မီးလွ်ံထဲက ၾကာ

ဇင္လင္း

သမိုင္း၀င္ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံႀကီး ျဖစ္ပြားခဲ့သည္မွာ ယခုႏွစ္တြင္ (၂၂) ႏွစ္ ျပည့္ေပၿပီ။ ဤအေရးေတာ္ပုံကို ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္သမိုင္း၏ အခ်ဳိးအေကြ႔ႀကီးတခုအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ လူထုအေရးေတာ္ပုံႀကီးအေတာအတြင္း လူကို လူလိုမျမင္ေသာ မဆလ စစ္အာဏာရွင္စနစ္အား ခုတ္ပိုင္းၿဖိဳလွဲႏိုင္ခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရး၊ တရားမွ်တေရးႏွင့္ တန္းတူေရးဆိုသည့္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အသိအျမင္မ်ားကို အေရးေတာ္ပုံက ရွင္သန္ေစခဲ့သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို စိန္ေခၚအန္တုႏိုင္စြမ္းရွိေသာ လူထုေခါင္းေဆာင္တေယာက္ကိုလည္း အေရးေတာ္ပုံက ေမြးဖြားေပးခဲ့သည္။

တခ်ိန္တည္းတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႏွင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္တို႔သည္လည္း အေရးေတာ္ပုံ၏ ေအာင္သီးေအာင္ပြင့္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ဤေနရာ၌ ပိုမိုအေရးပါသည့္ ထူးျခားခ်က္တခုမွာ အေရးေတာ္ပုံ၏ သက္ေရာက္မႈအရွိန္ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚ အလွည့္အေျပာင္း သိသာစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုအလွည့္အေျပာင္းက စစ္၀ါဒ၊ စစ္အာဏာရွင္၀ါဒ၊ ‘ပုရိသ ပဓာန၀ါဒ’ လႊမ္းမိုးေနမႈကို တပ္လွန္႔စိန္ေခၚလိုက္သည့္ အသံလည္းျဖစ္သည္။ ပုရိသ၀ါဒ သို႔မဟုတ္ စစ္ဒႆန၀ါဒအား စိန္ေခၚသူအျဖစ္ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံက ေမြးထုတ္ေပးလိုက္သူမွာ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပင္ျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ ဇြန္လတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေမြးေန႔ေပါင္း (၆၅) ႀကိမ္တိုင္ခဲ့ၿပီ။ (၁၅) ႀကိမ္ေသာ ေမြးေန႔မ်ားကို ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ဘ၀ျဖင့္ တိတ္ဆိတ္စြာ ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခ်စ္ခင္ေလးစားၾကေသာ ျမန္မာ့ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ကမာၻ႔ျပည္သူမ်ားက သူ႔ေမြးေန႔ေရာက္တိုင္း ကမာၻ႔ေနရာေဒသ အႏွံ႔အျပားတြင္ တခမ္းတနား က်င္းပၾကစၿမဲျဖစ္သည္။ ထိုေန႔ေရာက္တိုင္း ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္မ်ား၊ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပမွ ဒီမိုကေရစီျမတ္ႏိုးသူမ်ားက စစ္အာဏာရွင္တို႔၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအား ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်ၿမဲျဖစ္သည္။

တဖန္ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံ ႏွစ္ပတ္လည္သည့္ ၾသဂုတ္လေရာက္တိုင္းလည္း နအဖစစ္အုပ္စု အထိတ္ထိတ္အျပာျပာ မ်က္ႏွာမသာမယာ ျဖစ္ေလ့ရွိျပန္သည္။ ယခုႏွစ္တြင္မူ စစ္အုပ္စု၏ ဆိုးညစ္ေကာက္က်စ္သည့္ လုပ္ရပ္မ်ား လြန္ကဲလြန္းလာသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ၏ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ ဖိအားေပးမႈမ်ားကလည္း အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္လာသည္။ အထူးသျဖင့္ ဥပေဒကို မေစာင့္စည္းဘဲ မေတာ္မတရား ကလိန္ဉာဏ္ဆင္ကာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပစ္ဒဏ္ထပ္တိုး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခဲ့သည္။ တဖန္ ဥပေဒမေျမာက္ေသာ မေတာ္မတရား တားျမစ္ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား ျပ႒ာန္းလ်က္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔အား ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္ခြင့္မရွိေအာင္ ညစ္ပတ္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာဖိအား ပိုမိုမ်ားျပားလာေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။

