ျမန္မာျပည္အတြက္ ခ်ာတာ ၉

အန္ဇိုရီးေရး

တ႐ုတ္ျပည္ တြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဒီဇင္ဘာ လက အလား အလာရွိေသာ ေတာ္လွန္ေရး ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေထာက္ အထား မ်ားသည္ အင္ တာနက္ ဝက္ဘ္ဆိုက္ မ်ားမွ တဆင့္ စတင္ ပ်ံ႕ႏွံံ႔ခဲ့ သည္။ ကြန္ျမဴနစ္ေခတ္ အတြင္းက ခ်က္ကိုစလို ဗက္ကီးယားမွ အတိုက္ အခံ မ်ား ၏ ေၾကညာ စာတမ္း တြန္းအား ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ခ်ာတာ ၈ သည္ ပညာ တတ္မ်ား ႏွင့္ ကြ်မ္းက်င္သူ ပညာရွင္မ်ား၊ တက္ ၾကြ လႈပ္ရွား သူမ်ား၏ လုပ္ေဆာင္ မႈျဖစ္၍ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံ အတြင္း၌ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ျခင္း ႏွင့္ ႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ အာ ဏာပိုင္ စနစ္ကို ေက်ာ္လႊား ႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ သည့္ စစ္မွန္ ေသာ ေၾကညာခ်က္ လည္း ျဖစ္သည္။

လူ႔အခြင့္အေရး၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာႏွင့္ သက္ဆုိင္မႈကို ရည္ညႊန္း၍ ေရးသားသူမ်ားသည္ တပါတီအစိုးရ၏ နိဂံုး၊ လြတ္လပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပျခင္း၊ တရားဥပေဒစိုးမုိးေရး၏ က်င့္သံုးျခင္း၊ အေျခခံ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ကာကြယ္ျခင္းႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ အာမခံေပးထားေသာ အာဏာခြဲေဝျခင္းတို႔ကို အေျခခံက်က် ေမးခြန္းထုတ္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ ပို၍ အေရးၾကီးသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈတြင္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း ပါဝင္ႏိုင္ရန္ လႈံ႔ေဆာ္ေပးႏိုင္ေသာ လူထုလႈပ္ရွားမႈ၊ ထို အဓိက မူမ်ားအတိုင္း တည္ေဆာက္ရန္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

ထုိအေထာက္အထားကို အစိုးရမွ အထင္အရွား ျပင္းထန္စြာ ဆင္ဆာျဖတ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဝက္ဘ္ဆိုက္မွ ရရွိခဲ့ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေက်းဇူးတင္ရေလာက္ေအာင္ပင္ ႏိုင္ငံအတြင္း၊ ႏုိင္ငံအျပင္ရွိ မ်ားျပားလွေသာ ပရိသတ္မ်ားထံ ေအာင္ျမင္စြာ ေရာက္ရွိႏိုင္ခဲ့သည္။ မူလက သံုးစြဲသူ ၃ဝဝ ခန္႔ကိုသာ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ေသာင္းဂဏန္းအထိ ရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္၍ ၎တို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အာဏာပိုင္တို႔၏ စစ္ေၾကာေမးျမန္းျခင္းမ်ားကို ခံခဲ့ရၿပီး အၿမဲတမ္း ေစာင့္ၾကည့္ခံေနရဆဲ ျဖစ္သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္က ထုိခ်ာတာ ၈ ၏ တည္ရွိမႈကို တရားဝင္ အသိအမွတ္မျပဳေသာ တ႐ုတ္အစုိးရသည္ ေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္တြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည့္ ႏုိင္ငံသားႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး နယ္ပယ္ရွိ တင္ျပထားေသာ တိုးတက္မႈမ်ား စာရင္းျဖစ္သည့္ “လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ အမ်ဳိးသားေဆာင္ရြက္မႈ အစီအစဥ္” ကို ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ၎သည္ တ႐ုတ္တို႔၏ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိမႈ ပံုစံတခု (ပီကင္းပံုစံ) သာ ျဖစ္သည္မွာ ထင္ရွား၍ ထုိသို႔ေသာ ဗ်ဴ႐ုိကရက္ဆန္သည့္ အစီအမံမ်ဳိးသည္ တကယ့္အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္မည္ဟု ေတြးဆရေလာက္ေအာင္မူ ညံ့ဖ်င္းၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ၎သည္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အေရးၾကီးမႈကို အတည္ျပဳေပးသည့္ ခ်ာတာ ၈ ထုတ္ျပန္အၿပီး လအနည္းငယ္အထိ တည္ရွိေနရေလာက္ေအာင္ ထင္ရွားဆဲျဖစ္သည္။

