အိမ္လြမ္းနာ

ရဲနည္

ဒုကၡသည္ အမ်ားစုက ျမန္မာ ျပည္ရွိ အိမ္ သို႔ တေန႔ ျပန္ႏိုင္ၾက လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။

အသက္ ၆၀ အရြယ္ရွိ ၿပီျဖစ္သူ အဖြားအို ဘီးမဲက သူ၏ေျမး မ်ားအနက္မွ အငယ္ဆံုး ေျမးကို ခ်ီ၍ “ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရလို႔ ကေတာ့ ငါတို႔ ရြာကို ျပန္မွာပဲ” ဟု ေျပာသည္။


ဘီးမဲႏွင့္ ကေလး ၄ ဦးက ၿပီးခဲ့သည့္ ဇူလိုင္လ ကရင္ျပည္နယ္ထဲတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားမွ တျခား ဒုကၡသည္ ရြာသား ၅၀၀ ႏွင့္အတူ ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ အခုေတာ့ သူတို႔၏ ယာယီအိမ္ ၀ါးတဲကေလးမ်ားျဖင့္ ထိုင္း - ျမန္မာ နယ္စပ္အနီး ထာ့ေဆာင္ယန္းရွိ ယာယီဒုကၡသည္စခန္းတခုတြင္ ျဖစ္သလို ေနထိုင္ေနၾကရသည္။

ဇြန္လဆန္းပိုင္းမွ စတင္၍ ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ တုိးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသား တပ္ဖြဲ႕ (DKBA) တို႔ ပူးေပါင္းကာ ကရင္အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KNLA) ကို ျပင္းထန္စြာ တိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ တျခားေသာ ကရင္ရြာသား ၄၀၀၀ ႏွင့္အတူ စစ္ေဘးဒဏ္မွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ရန္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးလာၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။

ထိုင္း - ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ စခန္းမ်ားတြင္ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ စုစုေပါင္း ၁၃၄၀၀၀ အထိ တိုးလာခဲ့ၿပီး ဒုကၡသည္ ၅၀၀၀၀ ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဒုကၡသည္အမ်ားစုမွာ တေန႔ အိမ္ျပန္ရႏိုး ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။

ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ၾကာရွည္ ေနထိုင္ေနရသူမ်ားအဖို႔ အိမ္ျပန္ရမည့္အေရး အိပ္မက္မ်ားက ေမွးမိွန္လာေနသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ဒုကၡသည္မ်ား စတင္ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္မွာ မ်ဳိးဆက္တခုစာမွ် ရွိၿပီဟု ဆိုရေတာ့မည္။

၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ျမန္မာအစိုးရက ကရင္သူပုန္မ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ ေဒသမ်ားကို ထိုးစစ္မ်ား ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ခ်ိန္ အရပ္သား လူထု ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကရၿပီး တဘက္ကမ္း ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္း၌ စတင္ခိုလႈံ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကရသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံက ကုလသမဂၢ၏ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုး အသိအမွတ္ျပဳ ထားသည့္ ႏိုင္ငံတခု မဟုတ္သကဲ့သို႔ ယခုထိလည္း ၎သေဘာတူညီခ်က္ကို တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳထားျခင္း မရွိေသးပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ဒုကၡေရာက္လာၾကသည့္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ ခိုလႈံခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး ယခင္ကာလမ်ားက ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို၊ ဗီယက္နမ္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ခြင့္ျပဳေပးသကဲ့သို႔ ေနာက္ပိုင္းတြင္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူ အညီမ်ား ေထာက္ပံ့ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။

၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက ႏိုင္ငံ၏အေရွ႕ပိုင္း၌ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအိုႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ကူညီေပးေနၾကသည့္ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအား ျမန္မာဒုကၡသည္ မ်ားအတြက္လည္း အကူအညီေပးပါရန္ ကမ္းလွမ္းလာခဲ့သည္။