ဤအခ်င္းအရာမ်ားကိုၾကည့္လွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာတႏိုင္ငံတည္းႏွင့္သာ သက္ဆိုင္သည့္ ပုဂၢိဳလ္တဦးမွ်မဟုတ္သကဲ့သို႔ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ နအဖစစ္အုပ္စုပဋိပကၡ” သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကိစၥသက္သက္မွ် မဟုတ္သည္မွာ ထင္ရွားေပသည္။ အထူးသျဖင့္ နအဖတြင္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ပစ္ပယ္ရန္ လုပ္ေဆာင္ပိုင္ခြင့္မရွိေပ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္သူလူထုက သူတို႔၏အေျခခံ ႏိုင္ငံသားရပိုင္ခြင့္ကို အသုံးျပဳလ်က္ သူတို႔ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ေခါင္းေဆာင္ကို သူတို႔၏ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ အခြင့္အဏာ အပ္ႏွင္းခဲ့ၾကရာမွ ထြက္ေပၚလာေသာ ရလဒ္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ထို ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ဖ်က္သိမ္းရန္ နအဖတြင္ အခြင့္အာဏာမရွိေပ။ လူထုထံ၌သာ အခြင့္အာဏာရွိေပသည္။

၎ျပင္ ျမန္မာသည္ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္သျဖင့္ “အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights – AICHR)” တြင္လည္း အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဆီယံေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ ျမႇင့္တင္ရန္ အာဆီယံအဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌လည္း တာ၀န္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အေျခခံရပိုင္ခြင့္မ်ားျဖစ္သည့္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသား ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ ျဖန္႔ခ်ိခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ အသင္းအပင္း ဖြဲ႔စည္းခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ မိမိႏွစ္သက္သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီအား ေထာက္ခံခြင့္၊ မိမိႏွစ္သက္သည့္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အား ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မ်ား ပိတ္ပင္ဟန္႔တားခံေနရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအား AICHR အဖြဲ႔တြင္ လက္မခံသင့္ဟု ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မ်ား၏ ေ၀ဖန္မႈမ်ားရွိသည္။

တိုင္းျပည္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ဖိႏွိပ္ေနၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ေနေသာ စစ္အစိုးရအုပ္စိုးေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဤအသစ္ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေသာ AICHR မွ ထုတ္ပယ္ပစ္သင့္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကိုလည္း အသိအမွတ္မျပဳသင့္ေၾကာင္း အာဆီယံအား ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မ်ားက ျပင္းထန္စြာ တိုက္တြန္းလ်က္ရွိသည္။

စစ္အုပ္စုအေနျဖင့္ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူထုကို အမွန္တကယ္ ေစတနာထားလွ်င္ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္ထားေသာ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ တိုင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေရးအတြက္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးႏိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား တန္းတူရည္တူ ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳ၍ စားပြဲ၀ိုင္းထိုင္ စကားေျပာႏိုင္ရေပမည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္မႈအား စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲစြာ တိုက္ခိုက္ေလ၊ စစ္အုပ္စုအား လူထုက ေအာ့ႏွလုံးနာေလ ျဖစ္မည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔အနစ္နာခံမႈကို စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက သေရာ္ေမာ္ကားလုပ္ေလ၊ စစ္အုပ္စုအား လူထုက ဆန္႔က်င္ေလျဖစ္မည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႏိုင္ငံေရးအခန္းက႑ကို စစ္အုပ္စုက ဖိႏွိပ္ေလ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မႈပုံရိပ္က ပို၍ပို၍ ႀကီးမားျမင့္ထည္ေလျဖစ္မည္။ ထို႔ျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းရန္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရး ကမ္းလွမ္းခ်က္အား စစ္အုပ္စုက ေက်ာခိုင္းပစ္ပယ္ေလ၊ စစ္အာဏာရွင္တို႔အဖို႔ အနာဂတ္မဲ့ေလ ျဖစ္ေပမည္။