ေၾကညာခ်က္ကို ဖတ္ရႈသူမ်ားႏွင့္ ျမႇင့္တင္ေပးသူမ်ားသည္ ေအာင္ျမင္မႈ ႏွစ္ခုကို အက်ဳိးရွိစြာ သိရွိခဲ့ၾကရသည္။ ပထမတခုမွာ ၎တုိ႔၏ ထုတ္ျပန္မႈသည္ ဆိတ္ၿငိမ္ေနမႈႏွင့္ ဆင္ဆာတည္း ျဖတ္မႈတုိ႔ကို ခ်ဳိးေဖာက္ႏိုင္သည္အထိ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိခဲ့သည္ဟု ျပသႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၍ ဒုတိယတခုမွာ အေရးၾကီးဆံုးျဖစ္ကာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို လူ႔အခြင့္အေရး နယ္ပယ္တြင္ ၿပိဳင္ဆိုင္လာေစရန္ တြန္းအားေပးႏုိင္ခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ရန္ကုန္၌ မၾကာေသးခင္က အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ျပည္နယ္၊ တုိင္းမ်ားမွ အဖြဲ႔အစည္း ကိုယ္စားလွယ္အနည္းငယ္ႏွင့္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွ ေရြးခ်ယ္ခံရေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စုေပါင္း၍ အမ်ဳိးသားအစည္းအေဝးတခု က်င္းပခဲ့သည္။ ၎သည္ အဓိက အတိုက္အခံပါတီတခုအေနျဖင့္ အားလံုး ပါဝင္ႏုိင္ခဲ့သည့္ ၄ ၾကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝး ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္က ထိုသို႔ ေပၚေပါက္လာရန္ ေနာက္ဆံုး ၾကိဳးစားခဲ့စဥ္က စစ္အစုိးရ၏ ၾကိဳတင္ဖမ္းဆီးမႈမ်ားေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ခဲ့ေပ။

NLD သည္ ၎၏ ႏွစ္ ၂၀ ခံစားလာခဲ့ရမႈ၏ ဒဏ္ရာမ်ားကို ထင္ရွားစြာ ျပသခဲ့သည္။ ၎၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားမွာ ေထာင္အခ်ခံခဲ့ရ သုိ႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံမွ ထြက္ေျပးခဲ့ရကာ ႐ံုးမ်ားလည္း ပိတ္ခဲ့ရသည္။ အစြန္အဖ်ားမွ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ အဆက္ျပတ္ခဲ့ရသည္။ အစည္းအေဝးမစခင္ နာရီအနည္းငယ္အထိ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို မရွင္းလင္းစြာ မီွျငမ္းေနသည္မွ လြဲ၍ သူတုိ႔ ျငင္းခုန္ရမည့္ အေၾကာင္းအရာကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ပင္ မသိၾကေပ။ ထိုအေျခအေနမ်ား ေအာက္တြင္ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲအတြက္ ဆက္လက္ရန္ မ်ဳိးဆက္ဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈ လိုအပ္သည္။ ထိုအပိုင္းတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စစ္အစိုးရသည္ စိုးရိမ္မႈ ၾကီးၾကီးမထားဘဲ ထိုသို႔ေသာ စုေဝးမႈမ်ဳိးကို ခြင့္ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။

ႏွစ္ရက္အၾကာ ျငင္းခံုအၿပီးတြင္ NLD သည္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္မႈကို ေနာက္ဆုတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ လြန္ခဲ့သည့္တႏွစ္က အတည္ျပဳခဲ့ေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးရန္ ထပ္မံေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ သေဘာတူညီမႈကို ခ်မွတ္ရန္ ရည္ရြယ္ေသာ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔သည့္ မူဝါဒမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္သည့္ ထုတ္္ျပန္ခ်က္တခုကို ရရွိႏိုင္ခဲ့ေသာ ရွားပါးလွသည့္ အခြင့္အေရး အက်ဳိးေက်းဇူးကို ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ရရွိႏုိင္ခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ တ႐ုတ္၏ ခ်ာတာ ၈ ဥပမာၿပီးလွ်င္ ၎သည္ ပို၍ အသံုးဝင္ေကာင္း ဝင္ပါလိမ့္မည္။

မၾကားေသာ နားမ်ားဆီသို႔ ေတာင္းဆိုမႈ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ထပ္မံေတာင္းဆိုေနမည့္အစား သမိုင္းဝင္ အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းမ်ား၊ ေတာ္ဝင္ လစ္ဘရယ္ဝါဒ၏ တန္ဖိုးမ်ားႏွင့္ စိတ္ကူးယဥ္ အေကာင္းဆံုးမ်ားေပၚတြင္ အေျခခံထားေသာ ႏုိင္ငံေရးအစီအမံမ်ားႏွင့္ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေသာ စိန္ေခၚမႈအဆင့္မ်ားကို ျမင့္တက္လာေစခဲ့သည္။ အေရွ႕ဥေရာပ၏ ေကာ္ေဇာေတာ္လွန္ေရးမ်ား သို႔မဟုတ္ အျခား အလားတူ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား၏ တြန္းအားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာေသာ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး ခ်ာတာ ၉ ႏွင့္ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားမွ သူတို႔၏ အာဏာဆုပ္ကိုင္ထားႏုိင္မႈကို တရားဝင္သကဲ့သို႔ ဟန္ေဆာင္ျပဳလုပ္ရန္ အသံုးခ်မည့္ တူညီေသာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအတြက္ စံျပတုံံ႔ျပန္မႈလည္း ျဖစ္သည္။

