အဂတိ လိုက္စားမႈ အဆင့္တြင္ ျမန္မာ ေအာက္ဆုံး၌ ရွိေနဆဲ

ဘန္ေကာက္ (TrustLaw)

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း ျပည္သူ႔က႑အတြင္း အဂတိ လုိက္စားမႈအဆင့္ကို တုိင္းတာသည့္အခါ ႏိုင္ငံ တကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (TI) ၏ အညႊန္းကိန္း၌ ေအာက္ဆုံးနားေလာက္တြင္ ရွိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ထိုေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ေျပာ ၾကား သည္။

၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ညႊန္းကိန္း အဆင့္တက္လာေစရန္အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရန္ႏွင့္ ညီညြတ္ေသာႏိုင္ငံေရး စိတ္ ဆႏၵမ်ားရွိရန္လုိေၾကာင္း ထိုေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က TrustLaw ကို ေျပာၾကားလုိက္သည္။

ယခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၆ ႏိုင္ငံ၏ အဂတိလိုက္စားမႈ အခ်က္မ်ား စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈေပၚ အေျခခံကာ ႏိုင္ငံ မ်ား၏ ႏွစ္စဥ္ အဆင့္ ကို သုညမွ ၁ဝဝ ရာခိုင္ႏႈန္းဟူ၍ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ သုညသည္ အဂတိ လိုက္စားမႈ အမ်ားဆုံး အဆင့္ကို ရည္ညႊန္းသည္။ ထုိတိုင္းတာ မႈကိုအ ခ်ိန္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဂတိလုိက္စားမႈ အညႊန္းကိန္းအဆင့္ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းတြင္ ရွိျပီး ၎၏ေနာက္တြင္ ဆိုမာလီယာ၊ေျမာက္ကိုရီးယား၊ အာဖ ဂန္ နစၥတန္ႏွင့္ ဆူဒန္ႏိုင္ငံမ်ားသာ ရွိေတာ့သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းတြင္ ၁.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအဆင့္သာ ရွိျပီး ဆိုမာလီ ယာႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံတို႔ထက္သာ အနည္းငယ္သာ ခဲ့သည္။ TI ၏ အညႊန္းကိန္းကို အခ်ိန္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ရရွိသည့္ ကိန္းဂ ဏန္း အခ်က္အလက္မ်ားအေပၚ အေျခခံကာ တြက္ခ်က္ခဲ့သည့္အတြက္ ရလဒ္ေကာင္းမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ရန္ ေစာလြန္း ေနေသး ေၾကာင္း၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွဆိုင္ရာ TI ၏ အစီအစဥ္ညွိႏိႈင္းေရးမႉး မစၥဆမန္သာဂရန္႔ က ေျပာၾကားသည္။

လူမ်ား၏ အျပဳအမူ ေျပာင္းလဲရန္ အခ်ိန္ယူရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ထက္ပို၍ အသိအျမင္ပါ ေျပာင္းလဲရန္ အခ်ိန္လိုေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာ ၎တို႔အတြက္ အသစ္အဆန္း ျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သုိ႔ေသာႏုိင္ငံတြင္ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။ ဤသည္ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အဂတိ လိုက္စားမႈအဆင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ား၏ အသိအျမင္ကို ေျပာင္း ရမည္ဆုိ သည့္ အဓိပၸါယ္ျဖစ္သည္။

၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ အဆင့္တိုးတက္လာေစရန္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စစ္မွန္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဆက္္လက္ လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ထိပ္ပိုင္းမွ စျပီး တညီတညြတ္တည္း ရွိေသာ ႏိုင္ငံေရး စိတ္ဆႏၵမ်ားကို ျမင္ေတြ႔ရန္ လိုေၾကာင္း၊ ထိုလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား လုပ္ ေဆာင္ရန္ အခ်ိန္ယူရမည္ျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ရႏိုင္သည့္ ပံ့ပိုးမႈ အားလုံးကို ရရိွရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း မစၥဆမန္သာဂရန္႔ က ဆိုသည္။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လက စတင္တာဝန္ယူခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစုိးရသည္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားအားလႊတ္ေပး ျခင္း၊ အတိုက္အခံမ်ားအေပၚ တင္းၾကပ္ထားမႈမ်ားအား ေျဖေလွ်ာ့ေပးျခင္း၊ စာနယ္ဇင္း ဆင္ ဆာမ်ား ဖယ္ရွားေပးျခင္း စသည့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္း လဲမႈ အမ်ားအျပား ျပဳလုပ္ေပးခဲ့၍ အေနာက္ႏိုင္ငံ မ်ားက အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ႐ုတ္ သိမ္းေပးခဲ့သည္။