စင္စစ္ ယေန႔ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမွာ ‘အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး’ က ‘ပထမ’ ျဖစ္သည္။ ‘ေရြးေကာက္ပြဲ’ က ‘ဒုတိယ’ ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး မတည္ေဆာက္ႏိုင္ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ျခင္းမွာ အခ်ည္းႏွီးအားထုတ္မႈျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ယခင္ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို လူထုလက္ခံႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ မေျဖရွင္းေသးဘဲ ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲတခု လုပ္ျခင္းမွာ ပဋိပကၡအသစ္တခု ဖိတ္ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းျပႆနာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၁၉၉၈ ခုနွစ္၊ ေမလ (၂၈) ရက္တြင္ ယခုကဲ့သို႔ ေ၀ဖန္ခဲ့ဖူးသည္။

“က်မတု႔ိႏိုင္ငံရဲ ႔ အေတြအႀကဳံအရ ျဖည့္စြက္ေျပာဆုိလုိတာကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပၿပီးရင္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အေကာင္အထည္မေဖာ္တာဟာ ထမင္းစားဖိတ္ၿပီး ထမင္းပြဲျပင္၊ စားပြဲမွာ ထုိင္ခုိင္ၿပီးမွ မစားရဘူးဆုိၿပီး ထမင္းဟင္းေတြ ျပန္ၿပီးသိမ္းသြားသလုိပါပဲ။ ဧည့္သည္ေတြကို ေစာ္ကားတဲ့လုပ္ရပ္ပါ။ ၁၉၉၀ ခုနွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အေကာင္အထည္ မေဖာ္ေပးတာဟာ ျပည္သူတရပ္လုံးကို လိမ္လွည္လွည့္ျဖား ေစာ္ကားရာေရာက္တယ္။ အာဏာပိုင္ေတြဟာ မိမိတုိ႔သေဘာမက်တဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ဆုိရင္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈလုိက္၊ လုိခ်င္တဲ့ ရလဒ္ျဖစ္လာႏိုးႏိုး ေရြးေကာက္ပြဲအသစ္ေတြ က်င္းပလုိက္နဲ႔ လုပ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ ႔အနာဂတ္နဲ႔ ကစားရာေရာက္ပါလိမ္႔မယ္။ တုိင္းျပည္ရဲ ႔အနာဂတ္ဆုိတာဟာ ကစားရမယ့္အရာမဟုတ္ပါဘူး။ တေလးတစားနဲ႔ ေစာင့္ေရွာက္သြားရမယ့္အရာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အေကာင္အထည္မေဖာ္ဘဲ ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲအသစ္ က်င္းပေရးကို အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က လုံးဝလက္ခံမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ဆုံးျဖတ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္”

