ဆက္လုပ္သင့္တဲ့ Credentials Challenge လႈပ္ရွားမႈ

မိုးခ်မ္း

ယေန ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ေရခ်ိန္ဟာ ျမင့္တက္လို႔လာ ေနပါၿပီ။ ၂၀၁၀ ေရာက္ဖို ့ (၁၀) လပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေခါင္းမာမာနဲ ့ ဆက္လက္က်င္းပ သြားမယ္ ဆိုရင္ က်ေနာ္တို ့ ျပည္သူေတြအားလံုး ရင္တထိတ္ထိတ္နဲ႔ နအဖရဲ႕ အႏၱရာယ္ကုိ ရင္ဆိုင္ရ ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ၂၀၁၀ ကို နအဖ လက္ထဲ မအပ္ဘဲ ကိုယ့္ျပည္သူလက္ထဲ ေရာက္ဖို ့ အထူးလိုအပ္ ေနပါတယ္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက တိုင္းျပည္ဟာ ျပည္သူ ့လက္ထဲ ေရာက္ၿပီလို ့ အမ်ားျပည္သူေတြ အေနနဲ ့ ယူဆခဲ့ၾကတာပါ။ မဲရုံသြားခဲ့တဲ့ (၈၀) ရာခိုင္ႏႈန္း ထက္မကတဲ့ ျပည္သူေတြက သူတို႔အတြက္ ကမာၻ႔အလယ္မွာ ကိုယ္စားျပဳဖို ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို တရား၀င္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအျဖစ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ျပည္ပေရာက္လာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကအစ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရး စိတ္အားထက္သန္စြာ ၀င္ေရာက္ႏႈိးေဆာ္ေပးတဲ့ Activists မ်ားကပါ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ကသာလွ်င္ မဲႏုိင္ခဲ့တဲ့ပါတီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ နအဖက တရား၀င္ အာဏာလႊဲေပးရမယ့္ တာ၀န္ရွိတယ္ ဆိုတဲ့အထိ ႏုိင္ငံတကာမွာ ေျပာဆိုခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္ နအဖက ေဒၚစုတို ့နဲ ့ Dialogue လုပ္ဖို ့ အတြက္ပါ ႏႈိးေဆာ္ခဲ့ရပါတယ္။ ျပည္ပမွာ ဒီလို ႏႈိးေဆာ္ခဲ့တာ (၁၈) ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီလို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။

၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးလို႔ (၁၈) ႏွစ္အၾကာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသားေကာင္စီက ဦးေဆာင္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာ Credentials Challenge လႈပ္ရွားမႈကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ တရား၀င္ အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ နအဖက ကုလသမဂၢမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပည္သူေတြရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ မျဖစ္သင့္ေၾကာင္းနဲ ့ ဒါကုိ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ၿပီးေတာ့ တရား၀င္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စား လွယ္နဲ ့ အစားထိုးႏုိင္ဖ႔ိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔လည္း ဒီိကိစၥအေပၚ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္လိုရပါတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ နအဖက က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူနဲ႔ ႏုိင္ငံကို တကယ္ပဲ ကိုယ္စားျပဳေနသလား။ သူတို ့က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ တရား၀င္ အစိုးရလား။ De-facto အစိုးရပဲ ေျပာအံုးေတာ့ သူတို ့အႏွစ္ (၂၀) ေလာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရွိသလား။ ျပည္တြင္း လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ကမာၻရဲ႕ ဖိအားေပးမႈေတြမရွိခဲ့ရင္ ေနာင္အႏွစ္တစ္ရာမက အုပ္ခ်ဳပ္ ပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ လႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္အေနနဲ႔ ဒီလို Credentials Challenge လုပ္ေဆာင္ခ်က္က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ရင္ နအဖေခါင္းေဆာင္မ်ား အက်ပ္႐ိုိက္ၿပီ ဆိုတာ ေသခ်ာသေလာက္ပဲ။