၎ ေအဂ်င္စီမ်ား စုေပါင္း၍ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ေရႊ႔ေျပာင္းထြက္ေျပးလာသူမ်ားအတြက္ ၀န္ ေဆာင္မႈေပးေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေကာ္မတီ (CCSDPT) ဟူသည့္ အဖြဲ႕ဖြဲ႕ကာ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပင္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ရိကၡာ ေထာက္ပံ့ေရး အစီအစဥ္မ်ား စတင္ခဲ့သည္။

ကရင္ဒုကၡသည္မ်ား ယူဆထားခဲ့ၾကသလိုပင္၊ ထိုင္းအစိုးရႏွင့္ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔မ်ားက ကရင္ျပည္နယ္မွ ထြက္ေျပးလာၾကသည့္ ဒုကၡသည္မ်ား အခ်ိန္တိုအတြင္း အိမ္ျပန္ႏိုင္မည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပႆနာက ႀကီးထြား ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့သည္။

မ်ားမၾကာမီ မြန္ဒုကၡသည္မ်ားလည္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းေဒသကို ျဖတ္ေက်ာ္ေျပး၀င္၍ ခိုလႈံလာၾကျပန္သည္။ ထိုဒုကၡသည္မ်ားက ျမန္မာစစ္သားမ်ား ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္စြာ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည့္ ရြာမ်ားမီးတိုက္ျခင္း၊ မုဒိမ္းျပဳက်င့္ျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းျခင္း၊ အက်ဥ္းရံုး သုတ္သင္ သတ္ျဖတ္ပစ္ျခင္း၊ အတင္းအက်ပ္ အလုပ္ခိုင္းေစျခင္း စသည့္ ကိုယ္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ျပန္ေျပာျပခဲ့ၾကသည္။

ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး (UNHCR) ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံတကာ ေအဂ်င္စီမ်ားကလည္း ၾကည့္ေနရံု မွ်သာ တတ္ႏိုင္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း၌ အိုးအိမ္အေျခမဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းထြက္ေျပးေနၾကရေသာ၊ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔ေနၾက ရေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီေပးရန္ မတတ္စြမ္းႏိုင္ခဲ့ေပ။

ေနာက္ ၄ ႏွစ္အၾကာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး ပါဝင္သည့္ လူထုအံုႂကြမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာၿပီး ေနာက္ ျဖစ္ရပ္မ်ားက ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို စစ္အစိုးရက ရက္စက္စြာ ၿဖိဳခြင္း ေခ်မႈန္းခဲ့သည့္အခါ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ား ထိုင္း - ျမန္မာနယ္စပ္သို႔ ထြက္ေျပး ေရာက္ရွိလာၾကျပန္သည္။

၎တို႔အနက္မွ အမ်ားစုက ဘန္ေကာက္သို႔ ႀကံဖန္လမ္းရွာၿပီး UNHCR ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေအာက္တြင္ ႏိုင္ငံေရး ခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းခံခဲ့ၾကသည္၊ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားၾကသည္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဒုကၡသည္ အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ဳိးျဖစ္သြားသည္။ “စစ္ေဘး ဒဏ္ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာရသူမ်ား” (အထူးသျဖင့္ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ မြန္ တိုင္းရင္းသားမ်ား) ႏွင့္ UNHCR ၏ “စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ အေျခအေန” ဟု သတ္မွတ္ခံရသူမ်ား ျဖစ္သည္။