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေထာက္ျပသကဲ့သို႔ ၁၉၉၀ ရလဒ္ကို အေကာင္အထည္မေဖာ္ျခင္းသည္ လူထုကို ေစာ္ကားျခင္းျဖစ္သည္မွာ ထင္ရွားသည္။ ဤသို႔ စစ္ဗိုလ္မ်ား မိုက္မဲစြာ ျပဳမူခဲ့ၾကျခင္းမွာ ေခတ္အေျပာင္းအလဲ အေတြးအေခၚအေျပာင္းအလဲကို လက္မခံႏိုင္၍ဟု ဆိုရေပမည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေယာက်္ားသားစစ္ဗိုလ္မ်ား ထင္ရာစိုင္းႀကီးစိုးေနသည္မွာ အေတာ္ၾကာၿပီ။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ဦးေဆာင္မႈအခန္းက႑မ်ားတြင္ မိန္းမသားမ်ားကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ေနရာမေပးဘဲ ခြဲျခားဆက္ဆံခဲ့သည္မွာ ၾကာလွၿပီ။ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္၊ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္၊ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္၊ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ကဲ့သို႔ေသာ ရာထူးမ်ဳိးမွာပင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ေနရာေပးျခင္းမရွိ။ ဒု-၀န္ႀကီး၊ ၀န္ႀကီးဆိုသည့္ ရာထူးမ်ဳိးကေတာ့ ပို၍ေ၀းပါေသးသည္။။ ဤသည္မွာ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ ပေဒသရာဇ္ဆန္ဆန္ အေတြးအေခၚမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ယင္းသို႔ေသာ အေျခအေန အခ်ိန္အခါမ်ဳိးတြင္ ျပည္သူက ‘ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္’ ကို လူထုေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ျခင္းမွာ အေရးႀကီးသည့္ အေတြးအေခၚအလွည့္အေျပာင္းဟု ဆိုထိုက္သည္။ ဤအလွည့္အေျပာင္းကို လက္မခံႏိုင္ေသာ စစ္အာဏာရွင္ႀကီးတစုက ယေန႔ထက္တိုင္ ပေဒသရာဇ္အေတြးအေခၚေဟာင္းဘက္မွ ခုခံတိုက္ခိုက္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ စစ္အာဏာဦးစားေပး ဖြဲ႔စည္းပုံတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို ပဓာနက်သည့္ ေခါင္းေဆာင္မႈေနရာမ်ား ရယူခြင့္မရွိေအာင္ ျပ႒ာန္းဟန္႔တားထားသည္။ ဤလုပ္ရပ္မွာ ‘ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္’ ကိုသာမက အမ်ဳိးသမီးႏိုင္ငံသားအားလုံးကိုပါ ခြဲျခားႏွိမ့္ခ်လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျငင္းဆန္လက္မခံခဲ့ျခင္းသည္လည္း ယင္းအေတြးအေခၚအလွည့္အေျပာင္းတိုက္ပြဲ၏ အဆက္ဟုပင္ ဆိုရမည္။

အမ်ဳိးသမီးမ်ားအား မူ၀ါဒေရးရာခ်မွတ္ရာတြင္ ပါ၀င္ခြင့္မရေအာင္ ပိတ္ပင္ဟန္႔တားေနသူမ်ားမွာ ပေဒသရာဇ္အေတြးအေခၚေဟာင္း လက္ခံသူ လက္ရွိစစ္အာဏာရွင္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ ဗိုလ္သန္းေရႊစစ္အုပ္စုသည္ အေတြးအေခၚအလွည့္အေျပာင္း သမိုင္းျဖစ္စဥ္ကို အခ်ည္းအႏွီး ခုခံအန္တုေနေပသည္။ “အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ခြဲျခားဖိႏွိပ္မႈမ်ား ပေပ်ာက္ေရးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္” The Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women (CEDAW) ကို ႏိုင္ငံေပါင္း (၁၃၀) ၏ ေထာက္ခံမႈျဖင့္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (၃၄/၁၈၀) အရ ၁၉၇၉ ဒီဇင္ဘာ (၁၈) မွာ အတည္ျပဳထားၿပီးျဖစ္သည္။