မႏုိင္ခဲ့ရင္ ဘာျဖစ္မလဲဆိုတဲ့ အေတြးလည္း ရွိႏုိင္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးလိုခ်င္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ မရမခ်င္း တုိက္ရမဲ့ တာ၀န္ဟာ က်ေနာ္တို႔ အားလံုးရဲ႕ တာ၀န္ပဲ ဆိုတာ အခိုင္အမာ ႏွလံုးသြင္းထားဖို႔လိုပါ လိမ့္မယ္။ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအခြင့္အေရး အတြက္ တိုက္ခဲ့တဲ့ Martin Luther King၊ ေတာင္အာဖရိက အေရးမွာ လူမည္း လြတ္ေျမာက္ဖို ့ တိုက္ခဲ့တဲ့ Nelson Mandela၊ အိႏိၵယ က ဂႏၵီ တို႔ိုကို စံနမူနာ ယူရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္အထည္ မေဖၚရေသးပဲနဲ ့ ႐ံႈးဖို ့ကို ေတြးမေနသင့္ပဲ၊ ႏုိင္မယ္ဆိုတာ ဘယ္သူကမွ အတပ္မေျပာႏုိင္ ေပမဲ့လို ့ အမွန္တရားက ကိုယ့္ျပည္သူေတြဘက္မွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာ ကမာၻကျငင္းလို ့ မရပါဘူး။

ဒီလိုလႈပ္ရွားမႈဟာျဖင့္ အခုမွ စတင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း UNseat Campaign ဆိုၿပီး Free Burma Coalition အဖြဲ ့က လုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈကလည္း Activists မ်ားရဲ ့ ႐ႈေထာင့္ကေနၿပီး ကုလသမဂၢမွာ ထိုင္ေနတဲ့ နအဖ သံအမတ္ကို “ျမန္မာ” ဆိုတဲ့ ထိုင္ခံုကေန ဖယ္ရွားဖို ့ဆိုၿပီး ႀကိဳးစားခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန္းကလည္း ေထာက္ခံတဲ့လူ ေတြရွိခဲ့သလို ျငင္းပယ္တဲ့ လူေတြလည္း ရွိခဲ့ေသးတယ္။ ဘာလို ့မေထာက္ ခံတယ္ ဆိုတာ ဃဂဏန မသိခဲ့ရေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံအမ်ိဳးသားၫြန္ ့ေပါင္းအစိုးရရဲ႕ ကုလသမဂၢ႐ံုးက လက္မခံလို ့ဆိုၿပီး ရပ္လိုက္ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို ့ လက္မခံလဲလို ့ ေမးခဲ့ေတာ့ တိက်တဲ့ အေျဖကို မရခဲ့ပဲ FBC ရဲ ့ အထက္က တာ၀န္ရွိသူမ်ားရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ ့ ေနာက္လိုက္ေတြလည္း ရပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ့္အေနနဲ ့ အႀကံျပဳခ်င္တာက ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံအမ်ိဳးသားညြန္ ့ေပါင္းအစိုးရရဲ႕ ကုလသမဂၢ႐ံုးကလည္း ေျဖရွင္းခ်က္ေတြ ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ အားလံုးတိတိက်က် ေလ့လာၿပီးမွ ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကဖို႔ု လည္း စာဖတ္သူမ်ားကို သတိေပးပါရေစ။

တဖန္ ယခုျပဳလုပ္တဲ့ Credentials Challenge က်ျပန္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံၫြန႔္ ေပါင္း အစိုးရက “မူအရ” ေထာက္ခံတယ္ဆိုၿပီး လက္ေတြ ့မွာ မေထာက္ခံတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံၫြန္႔ေပါင္း အစိုးရက ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ၂၀၀၈ ၾသဂုတ္ (၁) ရက္ စာရဲ႕့ ေနာက္ဆံုး အပိုဒ္မွာေတာ့ “ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားက နအဖ စစ္အုပ္စု၏ တရားမ၀င္မႈႏွင့္ ျမန္မာျပည္သူတို႔အား ကုလသမဂၢ၌ ကိုယ္စားျပဳခြင့္မရွိျခင္းအား စိန္ေခၚသည့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရးအရ၊ မူအရ မွန္ကန္ေသာ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈမ်ားအျဖစ္ မိမိတို ့ အမ်ိဳးသားၫြန္ ့ေပါင္းအစိုးရ က သေဘာတူ ႀကိဳဆိုပါေၾကာင္း ထုတ္ျပန္အပ္ပါသည္” လို ့ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒီလိုေဖၚျပထားျခင္းဟာ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို ့ အခ်င္းခ်င္းလုပ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို အားေပးသလိုျဖစ္ၿပီး ညီညြတ္ေရးသို႔ ဦးတည္ေစပါတယ္။ ညီၫြတ္ေရးရဖို ့ဆိုရင္ လူတစ္ေယာက္ (၀ါ) တစ္ဖြဲ ့ ရဲ႕ မွန္ကန္တဲ့ လုပ္ရပ္ကို ေနာက္တစ္ေယာက္ (၀ါ) တစ္ဖြဲ ့က ေထာက္ခံအားေပး သို ့မဟုတ္ အသိအမွတ္ျပဳမႈကို မလြဲမေသြ လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။