အျခားေသာ ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ားအေနျဖင့္ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း ေရးဆြဲျပီး သမၼတ ကႏုိင္ငံေတာ္ အရာရွိမ်ားအား အလြဲ သုံးစားလုပ္ထားသည့္ ရံပုံေငြမ်ား ျပန္လည္ေပးအပ္ရန္ ေဆာ္ၾသထားသည္။ ထုိ႔ျပင္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီး႒ာနကလည္း ႏိုင္ငံသား မ်ားအား အ ဂတိလိုက္စားမႈႏွင့္ လာဘ္စားမႈမ်ားအား တိုင္ၾကားရန္ေတာင္းဆိုထားသည္။

သို႔ရာတြင္ စကားေျပာ႐ုံမွ်ျဖင့္ လုံေလာက္မႈ မရွိေၾကာင္း မစၥဂရန္႔ က ဆိုသည္။ အျပစ္မွ သက္ညွာခြင့္ ေပးသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားအား ပိတ္ ပင္သည့္ အဆင့္ျမင့္ ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲရန္လုိျပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ အဂ တိလိုက္ စားမႈ ဆန္႔က်င္သည့္ ကုလသမဂၢ ကြန္ဗန္းရွင္း UNCAC ကို လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ယခုထိ ၎ကို အတည္ မျပဳေသးသည့္ တခုတည္းေသာ အာဆီယံႏိုင္ငံ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

ျမန္မာႏို္င္ငံအေနျဖင့္ အင္ဒုိနီးရွား၊ မေလးရွားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားရွိ အဂတိလုိုက္စားမႈ ဆန္႔က်င္ေရး ေကာ္မရွင္မ်ား၏ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ က်ရွဳံးမႈ မ်ားကို နမူနာယူ၍ လြတ္လပ္ျပီး လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိကာ အျပည့္အဝ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ရွိေသာေကာ္ မရွင္ တခုကို တည္ေထာင္သင့္ေၾကာင္း မစၥ ဂရန္႔ က ဆိုသည္။

ယခုႏွစ္ စစ္တမ္းေကာက္ယူသည့္ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ၃ ပုံ ၂ ပုံသည္ ညႊန္းကိန္းအဆင့္ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ေအာက္တြင္ ရွိေနဆဲျဖစ္ျပီး ဒိန္းမတ္၊ ဖင္ လန္ ႏွင့္ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံမ်ားသာ အလြန္သန္႔ရွင္းသည့္ အဆင့္တြင္ ရိွေနသည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ကလည္း ထိုႏိုင္ငံမ်ားသာ ထိပ္ဆုံးတြင္ ရိွိခဲ့ ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

အာရွ ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္းရွိ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ၆၈ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ညႊန္းကိန္းအဆင့္ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ေအာက္တြင္ ရွိေန သည္။ အာရွတြင္ အဂ တိ လိုက္စားမႈသည္ အဓိက ျပႆနာတခု ျဖစ္ျပီး အေရးေပၚ ေျဖရွင္းရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း၊ ခုိင္မာသည့္ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒမ်ား ထြက္ေပၚ ေအာင္ အစိုးရက လုံေလာက္စြာ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း မစၥဆမန္သာဂရန္႔ က ေျပာသည္။

ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားတြင္ သတင္းဖြင့္ခ်သူအား အကာအကြယ္ေပးျခင္းႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား အပါ အဝင္ အဂတိ လုိ္က္စားမႈဆန္႔က်င္သည့္ ဥပေဒကို ထိေရာက္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္းလည္း ဆက္ေျပာသည္။

ထိုေဒသတြင္း၌ အလြန္လိုအပ္ေနသည့္ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ေငြေၾကးေတာင့္တင္းခိုင္မာမႈ၊ ေကာင္းစြာ ေလ့က်င္ထားသည့္ ဝန္ထမ္းမ်ားစ သည္တို႔ လုံေလာက္မႈမရွိေၾကာင္း၊ အဂတိ လိုက္စားမႈ တုိုက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ၎တို႔အား ထက္ျမက္လာေအာင္ အစြမ္းကုန္ လုပ္ေပးျခင္း မရွိေၾကာင္း မစၥဂရန္႔ က ေျပာၾကားသည္။

ကမၻာ့လူဦးေရ၏ ၆ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ထိုေဒသတြင္ ေနထိုင္ၾကေၾကာင္း၊ အကယ္၍ အာရွတြင္ ေကာင္းမြန္သည့္ ရလဒ္မ်ား ျမင္ရန္အ တြက္ဆုိ လွ်င္ အဂတိ လိုက္စားမႈ တုိုက္ဖ်က္ေရး အားထုတ္မႈမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံသားမ်ား တိုးျမႇင့္ ပါဝင္လာေရးသည္ အလြန္အေရးပါေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ TI ၏အစီအစဥ္ညွိႏိႈင္းေရးမႉး မစၥ ဆမန္သာ ဂရန္႔က ေျပာၾကားသည္။