ယင္းသေဘာတူညီခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း လက္မွတ္ေရးထိုးထားၿပီးျဖစ္၍ လိုက္နာက်င့္သုံးရမည့္ တာ၀န္ရွိသည္။ လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံသည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို အမ်ဳိးသားမ်ားႏွင့္တန္းတူ အေျခခံႏိုင္ငံသားရပိုင္ခြင့္၊ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး ရပိုင္ခြင့္မ်ားေပးရန္ တာ၀န္ရွိသည္။ ႏိုင္ငံ့အေရးအရာကိစၥမ်ားကို စီမံခန္႔ခြဲဆုံးျဖတ္ရာတြင္လည္း အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို တန္းတူပါ၀င္ခြင့္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္မ်ားသမဂၢ (IPU) ၏ သုေတသနျပဳခ်က္အရ ႏိုင္ငံတကာ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၈,၄၃၇) ေယာက္ရွိၿပီး အမ်Kdးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က (၃၅,၆၃၈) ဦး ရွိေသာေၾကာင့္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားျပဳမႈ (၁၉.၁၄) ရာခိုင္ႏႈန္းရွိသည္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္က်င့္သုံးေသာ ႏိုင္ငံ (၁၈၉) ႏိုင္ငံအနက္ ႏိုင္ငံ (၃၀) တြင္ အမ်ဳိးသမီးႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဦးေဆာင္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ လႊတ္ေတာ္ (၄၁) ခုတြင္ အမ်ဳိးသမီး ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မ်ား ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရသည္။ ဤသည္မွာ ယေန႔ကမာၻတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သမိုင္းျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ ၫႊန္းကိန္းျဖစ္သည္။ ဤသမိုင္းပင္မေရစီးကို ဗိုလ္သန္းေရႊစစ္အုပ္စုသည္ မိုက္မဲစြာ ခုခံဆန္႔က်င္ေနသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သာမန္အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္တဦးမွ်သာ မဟုတ္ဆိုသည္ကို ဗိုလ္သန္းေရႊ သိဖို႔ေကာင္းသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ “ရွစ္ေလးလုံး ျပည္သူ႔ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံ” မွ တင္ေျမႇာက္လိုက္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစုံ လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရေသာ ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္သည္။ ရွစ္ေလးလုံး ျပည္သူ႔ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံ၏ ေတာင္းဆိုခ်က္သည္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ (Political System Change) ျဖစ္သည္။ ‘လြတ္လပ္ေရး၊ တရားမွ်တေရးႏွင့္ တန္းတူေရးဆိုေသာ ဒီမိုကေရစီပိုင္ခြင့္’ ကို ေတာင္းဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ‘တန္းတူေရး’ ဟု ေျပာရာ၌ လူမ်ိဳး၊ လူတန္းစား၊ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္ႏွင့္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာမွ်သာမက ‘လိင္’ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ မျပဳလုပ္ေရးလည္း ပါ၀င္သည္။ လြတ္လပ္ေရး၊ တရားမွ်တေရးႏွင့္ တန္းတူေရးဆိုေသာ ဒီမိုကေရစီပိုင္ခြင့္မ်ား ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသားျပည္သူလူထုက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား သူတို႔ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို သုံးသပ္လွ်င္လည္း ျပည္သူက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား တခဲနက္ ဆႏၵမဲေပးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သူတို႔၏ကိုယ္စား တိုင္းျပည္အေရးအရာမ်ားကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္ အခြင့္အာဏာ (Authorization or Mandate) လႊဲအပ္လိုက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္ေအးခ်မ္းသာယာမႈကို အမွန္လိုလားလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အခန္းက႑ကို ဗိုလ္သန္းေရႊတို႔ စစ္အုပ္စုအေနျဖင့္ မသိက်ဳိးကြၽန္မျပဳသင့္ေပ။ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္မ်ားက တစိုက္မတ္မတ္ ေတာင္းဆိုေနသည့္အတိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား အျမန္ဆုံးအက်ဥ္းမွလႊတ္၍ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္တာ၀န္ထမ္းခြင့္ေပးရေပမည္။

အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွ ဆယ္စုႏွစ္တခုမွ်မက အစဥ္တစိုက္ ဆုံးျဖတ္တိုက္တြန္းလ်က္ရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွတဆင့္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို ရွာေဖြရေပမည္။ ယေန႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံ လူထုအမ်ားစု၏ ေထာက္ခံမႈကို ရရွိထား႐ုံမက ႏိုင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ယုံၾကည္အားထားမႈကိုပါ ရရွိေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္ကို ဗိုလ္သန္းေရႊစစ္အုပ္စုက မ်က္ကြယ္ျပဳလွ်င္ ျပည္တြင္းစစ္ကင္းရွင္း၍ ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္ေသာ လူမႈဘ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ရရွိႏိုင္ဖြယ္မရွိေပ။