Credentials Challenge လုပ္ရျခင္း အေၾကာင္းကို က်ေနာ္ ေလ့လာထားသေလာက္ အတိုခ်ဳံးၿပီး တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို ့ CC လုပ္ဖို ့ စျပင္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီ လႈပ္ရွားမႈနဲ ့ ပတ္သက္လို ့ ေနာက္ခံသမိုင္းေတြ၊ ကုလသမဂၢနဲ ့ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ကမာၻ႔သမိုင္း ပညာရွင္မ်ား နဲ ့ ကမာၻ ့ဥပေဒ ပညာရွင္တို ့ရဲ႕ မွတ္တမ္းေဖၚျပခ်က္ေတြအရ ကုလသမဂၢမွာ ၁၉၄၅-၁၉၉၀ ထိ (၄၅) ႏွစ္ သက္တမ္းမွာ ႀကီးက်ယ္တဲ့ Credentials Challenge လႈပ္ရွားမႈ အနည္းဆံုး (၇) ႀကိမ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလႈပ္ရွားမႈ (၇) ႀကိမ္ဆိုရာမွာ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ၊ တ႐ုတ္၊ ဟန္ေဂရီ၊ ကြန္ဂို၊ ယီမင္ နဲ ့ ကေမာၻဒီးယား အေရး (၂) ႀကိမ္ တို႔ပဲျဖစ္တယ္။ ၁၉၉၀-၂၀၀၀ ၾကားကာလမွာေတာ့ Credentials Challenge လႈပ္ရွားမႈ (၄) ႀကိမ္ေလာက္ရွိခဲ့တယ္။ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ အာဖဂန္နစၥတန္၊ ကေမာၻဒီးယား (တတိယအႀကိမ္)၊ ေဟတီ နဲ ့ စီရဲရား လီယုမ္း (Sierra Leone) တို ့ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ တခ်ိဳ႕ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ Credentials Challenge နဲ ့ပတ္သက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ဘယ္လို ရွိခဲ့သလဲ ဆိုတာ တင္ျပပါ့မယ္။ ကမာၻ ့ဥပေဒ ပညာရွင္ေတြ ေဖၚျပထားတာကိုပဲ ကိုးကား ေဖၚျပ လိုက္ပါတယ္။ အခုလို ေဖၚျပလိုက္ျခင္းက CC နဲ ့ပတ္သက္ၿပီး စာဖတ္သူတို႔ရဲ႕ စဥ္းစား ေတြးေခၚပံုကို အက်ိဳးျပဳေစလိမ့္မယ္လို ့ ထင္ပါတယ္။

