ဥပေဒႏွင့္အညီ ခုခံေခ်ပခြင့္

၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ တရားစီရင္ေရး၏ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာမူမ်ား အခန္း၂ ပုဒ္မ ၂ (စ) တြင္ အမႈတြင္ ခုခံေခ်ပခြင့္ႏွင့္ ဥပေဒအရ အယူခံပိုင္ခြင့္ေပးျခင္းဟူ၍ ျပ႒ာန္းထားသည္။ ယခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမႈတြင္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ခုခံေခ်ပခြင့္ ရပါမည္လား၊ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ မူျဖစ္သည့္ ဥပေဒႏွင့္အညီ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ျခင္းႏွင့္ ဥပေဒတားျမစ္ခ်က္မ်ားမွအပ အမ်ားျပည္သူ၏ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ စစ္ေဆးစီရင္ျခင္း စသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမႈတြင္ ခံစားခြင့္ မျပဳခဲ့သည္ကို ျပည္သူအမ်ား သိၿပီးျဖစ္သည္။

ယခု တရားခံအျဖစ္ စြပ္စြဲခံရသူဘက္မွ တင္ျပမည့္ သက္ေသမ်ားကိုလည္း တရား႐ံုးက ခြင့္ျပဳမည္လား၊ လံုၿခံဳေရး အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖင့္ ျငင္းပယ္ဦးမည္လား သို႔မဟုတ္ တရားခံဘက္မွ ထြက္ဆိုအစစ္ခံမည့္ သက္ေသမ်ား တရား႐ံုးသို႔ မလာေရာက္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဦးမည္လား ဆိုသည္မွာ လြန္စြာ သံသယျဖစ္စရာပင္ ျဖစ္သည္။

တရားခံဘက္မွ သက္ေသအျဖစ္ တင္ျပမည့္သူမ်ားကို ႐ံုးေရွ႕သို႔ လာေရာက္ သက္ေသထြက္ဆိုခ်က္ေပးရန္ သမၼန္စာ ထုတ္၍ ေခၚယူေပးရန္ တရား႐ံုး၏ တာဝန္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ သမၼန္စာကို လက္ခံရရွိသူက တရား႐ံုးသို႔ မလာေရာက္၊ သက္ေသထြက္ဆိုခ်က္ မေပးဟု ျငင္းဆိုခဲ့လွ်င္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခြင့္ကိုပင္ တရား႐ံုးအား အာဏာအပ္ႏွင္းထားသည္။ မည္သူမွ် ျငင္းဆိုခြင့္မရွိဘဲ၊ တရား႐ံုးသို႔ လာေရာက္၍ သက္ေသထြက္ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ အထူးခံု႐ံုးအေနျဖင့္ ထိုသို႔ မေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ဥပမာမ်ားစြာ ရွိသည့္အနက္မွ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သည့္ ခြန္ထြန္းဦး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္ႏွင့္ စိုင္းညြန္႔လြင္တို႔၏ အမႈမ်ားတြင္ တရားလိုျပ သက္ေသမ်ားအျဖစ္ တင္ျပခဲ့သည့္ ဦးဘသင္၊ ဇင္ေအာင္ႏွင့္ ခင္ေမာင္ခ်င္းတို႔အား ျပန္ေခၚသက္ေသမ်ားအျဖစ္ ျပန္လည္စစ္ေဆးလိုေၾကာင္း တရား႐ံုးသို႔ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ရာတြင္ တရား႐ံုးက ႐ံုးေတာ္သို႔ သက္ေသအျဖစ္ လာေရာက္ထြက္ဆိုရန္ သမၼန္စာထုတ္ေပးခဲ့သည္။ သမၼန္စာကို သတင္းတပ္ဖြဲ႔မွ တာဝန္ယူ၍ ျပန္လည္ စစ္ေဆးလိုသည့္ ဦးဘသင္၊ ဇင္ေအာင္ႏွင့္ ခင္ေမာင္ခ်င္းတို႔အား အသိေပးမည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အမႈစစ္ေဆးမည့္ေန႔တြင္ တရားခံမ်ား ျပန္လည္ေခၚယူသည့္ သက္ေသမ်ားသည္ ေနရပ္လိပ္စာ ေျပာင္းလဲသြားၿပီျဖစ္၍ အေၾကာင္းၾကား၍ မရႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ေျပာင္းေရြႊ႔သြားသည့္ လိပ္စာကို စံုစမ္းမရေၾကာင္း တရား႐ံုးသို႔ ျပန္လည္ တင္ျပ၍ ျပန္ေခၚသက္ေသမ်ား မလာႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ခဲ့သည္။