သို႔ျဖစ္ရာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအေနျဖင့္ ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ႀကီးမား၍ ရင့္က်က္ေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ (Statesman) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ေအာက္လမ္းနည္းအသြယ္သြယ္သုံးကာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွ ၀ိုင္းပယ္ရန္ အားထုတ္ျခင္းမွာ အံ့ဖြယ္သူရဲ အသိဉာဏ္ႏုံခ်ာမႈဟု ဆိုရန္မွတပါး အျခားစကားပင္ မရွိေတာ့။ လက္ငင္း စစ္အုပ္စု ႀကံစည္ေနေသာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ပင္လွ်င္ အဓိကပစ္မွတ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျဖစ္ေနသည္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အခန္းက႑ကို ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအသစ္ျဖင့္ ေခ်ဖ်က္ရန္ျဖစ္သည္။

ထိုသို႔ မူလရည္ရြယ္ခ်က္ကိုယ္၌က မ႐ိုးသားသည့္အေလ်ာက္ စစ္အစိုးရ၏ ၂၀၀၈ နာဂစ္ဖြဲ႔စည္းပုံႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ဥပေဒ စသည္တို႔သည္ ‘ဒီမိုကေရစီဆန္႔က်င္ေရး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆန္႔က်င္ေရးစီမံခ်က္’ ျဖစ္ေနေၾကာင္း အထင္အရွားေတြ႔ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ျပည္တြင္းျပည္ပ ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္မ်ားက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို အတုအေယာင္ဟု အကဲျဖတ္ထားၾကျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အဓိက အတိုက္အခံ အန္အယ္လ္ဒီကို ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ မေပးလိုသည့္သေဘာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား လူထုက ထပ္မံ မေရြးခ်ယ္ေစလိုသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ လူထု၏ ရင္ထဲအသည္းထဲမွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဖယ္ရွားပစ္ရန္ နအဖ၏ ဆိုးညစ္ေသာအႀကံမွာ ေအာင္ျမင္ဖြယ္ရာမရွိ။ အေၾကာင္းမွာ လူထုအေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထားရွိသည့္ ေစတနာမ်ဳိး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားတြင္ တေရြးသားမွ် မရွိသျဖင့္ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လူထုအေပၚထားရွိေသာ ေစတနာကို ယခုကဲ့သို႔ ေဖာ္ျပဖူးသည္။

“ျပည္သူလူထုအတြက္ က်မ အလိုခ်င္ဆံုးကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေအာက္မွာ လံုလံုၿခံဳၿခံဳေနရဖို႔နဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ လံုၿခံဳမႈေအာက္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ပါပဲ။ အေၾကာက္တရားႀကီးစိုးမႈ အေႏွာင္အဖြဲ႔ေတြကို ဖယ္ရွားႏိုင္တဲ့ လူထုအျဖစ္ က်မ ျမင္ေတြ႔လိုပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ လူသားေတြအျဖစ္ ျမန္မာျပည္သူေတြ ေခါင္းေမာ့ရင္ေကာ့ေနႏိုင္တာကို က်မ ျမင္ေတြ႔လိုပါတယ္။ က်မတို႔အားလံုးအတြက္ ပိုၿပီးသာယာခ်မ္းေျမ့တဲ့၊ ပိုၿပီးလုံၿခံဳမႈရွိတဲ့ လူ႔ေဘာင္တခုကို စည္းစည္းလံုးလံုး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ႀကိဳးပမ္းတည္ေဆာက္ေနၾကတာကို က်မ ျမင္ေတြ႔လိုပါတယ္။” (“လြတ္လပ္မႈကိုပဲ က်မတို႔ လိုခ်င္တယ္” Parade မဂၢဇင္း၊ မတ္လ ၉ ရက္ ၂၀၀၃)

ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တစိုက္မတ္မတ္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ေသာ္လည္း စစ္အုပ္စုက အၿမဲဥေပကၡာျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၉၅ ၾသဂုတ္လ (၁) ရက္ေန႔ ည (၉) နာရီတြင္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေနးရွင္းသတင္းစာႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ေဒၚစု၏ ႐ိုးသားေျဖာင့္မွန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္ ေစတနာကို ယခုကဲ့သို႔ ေတြ႔ႏိုင္သည္။