ပထမေဖၚျပခ်င္တာကေတာ့ CC လုပ္ၿပီဆိုရင္ ကုလသမဂၢမွာ ဘယ္လိုအဆင့္ေတြကို ျဖတ္ေက်ာ္ ရသလဲေပါ့။ ဒီေနရာမွာ ဗဟုသုတ အျဖစ္ ေ၀မွ်ခ်င္တာက အဲဒီလုပ္ငန္း အဆင့္ဆင့္ ဘယ္လို လုပ္ရသလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ သာမက တျခား ကုလ သံအရာရွိ တခ်ိဳ႕့လည္း ဃဂဏန နားမလည္တာေတြရွိခဲ့တယ္လို ့သိလိုက္ရပါတယ္။ သူတို ့ေတြလည္း ဥပေဒပညာရွင္ေတြနဲ ့ အၿမဲတိုင္ပင္ ေမးျမန္းၾကရတယ္။ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ အားလံုး စံနမူနာယူရမယ့္ အခ်က္ပါပဲဲ။ ဘာျဖစ္လို ့ လဲဆိုေတာ့ ကမာၻႀကီးမွာ သိသလိုလို နဲ ့ မသိတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အတြက္ မသိသူက နားလည္ တတ္ကၽြမ္းတဲ့သူေတြနဲ ့ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းၿပီး ေဆြးေႏြးမွ စစ္မွန္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ရမွာပါ။ ဒါမွ ကုိယ္က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် တဲ့အခါ မွန္ကန္မႈ ရာခိုင္ႏႈန္းအား ပိုေကာင္းၿပီး ရလာဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္ေပၚလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

CC နဲ ့ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာ တာ၀န္ယူ ဆံုးျဖတ္ရတဲ့ အဆင့္ (၃) ဆင့္ရွိပါတယ္။ စင္ၿပိဳင္အစိုးရ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အာဏာရ အစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္ မိမိကို တရား၀င္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္နဲ ့ ကုလသမဂၢက အသိအမွတ္ျပဳဖို ့ ပထမဦးစြာ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး႐ုံးသို ့ တင္သြင္းရပါ တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီတင္သြင္းခ်က္ကို ကုလသမဂၢရဲ႕ ဥပေဒေဘာင္၀င္မ၀င္ အေထြေထြအတြင္း ေရးမႉး႐ုံးက စစ္ေဆးၿပီး ေဘာင္၀င္ရင္ေတာ့ ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္တဲ့ Credentials Committee သို႔ပို႔ပါတယ္။ အကယ္၍ ကုလရဲ႕ ဥပေဒေဘာင္မ၀င္ဘူးလို ့ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး႐ုံးက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ရင္ေတာင္မွ Credentials Committee ထဲပါတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားအေနနဲ ့ ေတာင္းဆို စစ္ေဆးခြင့္ ရွိၿပီး ေဆြးေႏြးလို ့ ရပါတယ္။ (Credentials Committee ထဲမွာ ႏုိင္ငံေပါင္း (၉) ႏုိင္ငံရွိပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ U.S., China, Russia တို ့ပါ၀င္ၿပီး က်န္တဲ့ (၆) ႏုိင္ငံကိုေတာ့ တႏွစ္ တစ္ခါ General Assembly ဆိုတဲ့ အေထြေထြညီလာခံက ေရြးခ်ယ္ပါတယ္။) ၿပီးေတာ့ Credentials Committee ကေန မဲခြဲ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ႐ံႈး႐ံႈးႏုိင္ႏုိင္ တတိယအဆင့္ျဖစ္တဲ့ အေထြေထြညီလာခံသို ့ တင္ျပရပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံ အေနနဲ ့ ပံုမွန္အားျဖင့္ Credentials Committee က ဆံုးျဖတ္တဲ့အတိုင္း လိုက္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ အကယ္၍ ကုလအဖြဲ ့၀င္ အျခားႏုိင္ငံတစ္ခုကေန Credentials Committee ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျငင္းမယ္ဆို ျငင္းခြင့္ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ကုလအဖြဲ ့၀င္ အားလံုး တက္ေရာက္တဲ့ အေထြေထြညီလာခံကေန မဲခြဲၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးရပါတယ္။

ယေန ့အေျခအေနမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံျပည္သူေတြရဲ ့ အေရးကို မိမိကိုယ္တိုင္ အားႀကိဳးမာန္တက္ မလုပ္ရင္ေတာ့ ဘာရလာဒ္မွ မရွိႏုိင္ပါဘူး။ ဆိုလိုတာက ကုလသမဂၢရဲ႕ အဆင့္တိုင္းမွာ လမ္းစေတြ ဖြင့္ထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ လုပ္မယ္ဆိုရင္ တကယ္လုပ္ စရာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ စည္း႐ုံးေရးက အစျပဳပါတယ္။ ယေန ့ ျမန္မာ့အေရးမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘက္က အမွန္တရားဆိုတာရွိေနရဲ႕သားနဲ႔ ကမာၻ႔အလယ္ နအဖကို စိန္မေခၚ၀ံ့ဘူး ဆိုရင္ ျပည္သူေတြကို ေက်းဇူးမဆပ္ပဲ လစ္လ်ဴ႐ႈ ထားတယ္လို ့ ေျပာမယ္ဆိုရင္ မွားမယ္မထင္ဘူး။

