုိက္လကၡဏာ ဆုိးမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ဤစနစ္ဆုိးမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ေအာင္ပြဲတုိ႔ ခ်ီတက္ေနေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ခရီးစဥ္မွာ မည္သုိ႔ခက္ထန္ ၾကမ္းတမ္းသည္ ျဖစ္ေစ ဆက္လက္ခ်ီတက္ရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။