ထိုအေထာက္အထားမ်ားသည္ မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ အသံုးခံၾကသနည္း။ အမွန္ပင္ ၎သည္ မနက္ျဖန္ နံနက္တြင္ စစ္အစိုးရကို ေျပာင္းလဲသြားေစမည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ တ႐ုတ္အစိုးရထက္ မ်ားစြာဖိႏွိပ္ေသာ မိမိ၏ အတိတ္မွ လုပ္ရပ္မ်ားအတြက္ အၿမဲ ကာကြယ္ရန္ ၾကိဳးစားေနတတ္ေသာ အစိုးရဆီမွ အေျဖကို ရရွိႏိုင္ရန္လည္း လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ၎တြင္ အျခားရႈေထာင့္မွ အေရးၾကီးေသာ အက်ဳိးဆက္မ်ား ရရွိႏိုင္မည္မွာေတာ့ အေသအခ်ာပင္ ျဖစ္သည္။

ပထမအေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္ရွိ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ NLD တို႔သည္ စစ္အစိုးရ၏ ဖိႏွိပ္ရက္စက္မႈမ်ားကို ခံစားရလင့္ကစား ၎တို႔ကိုယ္၎တို႔ တည္ေဆာက္ရပ္တည္ႏိုင္ၾက၍ လူထုၾကံ႕ၾကံ႕ခံမႈထက္ ေရွာင္ခြာသြားမႈႏွင့္သာ ယခု ပိုမိုတူကာ အသံုးမဝင္ေတာ့ေသာ အေတြးအေခၚ စင္ျမင့္တခုျဖစ္သည့္ အၾကမ္းမဖက္ေရး ဟူေသာ အသိမွ်သာ၏ အလြန္ စိတ္ကူးယဥ္စရာ အေကာင္းဆံုး ေနာက္တခုကို ေတြးထုတ္လာႏိုင္ၾကသည္။

၎သည္ ဖြ႔ံၿဖိဳးလာမည့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (ထုိအဖြဲ႔အစည္း မရွိျခင္းသည္ ယေန႔ျမန္မာျပည္၏ လြတ္ေျမာက္မႈကို အဓိက အတားအဆီးမ်ားမွ တခုျဖစ္ေနကာ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ စစ္လူတန္းစားတခု ရပ္တည္ႏိုင္ရန္လည္း အေကာင္းဆံုး အာမခံေပးသည္) ႏွင့့္္ လူဦးေရကို တိုးတက္လာေစေသာ လူထုလႈပ္ရွားမႈတခုကို ထြက္ေပၚလာေစသည့္ မွီျငမ္း အခ်က္တခ်က္ကိုလည္း ပံ့ပိုးေပးသည္။

ေနာက္ဆံုးတြင္ ခ်ာတာ (ဥပေဒ) ၉ သည္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအား ေနျပည္ေတာ္၏ သံေရးတမန္ေရးဆိုင္ရာ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားျဖင့္ အ႐ူးလုပ္ခံရန္ ဆႏၵရိွေနသူမ်ား၏ ေျမႇာက္ပင့္ ေျပာဆိုမႈမ်ားကို ရွင္းလင္းစြာ တင္ျပကာ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈ အသစ္ကို အစစ္အမွန္တခုအျဖစ္၎၊ ႐ုပ္အား၊ စိတ္အားျဖင့္ ေထာက္ပံ့ေပးရန္ ထိုက္တန္ေသာ လႈပ္ရွားမႈတခုအျဖစ္၎ လက္ခံလာေစရန္ တြန္းအားေပးေပးပါလိမ့္မည္။

သို႔ေသာ္ ကံမေကာင္းစြာပင္ NLD ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ တ႐ုတ္ခ်ာတာ ၈ အေၾကာင္းကို ၎တို႔ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ အခ်ိန္မရွိခဲ့ၾကေပ။ သနားဖို႔ေကာင္းသည္မွာ အၾကင္နာကင္းမဲ့ေသာ စစ္အစိုးရ၏ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေပၚတြင္ ေနာက္ဆံုး ခံစားနာက်င္ေစခဲ့ေသာ အရွက္ရေစမႈသည္ အတိုက္အခံမ်ားၾကားတြင္ ရွင္းလင္းေသာ အျမင္ႏွင့္ ခုိင္ၿမဲေသာ ယံုၾကည္ခ်က္လိုအပ္မႈကို ထပ္မံ၍ ျပသလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

(အန္ဇို ရီးေရးသည္ အလြတ္သတင္းေထာက္ တေယာက္ျဖစ္သည္။ သူသည္ အီတလီ အြန္လိုင္း သတင္းစာႏွင့္ မဂၢဇင္းမ်ားတြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏွင့္ဆိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေရးသားပါသည္။)