အပစ္ရပ္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ ေတြကို သူတုိ႔ရဲ႕ အင္အား၊ မဟာဗ်ဴ ဟာေျမာက္ အခ်က္ အျခာ ေျမေနရာ တည္ရွိမႈ၊ ေဆြးေႏြး ခ်ိန္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး မဟာဗ်ဴဟာ အခင္း အက်င္း ေတြအ ေပၚ မူတည္ၿပီး ေတာ့ နအဖ အေနနဲ႔ လူလည္ က်ကာ တန္းတူညီမွ် ဆက္ဆံခဲ့ တာမ်ိဳး မရွိတာကို ေလ့လာ ေတြ႔ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နအဖဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔ေတြအေပၚ အဲဒီလို ခြဲျခားႏွိမ့္ခ် ဆက္ဆံျပဳမူခဲ့ရာမွာ အမ်ိဳးအစား (၄) မ်ိဳးရွိတာကို ခြဲျခားေတြ႔ရွိရပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ …


(က) လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ စြန္႔လႊတ္ၿပီး တရားဥပေဒေဘာင္ထဲ ေရာက္ေနတဲ့ အေနအထားကေန လက္နက္ျပန္ကိုင္ ခြင့္ရတဲ့ အမ်ဳိးအစား။ ဥပမာ - KIA၊ UWSA ၊ ကိုးကန္႔၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP)

(ခ) လက္နက္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လဲလွယ္တဲ့ အေနအထားကေန လက္နက္ခ်တဲ့ အခမ္းအနားတခုအေပၚမွာ ႏိုင္ငံေရးေသေအာင္ ဦးခ်ဳိးတဲ့ နာမ္ႏွိမ္မႈမ်ဳိး လုပ္ခုိင္းၿပီး ေနာက္မွ လက္နက္ ျပန္လည္ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ ျပဳေပးထားတဲ့ အမ်ိဳးအစား။ ဥပမာ- ေစာသမူဟဲ၊ ေဟာင္သေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔။

(ဂ) လက္နက္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လဲလွယ္တဲ့ အေနအထား၊ လက္နက္ခ်တဲ့ အခမ္းအနားကေန ႏိုင္ငံေရးေသေအာင္ ဦးခ်ဳိးတဲ့ နာမ္ႏွိမ္မႈမ်ိဳး လုပ္ခိုင္းသလို လက္နက္ကိုလည္း ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ လံုး၀မျပဳေတာ့တဲ့ အမ်ိဳးအစား။ ဥပမာ - ရခိုင္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ခြန္ဆာ MTA

(ဃ) ကကၾကည္းရဲ႕ အရန္အင္အားလို႔ လွ်ိဳ ႔၀ွက္သတ္မွတ္ထားၿပီး တျခားအပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြလို သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚ ခြင့္မျပဳဘဲ တရား၀င္ လက္နက္ကိုင္ခြင့္ျပဳထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ အမ်ိဳးအစား။ ဥပမာ- DKBA တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ခြဲျခားေတြ႔ရပါတယ္။

နအဖဟာ မိမိတို႔လက္ခုပ္ထဲကို ေရာက္လာတဲ့ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြကို ပထမေတာ့ အထူးေဒသမ်ားအျဖစ္ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္မ်ားအလိုက္ ခြဲျပဳၿပီး နံပါတ္စဥ္္ သတ္မွတ္ခဲ့ေပမယ့္ လူမ်ိဳးကိုအေျခခံၿပီး သတ္မွတ္ခြင့္မျပဳ တာကိုေတာ့ သတိထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္း ၀င္လာတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ေတြကုို အထူးေဒသလို႔ မေခၚေ၀ၚေတာ့ဘဲ ေဒသကိို အစဲြျပဳၿပီး ေခၚခ်င္သလိုေခၚ နာမည္တပ္ခ်င္သလိုတပ္ကာ စနစ္တက် မရွိေတာ့တာမို႔ ျပည္သူေတြ ႐ႈပ္ေထြး မ်က္စိလည္ကုန္ၾကတဲ့အထိ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ အခမ္းအနားတခုမွာ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔က အပစ္ရပ္အဖြဲ ့(၁၇) ဖြဲ႔ရွိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလာခဲ့ရာမွ (၁၇) ဖြဲ႔လို႔သာ လြယ္လြယ္မွတ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွ ယေန႔အထိ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ အခ်ိန္ကာလအတြင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြ႔ဲေတြဟာ နအဖနဲ႔ အပစ္ရပ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္လာခဲ့တာ KNU မွ ဗိုလ္ႀကီး ေစာေနစုိးျမနဲ႔အဖြဲ႔ အပါအ၀င္ အဖဲြ႔ႀကီး အဖြဲ႔ငယ္ စုစုေပါင္း (၃၅) ဖြဲ႔ ရွိသြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။

နအဖဟာ အပစ္ရပ္အဖဲြ႔ေတြရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး၊ ရပ္တည္ေရး၊ လံုၿခံဳေရး၊ ဘ၀အာမခံခ်က္ေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးခဲ့စဥ္က ရႊန္းရႊန္းေ၀ေအာင္ ေျပာခဲ့ေပမယ့္ ေစာသမူဟဲမိသားစု လုပ္ႀကံခံရတဲ့ျဖစ္စဥ္နဲ႔ အႂကြင္းမဲ့လက္နက္ခ်ခဲ့တဲ့ MTA ခြန္ဆာရဲ႕ စစ္သည္မ်ားေတာင္ ဘ၀ပ်က္သြားတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြအရ နအဖရဲ႕ ကတိပ်က္ကြက္မႈဟာ ေပၚလြင္ေနၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြအေရးကိုလည္း လက္ေတြ႔မွာ လ်စ္လ်ဴ႐ႈ ပစ္ပယ္ခဲ့တာ အမ်ားအျပားေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