ဒုတိယအမ်ဳိးအစားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးလာသူ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ အတိုက္အခံမ်ား၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ေက်ာင္းသားမ်ား အျပင္၊ နယ္စပ္တြင္ လံုၿခံဳမႈမရွိဟု ခံစားေနရသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားလည္း ပါ ၀င္သည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးခ်ိန္ တက္လာခဲ့သည့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ စစ္ေျမျပင္မ်ားကို ေစ်းကြက္ မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလိုၾကသည့္ ထိုင္းစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား သစ္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ား အပါအ၀င္ တျခား စီးပြားေရး သေဘာတူညီမႈမ်ား ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ယင္းကာလ ေနာက္ပိုင္းတြင္ နယ္စပ္ေဒသတြင္ ၾကားခံဇုန္အျဖစ္ထားရွိခဲ့သည့္ ကရင္သူပုန္မ်ားကို ထိုင္းအစိုးရက သည္းညည္းခံေနသည့္ မူ၀ါဒမ်ား စြန္႔လႊတ္လာသကဲ့သို႔ ျမန္မာ အစိုးရ စစ္တပ္ မ်ားကလည္း ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တြင္ တိုး၍ ေနရာယူလာခဲ့သည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ကရင္နီျပည္နယ္အတြင္း ျပင္းထန္သည့္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းေဒသ မယ္ေဟာင္ေဆာင္ ခရိုင္အတြင္းသို႔ ဒုကၡသည္ အေျမာက္အမ်ား ေျပး၀င္ခိုလႈံလာၾကျပန္သည္။ ေတာင္ဘက္ပိုက်သည့္ မြန္ေဒသမ်ားတြင္လည္း မြန္ဒုကၡသည္မ်ားက ဘုရားသံုးဆူေတာင္ၾကားေဒသကို ျဖတ္၍ ထိုင္းႏိုင္ငံ ကန္ခ်နပူရီ ခရိုင္အတြင္းသို႔ ေျပး၀င္ခိုလႈံလာၾကျပန္သည္။

ကေမာက္ကမႏိုင္လွသည့္ ျမင္ကြင္းမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးေနၾကသည့္ ဒုကၡသည္ လူထုကို ေက်ာ္ျဖတ္ကာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ကၽြန္းသစ္လံုးမ်ား တင္ေဆာင္လာသည့္ ထရပ္ကားႀကီးမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ၀င္သြားၾကသည္။ ထရပ္ကားတန္းႀကီး ရွည္ေလ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ေျပး၀င္လာသည့္ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ ပို၍ မ်ားလာေလေလ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။

၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ KNLA ဌာနခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ မာနယ္ပေလာစခန္း စစ္အစိုးရတပ္မ်ား လက္တြင္း က်ရႈံး ခဲ့ရၿပီးေနာက္ပိုင္း နယ္စပ္ေဒသ အေျခစိုက္ အင္အားစုမ်ားအဖို႔လည္း စိတ္ဓာတ္ေရးရာအရ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ထိုးႏွက္မႈ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကရင္ေတာ္လွန္ေရးတပ္မ်ား၏ ခရစ္ယာန္ေခါင္းေဆာင္မႈႏွင့္ ေအာက္ေျခ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကား ျဖစ္ေပၚေနခဲ့သည့္ မေက်နပ္မႈမ်ားကို ျမန္မာစစ္အစိုးရက အသံုးခ်၍ ၿဖိဳခြဲ အႏိုင္ရယူခဲ့သည္။

ေနာက္ပိုင္းတြင္ ခြဲထြက္ခဲ့ၾကသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကရင္တပ္သားမ်ားက နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသည့္ DKBA ကို ထူေထာင္ခဲ့သည္။ စစ္အစိုးရက ကရင္ျပည္နယ္အတြင္း ထိုးစစ္ဆင္ရာတြင္ ၎ DKBA တပ္မ်ားကို ေရွ႕တန္းတင္ အသံုးခ်လာခဲ့ၾကသည္။