ဥပမာအေနနဲ ့ ကုလသမဂၢမွာ Credentials Challenge လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ ေတြကို ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဥပေဒပညာရွင္ေတြ အဆိုအရ ၁၉၉၀ မတိုင္ခင္ ကုလသမဂၢ Credentials Committee က တိုင္းျပည္တျပည္ရဲ႕အစိုးရလို ့ အသိအမွတ္ျပဳဖ႔ို ဆိုရင္ အဲဒီအစိုးရက အာဏာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏုိင္ရမယ္၊ ၿပီးေတာ့ နယ္ေျမရွိရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြအေပၚ အဓိကထားၿပီး ေထာက္ခံဆံုးျဖတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြရွိလာၿပီး ၁၉၉၂ ကာလ ေလာက္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဟတီႏုိင္ငံရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္၊ ၁၉၉၆-၂၀၀၀ အတြင္း ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏုိင္ငံရဲ႕အျဖစ္အပ်က္၊ ၁၉၉၇ ကာလေလာက္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကေမာၻဒီးယားနဲ ့ စီရဲရား လီယုမ္း (Sierra Leone) တို႔ရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို ့ ေလ့လာအတုယူစရာ သက္ေသ အေနနဲ ့ ရွိခဲ့ပါတယ္။

အတုယူစရာ သက္ေသမ်ားအနက္ က်ေနာ္ ေဟတီနဲ ့ ကမ္ေဘာဒီးယားႏုိင္ငံ တို႔ရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ကို အနည္းငယ္ ေ၀မွ်လိုက္ပါတယ္။ ဘာလို ့ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ရသလဲ ဆိုေတာ့ သူတို ့ဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနနဲ ့ ခပ္ဆင္ဆင္ ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီး၊ ကုလသမဂၢ Credentials Committee ရဲ႕တုံ႔ျပန္ခ်က္္မ်ားကို နားလည္ထားျခင္းအားျဖင့္လည္း ျမန္မာ့အေရး အတြက္ အက်ိဳးျပဳတန္ေကာင္း၏ ဆိုၿပီး တင္ျပလိုက္ပါတယ္။

၁၉၉၁ စက္တင္ဘာ ေလာက္မွာ ေဟတီႏုိင္ငံရဲ႕ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တဦးဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ ဒီဇင္ဘာလ တုန္းက ဒီမိုကေရစီနည္းနဲ ့ ျပည္သူလူထုက တင္ေျမႇာက္ခဲ့တဲ့ သမၼတ ေရွာင္ဘာထရမ္း အာရစ္ထီဒ္ (Jean-Bertrand Aristide) ကို ဖယ္ၿပီး အာဏာသိမ္း လိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အာဏာသိမ္းခံ ရတဲ့ သမၼတဟာ ျပည္ပသို ့ ထြက္ေျပးခဲ့ရ ပါတယ္။ အာဏာသိမ္းလိုက္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ကေတာ့ ေဟတီႏုိင္ငံကို ဆက္လက္ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာ နအဖလို ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ေဟတီ အာဏာရွင္ေတြဟာ ကုလသမဂၢက သူတို႔ကို တရား၀င္ အစိုးရအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳဖို ့တင္ျပခဲ့ရာမွာ Credentials Committee က လက္ခံဖို ့ ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ သမၼတ ကလင္တန္ က ကုလသမဂၢနဲ႔ ေပါင္းၿပီး ေဟတီအာဏာရွင္နဲ႔ ျပည္ပေရာက္ သမၼတ တို႔ကိုို ညႇိႏႈိင္း ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၉၄ ဇူလိုင္လမွာ ေဟတီျပည္သူေတြ ဟာ ပိုၿပီး ဖိႏွိပ္ ခံရတာက တေၾကာင္း၊ စစ္အာဏာရွင္ေတြက ကုလသမဂၢနဲ႔ မပူးေပါင္းတာက တေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ကုလျပ႒ာန္းခ်က္ အခန္း (၇) ပါ ဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေဟတီ အာဏာရွင္ေတြက ပတ္၀န္းက်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိပါးလာၿပီး ရန္လိုသူအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရလို႔ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီက ႏုိင္ငံတကာ စစ္အင္အားေတြ စုစည္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ ့ေဟတီကို ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ပေရာက္ ေရွာင္ဘာထရမ္း အာရစ္ထီဒ္ (Jean-Bertrand Aristide) လည္း ၁၉၉၄ ေအာက္တိုဘာမွာ သမၼတအျဖစ္နဲ ့ ေဟတီႏုိင္ငံကို ျပန္လည္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။