ေနးရွင္းအယ္ဒီတာ ။ ။ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံကို အမွန္တကယ္ ထူေထာင္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို ေလ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္တဲ့ မူေဘာင္ခ်ရမွာပါလဲ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ။ ။ ပထမဆုံး ‘ယုံၾကည္မႈပတ္၀န္းက်င္’ တခု တည္ေဆာက္ၾကရမွာပါ။ ဒီ ‘ယုံၾကည္မႈ’ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကြယ္ေပ်ာက္ေနတဲ့အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ‘ယုံၾကည္မႈပတ္၀န္းက်င္’ တခု မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေသးသမွ် ‘ထိေရာက္မႈရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ’ မ်ဳိး က်မတို႔ စတင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဆြးေႏြးေရးစားပြဲမွာ ၀ိုင္းထိုင္လိုက္ဖို႔ဆိုတာကေတာ့ လြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူတိုင္းက တဦးအေပၚတဦး သံသယေတြ ပြားေနၾကရင္ အမ်ားလက္ခံႏိုင္တဲ့ သေဘာတူညီမႈတခု ရရွိေအာင္ ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားေတြ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ႏိုင္တဲ့ အစိုးရတရပ္ရွိတယ္ဆိုတာ က်မတို႔အေနနဲ႔ ျပသဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီအစိုးရဟာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ ျပႆနာေတြကို စာနာေထာက္ထားေၾကာင္းလည္း ျပသရပါလိမ့္မယ္။ ျပႆနာကို အဲဒီကေနစၿပီး ကိုင္တြယ္ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြအေနနဲ႔ ‘ထိေရာက္မႈရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ’ ေတြ မစတင္မီ သူတို႔ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ မူေဘာင္ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳစရာေတြ ရွိၿပီးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ မူေဘာင္တခုရရွိဖို႔အတြက္ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးၾကမယ္ဆိုရင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေနးရွင္းအယ္ဒီတာ ။ ။ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားရဲ႕ ျပႆနာကို ဦးစားေပးကိစၥအျဖစ္ သေဘာထားႏိုင္ပါမည္လား။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ။ ။ ပထမဆုံးလုပ္ရမွာက အျပန္အလွန္ စကားစတင္ေျပာႏိုင္ၾကဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ပါ၀င္လာဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြ မပါ၀င္ခဲ့ရင္ အရွည္တည္တံ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို က်မတို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ မုခ်ပါ၀င္ရမွာပါ။

ေနးရွင္းအယ္ဒီတာ ။ ။ အဂတိလိုက္စား အက်င့္ေဖာက္ျပားမႈျဖစ္ေစတာ ‘အာဏာ’ ေၾကာင့္မဟုတ္။ ‘အာဏာကို လက္လႊတ္ဆုံး႐ႈံးရမွာ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း’ ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ခင္ဗ်ားေရးတဲ့ ‘ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမွ ကင္းလြတ္ေရး’ စာအုပ္မွာ ေရးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ေရာ မ်က္ေမွာက္ကာလမွာ ဘာကို ေၾကာက္ရြံ႕ပါသလဲ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ။ ။ က်မအေပၚမွာ ယုံၾကည္အားထားေနၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုကို က်မက စိတ္ပ်က္ေအာင္လုပ္မိမွာ အေၾကာက္ဆုံးပါပဲ။ လူထုကို စိတ္ပ်က္ေအာင္ လုပ္မိမွာထက္ က်မကိုယ္တိုင္က အရည္အခ်င္း က်ဆင္းသြားတာျဖစ္ဖို႔က ပိုမ်ားပါတယ္။ သူတို႔ျဖစ္ခ်င္တဲ့ အရာတိုင္းကို က်မအေနနဲ႔ လုပ္မေပးႏိုင္ေပမယ့္ သူတို႔စိတ္ပ်က္ေအာင္ေတာ့ က်မ လုပ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကို တခုခု လုပ္ေပးမယ္လို႔ က်မ ကတိေပးထားတာေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ က်မ အေကာင္းဆုံး ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ပါ့မယ္လို႔ ႐ိုး႐ိုးသားသား ေျပာထားတာပဲ ရွိပါတယ္။