ေျမာက္ဘက္ပိုက်သည့္ ေနရာမ်ားတြင္မူ ထိုင္းအစိုးရက ဒုကၡသည္မ်ား ၀င္ေရာက္လာမည္ကို မလိုလားခဲ့။ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း အဓမၼေရႊ႕ေျပာင္း ေနရာခ်ထားမႈေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာၾကသည့္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္မ်ား အေပၚ သတ္မွတ္ထားသည့္ ဒုကၡသည္ စံ သတ္မွတ္ခ်က္ မျပည့္မီဟု ဆိုကာ ထိုင္းအစိုးရက ပယ္ခ်ခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ တင္းက်ပ္သည့္ စည္းကမ္းခ်က္ မျပည့္မီသူမ်ားအား စီးပြားေရးေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ် လာၾကသူမ်ားဟုသာ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ထြက္ေျပးလာၾကသည့္ ရွမ္းဒုကၡသည္မ်ားက ဒုကၡသည္စခန္းထူေထာင္ ခိုလႈံခြင့္ မရၾကဘဲ ေဒသခံ ထိုင္းလူထုမ်ားအၾကားသာ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြလ်က္ ပံုေဖ်ာက္ ခိုလႈံခဲ့ၾကရသည္။ တဘက္တြင္ လြတ္လပ္မႈရွိသည္ဟု ဆို ႏိုင္ေသာ္လည္း အျခားတဘက္တြင္ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရမႈမ်ားႏွင့္ အလြဲသံုးစားျပဳမႈမ်ား ၾကံဳရသည္။ ထိုင္း အစိုးရက ေရႊ႔ေျပာင္းအေျခခ်လာသူမ်ားကို ပို၍ တင္းက်ပ္ကန္႔သတ္လာသည္ႏွင့္အမွ် ဖမ္းဆီးခံရမည့္အေရး၊ ျပန္ပို႔ခံရမည့္အေရး စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကရသည္။

ကရင္ဒုကၡသည္မ်ားအဖို႔မူ သူတို႔၏စခန္းမ်ားကို (DKBA) တပ္မ်ားက စစ္ေရးအရ တိုက္ရိုက္က်ဴးေက်ာ္ တိုက္ခိုက္ ၾကေသာေၾကာင့္ တမ်ိဳးတဖံု ကြဲျပားသည့္၊ အသက္အႏၱရာယ္ကိုပင္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည့္ အေနအထားမ်ဳိး ရင္ဆိုင္ ရျပန္သည္။ ထိုင္းအစိုးရက ဒုကၡသည္မ်ား၏ လံုျခံဳေရးကိုၾကည့္၍ ဒုကၡသည္စခန္းငယ္မ်ားကို စခန္းႀကီးမ်ားအျဖစ္ ေပါင္းစုသည္။ သိသာထင္ရွားသည့္စခန္းဆိုလွ်င္ မဲလဒုကၡသည္စခန္းျဖစ္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ၿမိဳ႔နယ္အေသးစား တခုမွ် ပင္ ရွိေတာ့မည္။ ထို႔အျပင္ စခန္းတြင္းလံုျခံဳေရးကိစၥမ်ားအတြက္ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုးကိုလည္း ကန္႔သတ္၍ တာ၀န္ခြဲေ၀ေပးမႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။

ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားကို (DKBA) တပ္ဖြဲ႕မ်ားက ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၾကသည့္ ကိစၥအျပင္ တျခားျဖစ္ရပ္ ၂ ခုကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒလည္း အဓိက ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။

၁၉၉၉ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ စြမ္းအားျမႇင့္ ျမန္မာေက်ာင္းသား စစ္သည္ေတာ္မ်ား (VBSW) ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ေသနတ္သမား ၅ ဦးက ဘန္ေကာက္ရွိ ျမန္မာသံရံုးကို ၀င္ေရာက္စီးနင္းသိမ္း ပိုက္မႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ထိုသူမ်ားက ဓားစာခံမ်ားလည္း ဖမ္းဆီးထားခဲ့ၿပီး၊ သံရံုး၀င္းကို တရက္ၾကာ သိမ္းပိုက္ထားခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ဒု-ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ၀င္ေရာက္ညိႇႏိႈင္း ျဖန္ေျဖေပးကာ ဓားစာခံမ်ား ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ေစခဲ့ၿပီး၊ ေသနတ္သမားမ်ားႏွင့္အတူ ရဟတ္ယာဥ္ျဖင့္ လိုက္ပါကာ၊ နယ္စပ္ေဒသတြင္ ထိုသူမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့သည္။