ဆက္လက္ၿပီး ကေမာၻဒီးယား အေနအထားကို တင္ျပပါ့မယ္။ ၁၉၉၇ တုန္းက ကေမာၻဒီးယား ႏုိင္ငံက သူ ့ကို တရား၀င္အစိုးရအျဖစ္ ကုလသမဂၢက အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ တင္သြင္းျခင္းနဲ ့ ပတ္သက္ၿပီး တတိယအႀကိမ္ အျငင္းပြားခဲ့ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို ့လဲဆိုေတာ့ အစိုးရအျဖစ္ တင္သြင္းတာ ႏွစ္ဖြဲ ့ျဖစ္ေနလို ့ပါပဲ။ Ranariddh’s Royalist Party နဲ ့ Hun Sen’s CCP ဆိုတဲ့ ႏွစ္ဖြဲ ့ က ကုလသမဂၢအေနနဲ ့သူတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳဖို ့ အၿပိဳင္တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံက Ranariddh ကိုေထာက္ခံခဲ့ၿပီး၊ Hun Sen ကုိေတာ့ အတင္းအဓမၼ အာဏာလုယူမႈေၾကာင့္ ဆန္႔က်င္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စိတ္၀င္စားစရာက Credentials Committee အေနနဲ ့ ကေမာၻဒီးယား ကိစၥကို စဥ္းစားၿပီး အေထြေထြ ညီလာခံရဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းနဲ ့အညီ “တစ္ဖြဲ ့ကိုမွ အသိအမွတ္မျပဳဘဲ (၅၂) ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံမွာ ကေမာၻဒီးယား ႏုိင္ငံရဲ႕ ထိုင္ခံုကို မည္သူမွမထိုင္ရ” ဆိုၿပီး ဆံုးျဖတ္ လိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ႏွစ္ဖြဲ ့လံုးက ၫြန္႔ေပါင္းအစိုးရဖြဲ႔ဖို႔ သေဘာတူညီမႈ ရရွိခဲ့ၿပီး ၁၉၉၈ ဒီဇင္ဘာမွာ Credentials Committee ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈနဲ ့ အေထြေထြညီလာခံက ကေမာၻဒီးယား ႏုိင္ငံရဲ႕ တရား၀င္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ ္ၫြန္႔ေပါင္းအစိုးရကို လက္ခံလိုက္ပါတယ္။

ဒီေတာ့….ျမန္မာ့အေရး ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေလာင္းကစားသမားလို ႐ံႈးမယ္၊ ႏုိင္မယ္ ဆိုတဲ့ အေပၚၾကည့္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးမလုပ္သင့္ပါဘူး။ ဒီလိုသာစဥ္းစားၿပီးလုပ္ရင္ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္မွာပါ။ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ လည္း လက္နက္ခ်ရေတာ့မယ့္ ကိန္းဆိုက္ေနၿပီ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း “အေကာင္းဆံုးကို ေမွ်ာ္လင့္ထားၿပီး အဆိုးဆံုးအတြက္ ျပင္ဆင္ထား“ တဲ့။ ဦး၀င္းတင္ကလည္း ထြက္ေပါက္ကို ရွာဖို႔ထက္ “ေဖါက္ထြက္” ၾကလို ့ မွာၿပီးၿပီ။ တဖန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ရဲ႕ စကားကို ထပ္သံုးၿပီး ႏုိင္ငံနဲ ့ ျပည္သူအတြက္ “ျပတ္ျပတ္သားသား” ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့။ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ အမိန္႔ကိုနာခံၿပီး က်ေနာ္တို႔မွာ ျပတ္ျပတ္သားသား ေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္ ေတြေ၀ေနမႈကို ရပ္သင့္ၿပီ။