KIA ႏွင့္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ နအဖရဲ႕ကတိအရ တုိင္းရင္းသားအေရး ကိစၥ အမ်ဳိးသားညီလာခံက်မွ ေဆြးေႏြးၾကပါလို႔ ဆုိေပမယ့္ တကယ္တမ္း ညီလာခံက်င္းပလာတဲ့အခါ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြ စုေပါင္းတင္ျပခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသားအေရးကိစၥကိုေတာ့ နအဖက ဥေပကၡာျပဳ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့ပါတယ္။ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔အခ်င္းခ်င္း ကြဲၿပဲၾကတဲ့ျဖစ္စဥ္နဲ႔ KIA က ခြဲထြက္လာတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ညီအစ္ကို စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ႐ုိးသားစြာေပါင္းစပ္ဖုိ႔ ညိႇႏိႈင္းေပးရမယ့္အစား အင္အားခ်ည့္နဲ႔ေနတာကို နအဖက အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး စစ္ေရးအရ အျမတ္ထုတ္ အင္ပါယာခ်ဲ႕ထြင္တာကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္တယ္။

ခုအခ်ိန္မွာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို္ ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြကို စည္း႐ံုးဖို႔ နအဖအေနနဲ႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနပါတယ္။ နအဖရဲ႕ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ျပည္တြင္းလူထုသာမက ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေတာင္ စိတ္မပါ့တပါ အင္တင္တင္ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရေတာ့ နအဖဟာ ေထာက္ခံမႈရရွွိေရး တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုတစ္စု ေပၚေပါက္လာေအာင္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြထံ ေျခဦးတည္ကာ လွည့္ျဖားသိမ္းသြင္းေနပါေတာ့တယ္။

နအဖရဲ ႔လမ္းျပေျမပံုအရ အေျခခံဥပေဒ ဆႏၵခံယူပြဲကာလမွာ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြကို လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းဖို႔ ဖိအားေပးခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲနီးလာလို႔္ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းတဲ့ကိစၥကို ထပ္မံကိုင္တြယ္ေနရင္ ျပႆနာ ပိုမိုႀကီ္းထြားႏိုင္တာမို႔ ခုေနခါမွာ နအဖအေနနဲ႔ အပစ္ရပ္ေတြကုိ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းခြင့္ျပဳမယ္လုိ႔ တထစ္ေလွ်ာ့ခဲ့ရၿပီျဖစ္ပါတယ္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚမွာ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ သေဘာထားအမွန္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း သံုးသပ္ေတြ႔ရွိရပါတယ္။

(က) စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္သန္းေ႐ႊဟာ ပရိယာယ္ ဉာဏ္ကစား၊ လွည့္ကြက္မ်ားၿပီး ႐ိုးသားမႈ မရွိျခင္း၊ ဗိုလ္ေမာင္ေအးက အာဃာတတရားျဖင့္ ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံလိုျခင္း။

(ခ) သူတို႔ႏွစ္ဦးစလံုးဟာ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြအေပၚ ယံုၾကည္မႈအတိုင္းအတာမရွိၾကဘဲ လက္နက္အၿပီးအပိုင္ ျဖဳတ္သိမ္းလိုၾကျခင္း (အစည္းအေ၀းတုိင္းမွာ ဗိုလ္သန္းေရႊနဲ႔ ဗုိလ္ေမာင္ေအးတုိ႔က ေတာထဲကေကာင္ေတြ လူပါး၀ရင္ မခံဘူး၊ ျပန္ခ်ရမယ္ဆုိတဲ့ မၾကာခဏ ႀကိမ္း၀ါးသံ ၾကားေနရျခင္း)။

(ဂ) အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရး၊ ရပ္တည္ေရးအတြက္ ကတိပ်က္ၿပီး လ်စ္လ်ဴ႐ွဴလိုျခင္း။

(ဃ) ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းမ်ားျဖစ္လာရင္ အသံုးခ်ဖို႔သာ ရည္ရြယ္ထားျခင္း။

ဒါေၾကာင့္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔ ေတြ႔ႀကံဳခဲ့တာေတြကို သင္ခန္းစာယူ သံုးသပ္ၿပီး ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၀င္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာင္ ညီလာခံမွာ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြ တင္သြင္းခဲ့တဲ့့ စာတမ္းအား ျပန္လည္ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီး အေျခခံျပင္ဆင္ခြင့္ေပးဖို႔္ နအဖကို ေတာင္းဆိုသင့္္ပါတယ္။

နအဖကို အထက္ပါအတိုင္း ေတာင္းဆိုျခင္းမျပဳဘဲ နအဖရဲ႕ legitimacy ရဖို႔ အသံုးခ်ခံသက္သက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္ လိုက္မယ္ဆိုပါက လႊတ္ေတာ္မွာ မဲအမ်ားစုခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ သိမ္းထားတဲ့ နအဖရဲ႕အကြက္ထဲ ေရာက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ နအဖရဲ႕ မာယာေထာင္ေခ်ာက္ စစ္ကြၽန္အျဖစ္ တရား၀င္ အသက္သြင္းမယ့္ ယႏၲရားသာျဖစ္လို႔ ေနာင္လာေနာက္သားေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ ေနာင္ေရးအတြက္ ဆင္ျခင္ၾကည့္႐ႈဖို႔လိုေၾကာင္း အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသားေတြကို တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါတယ္။