ထို႔အတူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္က လား႐ႈိးမွ သက္ေသအျဖစ္ ထြက္ဆိုမည့္သူကို သမၼန္စာဆင့္ဆို ေခၚယူေပးရန္ တင္ျပခဲ့သည္။ တရား႐ံုးက သမၼန္စာ ထုတ္ဆင့္ေပးခဲ့သည္။ ထိုသမၼန္စာကို သတင္းတပ္ဖြဲ႔မွ ႐ံုးခ်ိန္းရက္ ၂ ရက္သာ လိုေတာ့သည့္အခ်ိန္မွ သက္ေသအျဖစ္ ထြက္ဆိုမည့္သူထံ ေပးပို႔ၿပီး သမၼန္စာ အတည္ျဖစ္သည္၊ သက္ေသမလာေရာက္ ဆိုသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ သက္ေသစာရင္းမွ ပယ္ထုတ္ခဲ့သည့္ သာဓကမ်ား ရွိသည္။ လား႐ႈိးမွ ရန္ကုန္သို႔ ၂ ရက္အတြင္း လာေရာက္ရန္ မည္သို႔မွ် မျဖစ္ႏိုင္သည္ကို သိလ်က္ႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ရန္ကုန္မွ သက္ေသအျဖစ္ လိုက္ပါမည့္သူမ်ားကိုလည္း ေထာင္အတြင္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ အထူးခံု႐ံုးသို႔ မလာႏိုင္ေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ တားဆီးခဲ့သည္။

၂ဝဝ၇ ေရႊ႔ဝါေရာင္ သံဃလႈပ္ရွားမႈမ်ားအၿပီးတြင္ အင္းစိန္ေထာင္အတြင္း၌ စစ္ေဆးစီရင္သည့္ အမႈမ်ားတြင္လည္း ေရွ႕ေနမ်ား တရားခြင္အတြင္းသို႔ မဝင္ေရာက္ႏိုင္ေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ဟန္႔တားခဲ့သည္။ တားျမစ္၍ မရသည့္အဆံုးမွ အက်ဳိးေဆာင္မ်ားအျဖစ္ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခြင့္ရသည့္ သာဓကမ်ားလည္း အမ်ားအျပားပင္ ရွိခဲ့သည္။

တရားခံမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားအနက္ အက်ဳိးေဆာင္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ခြင့္ကို တရားခံမ်ားအေနျဖင့္ အထူးေတာင္းဆိုရန္ မလိုဘဲ ခံစားခြင့္ေပးရမည္ဟု ဥပေဒက အတိအလင္း ျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူမ၏ အမႈကို ခုခံေခ်ပရန္ အက်ဳိးေဆာင္မ်ားႏွင့္ လံုေလာက္သည့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးခြင့္ကိုပင္ မရခဲ့ေပ။

သက္ေသအျဖစ္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းထားသည့္ ၄ ဦးကိုလည္း တရား႐ံုးက ႐ံုးေရွ႕သက္ေသအျဖစ္ ထြက္ဆိုႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္လား၊ ယခင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္အတိုင္း ဥပေဒကို လက္တလံုးၾကားျဖင့္ က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္မွာလား ဆိုသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရေပဦးမည္။