ယေန ့ နအဖ အေၾကာက္ဆံုးက က်ေနာ္တို ့ရဲ႕ ျပည္တြင္းျပည္ပ အတိုက္အခံအင္အားလား။ စဥ္းစားစရာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတဲ့ သူတို႔ အေၾကာက္ဆံုး အခ်က္တစ္ခ်က္က က်ေနာ္တို႔ အားလံုး ညီၫြြတ္မယ့္အေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို ့ ရင္တုန္မယ့္လုပ္ရပ္မ်ိဳးကို က်ေနာ္တို ့ အေကာင္အထည္ မေဖၚႏုိင္သမွ် နအဖက ဒိုင္ရာေလာ့ခ္ (Dialogue) မလုပ္သလို ဘယ္သူ႔ ကိုမွ ဂရုမစိုက္ပါဘူး။

ျမန္မာ့လြတ္ေျမာက္ေရး ရဖို႔ဆိုတဲ့ေနရာမွာ နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ ့တိုက္ပြဲ၀င္ႏုိင္မွ အံကိုက္ျဖစ္ လိမ့္မယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ ့ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ့ကိုယ္တိုင္ နအဖနဲ ့ စကားေျပာဖို႔ေတာင္ ဖိတ္ေခၚထားတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အခ်င္းခ်င္း ေနာက္ေက်ာ ဓါးနဲ ့ထိုးဖို႔ထက္ ညီၫြတ္ေရးကို တည္ေဆာက္သင့္ပါတယ္။ သေဘာထားႀကီးၾကဖို႔ အခ်ိန္တန္ပါၿပီ။

သီးေလးသီးနဲ ့ ျမပုဏၰမာအၿငိမ့္ ေျပာခဲ့တဲ့ နအဖရဲ႕ မူႏွစ္ရပ္ “အခုတစ္မ်ိဳး၊ ေတာ္ၾကာတစ္မ်ိဳး” ဆိုတဲ့အတိုင္း က်ေနာ္တို ့ မျပဳလုပ္မိဖို ့ အထူးသတိထားရပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ Credentials Challenge လုပ္ရပ္ကို ၁၉၉၀ နဲ ့ အေစာပုိင္းကာလ ကတည္းက လုပ္သင့္တာ ပါ။ အတိတ္မွာ မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ေပမယ့္ ယခုေတာ့ Credentials Challenge ကိစၥကို ႏုိင္ငံေရးနဲ႔မူ အရ ေထာက္ခံတယ္ ဆိုရင္ လက္ေတြ႔မွာလည္း ေထာက္ခံဖို ့ အေရးႀကီးပါတယ္။ လက္ေတြ႔ မွာ ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် အေကာင္အထည္ေဖၚဖို ့ အခက္အခဲရွိခဲ့ရင္လည္း လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မယ့္ သူေတြကို အားေပးသင့္၊ ေထာက္ခံေပးသင့္ပါတယ္။ ေထာက္ခံတယ္ ေျပာၿပီး မေထာက္ခံ သလိုလုပ္ေတာ့ ခ်ိဳ႕ယြင္းေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး ပိုလို႔ေတာင္ ပ်က္စီးရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ Next Generation ေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာမ်ားနဲ႔ ရင္ေသြးအသစ္တို႔ရဲ႕ ဘ၀ေကာင္းစားေရး ေရွး႐ႈၿပီး အျခားေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားနဲ႔အတူ Credentials Challenge ကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း ေလးစားရတဲ့ ျပည္သူလူထုကို အသိေပးရင္း ျပည္ပေရာက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ လိုက္ပါတယ္။