နိဂုံးခ်ဳပ္ရလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဆရာဦး၀င္းတင္ အကဲျဖတ္ ေဖာ္ၫႊန္းသည့္ “မီးလွ်ံထဲက ၾကာ” ဆိုသည့္ ဂုဏ္ျဒပ္ႏွင့္ ညီၫြတ္လွသည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ဆရာဦး၀င္းတင္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ရည္စူး၍ (၃) ေၾကာင္း ဟိုကၠဳကဗ်ာတပုဒ္ ေထာင္တြင္း၌ ေရးဖြဲ႔ခဲ့ပါသည္။ ကဗ်ာအမည္က ‘မီးလွ်ံထဲက ၾကာ’ ျဖစ္သည္။

‘မီးလွ်ံထဲက ၾကာ’
ရဲ ဇြဲ ဉာဏ္ စည္း တာ
မေၾကာက္တရား ေတးကဗ်ာ
မီးလွ်ံထဲက ၾကာ။

‘ရဲ’ ဆိုသည္မွာ ရဲရင့္ျခင္း၊ ‘ဇြဲ’ ဆိုသည္မွာ စြဲၿမဲျခင္း၊ ‘ဉာဏ္’ ဆိုသည္မွာ ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ႀကီးျခင္း၊ ‘စည္း’ ဆိုသည္မွာ စည္းကမ္းႀကီးျခင္း စည္းကမ္းသိျခင္း စည္းကမ္းထိန္းျခင္း၊ ‘တာ’ ဆိုသည္မွာ တာ၀န္သိျခင္း တာ၀န္ယူျခင္း တာ၀န္ခံျခင္းဟု ဆရာက အနက္ဖြင့္ျပပါသည္။ သန္႔ရွင္းျခင္း၊ စင္ၾကယ္ျခင္း၊ ျဖဴစင္ျခင္းတို႔ျဖင့္ တင့္တယ္လွေသာ ‘ၾကာပန္း’ သည္ မီးလွ်ံတြင္း၌ ပြင့္ရသည္ျဖစ္ေသာ္လည္း တုန္လႈပ္ျခင္းမရွိ၊ “ရဲ ဇြဲ ဉာဏ္ စည္း တာ” တည္းဟူေသာ ဂုဏ္သတိၱတို႔ျဖင့္ ဆက္လက္ လန္းဆန္းသင္းပ်ံ႕ေနဦးမည္ျဖစ္သည္။

စစ္အာဏာရွင္စနစ္ မီးလွ်ံျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ စြမ္းရည္သတိၱတို႔ကို ေခ်မႈန္းရန္ အားထုတ္ေသာ္လည္း ျပည္သူလူထုေထာက္ခံမႈေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ပုံရိပ္သည္ ႀကီးျမင့္သည္ထက္ ႀကီးျမင့္လာဖို႔သာရွိသည္။ သံမဏိကို ေဆးသားတင္ေပးသကဲ့သို႔သာျဖစ္မည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မိမိ၏ ကိုယ္ပိုင္ဘ၀၊ မိမိ၏ မိသားစု ဘ၀ႏွင့္တကြ မိမိ၏ စည္းစိမ္ဥစၥာ ဂုဏ္ပညာတို႔ကို တြန္႔ဆုတ္ျခင္း အလ်ဥ္းမရွိဘဲ စြန္႔လႊတ္၍ မိမိႏိုင္ငံႏွင့္ လူထုအတြက္ လြတ္လပ္ေရး၊ တရားမွ်တေရးႏွင့္ တန္းတူေရးဆိုသည့္ ဒီမိုကေရစီပိုင္ခြင့္မ်ားရရွိေရး တိုက္ပြဲလမ္းကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ တရားမွ်တမႈႏွင့္ သစၥာတရားဘက္က ရပ္တည္သူျဖစ္၍လည္း တေန႔တြင္ ‘မီးလွ်ံထဲက ၾကာ’ ဟူေသာ ဂုဏ္ပုဒ္ႏွင့္အညီ ကမာၻ႔အလယ္၌ ထည္၀ါစြာ ဂုဏ္ျပဳခံရဦးမည္မလြဲျဖစ္သည္။ ။