ဤျဖစ္ရပ္အၿပီး လအနည္းငယ္အၾကာ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၄ ရက္တြင္ ၎စြမ္းအားျမႇင့္ အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ကရင္အုပ္စု ငယ္တခုျဖစ္သည့္ God’s Army ဟု ေခၚသည့္ အုပ္စုက ရတ္ခ်္ဘူရီခရိုင္ေဆးရံုကို စီးနင္းကာ လူ ၅၀၀ ေက်ာ္ကို ဓားစာခံ ဖမ္းဆီးမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ျပန္သည္။

၎တို႔က God’s Army အေျခစိုက္စခန္းရွိ အရပ္သားမ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ ခိုလႈံခြင့္ျပဳရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကၿပီး ထိုင္းစစ္တပ္က သူတို႔စခန္းေနရာသို႔ လက္နက္ႀကီးျဖင့္ ပစ္ခတ္ေနျခင္းမ်ား ခ်က္ခ်င္းရပ္ဆိုင္းေပးရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့ၾကသည္။

ဇန္န၀ါရီ ၂၅ ရက္ နံနက္ပိုင္းတြင္မူ ထိုင္းကြန္မင္ဒိုတပ္ဖြဲ႔မ်ားက ေဆးရံုကို ျပန္လည္စီးနင္းခဲ့ၾကၿပီး ဓားစာခံဖမ္းထားသူ မ်ားကို ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ေစခဲ့သည္။ ၀င္ေရာက္စီးနင္းသူ ေသနတ္သမားမ်ားက လက္နက္ခ်ၿပီး ေဆးရံု၏ တျခား တဘက္အေဆာင္သို႔ ေခၚေဆာင္သြားခဲ့သည္ဟု မ်က္ျမင္ သက္ေသမ်ားက ဆိုၾကေသာ္လည္း၊ မ်ားမၾကာမီပင္ ေဆးရံုျပင္ပ၌ ၀င္ေရာက္စီးနင္းသူ ၁၀ ဦး၏ အေလာင္းမ်ားကို ျမင္ေတြ႔ခဲ့ၾကရသည္။

ဤျဖစ္ရပ္ ၂ ခု ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုင္းအစိုးရက အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္မည္ဟု ယူဆသည့္ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားအေပၚ ပို၍ တင္းက်ပ္သည့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ား ခ်မွတ္လာေတာ့သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ထိုင္းအစိုးရက ၂၀၀၀ ျပည္ႏွစ္ အကုန္၌ ရတ္ခ်္ဘူရီခရိုင္အတြင္းရွိ မနီလိြဳင္းျမန္မာေက်ာင္းသား ဒုကၡသည္စခန္းကို ပိတ္ပစ္ေတာ့မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားကိုလည္း ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားအား လက္ခံေနရာခ်ထား ေပးရန္ တိုက္တြန္း ဖိအားေပး လာခဲ့သည္။

ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားကလည္း ဘန္ေကာက္ႏွင့္ တျခားၿမိဳ႕ျပမ်ားရွိ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား အေနႏွင့္ နယ္စပ္စခန္းမ်ားသို႔ ေရႊ႔ေျပာင္းၾကရမည္ဟု ဆိုသည္။ အကယ္၍ မလိုက္နာဘဲ က်န္ရွိေနပါက တရားမ၀င္ ခိုး၀င္ေနထိုင္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ ဖမ္းဆီးၿပီး ျပန္လည္ႏွင္ထုတ္မည္ ျဖစ္သည္။

၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ နယ္စပ္ေဒသ၌ အေျချပဳ၍ UNHCR က ဒုကၡသည္မ်ားကို တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ခံ ခရိုင္အဆင့္ လက္ခံေရးဘုတ္အဖြဲ႔ (PABs) ကို ဖြဲ႔စည္း၍ ေနာက္ထပ္လာမည့္ ဒုကၡသည္ အသစ္မ်ားအေပၚ တင္းက်ပ္သည့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားျဖင့္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ဆံုးျဖတ္ သတ္မွတ္ႏိုင္ရန္ တာ၀န္ေပးခဲ့သည္။

မွတ္ပံုတင္ထားသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ယာယီခိုလႈံခြင့္ လက္ခံၿပီး စားနပ္ရိကၡာ၊ အမိုးအကာႏွင့္ ေဆး၀ါး ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ရရွိလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသူမ်ားကို စခန္းမ်ားအတြင္း၌ ကန္႔သတ္ေနထိုင္ေစမည္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အေျခအေန ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္ၿပီဟု ဆံုးျဖတ္သည့္အခါ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ပို႔ခံၾကရလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။

ထိုအခ်ိန္က တတိယႏိုင္ငံသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ေစေရး အစီအစဥ္မ်ား မပါ၀င္ေသးပါ။ ဒုကၡသည္အသစ္မ်ား ထပ္မံေျပး၀င္ ခိုလႈံလာသည္ႏွင့္အမွ် ဒုကၡသည္ စိစစ္ေရး ခရိုင္အဆင့္ လက္ခံေရးဘုတ္အဖြဲ႔ (PABs) မ်ားကလည္း ပယ္ခ်မႈ ပိုမို တိုးပြားလာခဲ့သည္။

၂၀၀၄ - ၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္းျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနက UNHCR ၏ ပံ့ပိုးမႈျဖင့္ ဒုကၡသည္အားလံုး၏ သန္းေခါင္စာရင္းကို ေကာက္ယူခဲ့သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ေဆာင္ရြက္မႈစာရင္းအရ ဒုကၡသည္ ၁၀၂၉၉၂ ဦးကို ျပန္လည္မွတ္ပံုတင္ေပးခဲ့ၿပီး ထိုအခ်ိန္ေနာက္ပိုင္း ေရာက္ရွိလာသူ ၃၄၀၆၁ ဦးကိုလည္း စိစစ္ မွတ္ပံုတင္ေပးခဲ့သည္။ စုစုေပါင္းဆိုလွ်င္ ဒုကၡသည္
၁၃၆၀၅၃ ဦး သန္းေခါင္စာရင္းအရ မွတ္ပံုတင္ထားခဲ့သည္။

PABs အဖြဲ႕မ်ားက ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္း မွတ္ပံုမတင္ရေသးသည့္ အမႈမ်ားကို ျပန္လည္စဥ္းစား စိစစ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ဒုကၡသည္ ၃၅၇၂၉ ဦးတို႔၏ အဆင့္အတန္းမ်ားကို သတ္မွတ္ ေပးခဲ့ၾကသည္။ ဤ အေရအတြက္တြင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ဒုကၡသည္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရသူ ၂၁၃၁ ဦးလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။

၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္းအစိုးရက ထိုင္း - ျမန္မာနယ္စပ္ စခန္းမ်ားအတြင္း ေနထိုင္ေနသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ေစရန္ သေဘာတူညီခဲ့သည္။ ဤသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ေရး အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားအဖို႔ တစံုတရာ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး သက္သာ ေစခဲ့ေသာ္လည္း ျပႆနာ အသစ္မ်ားလည္း ေပၚလာခဲ့သည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဘ၀သစ္ျဖင့္ အေျခခ်လိုသူမ်ားကို ဆြဲေဆာင္သလို ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ဒုကၡသည္ ေလွ်ာက္ထားသူ ပို၍တိုးလာခဲ့ျပန္သည္။

“ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ အမ်ားအျပား တတိယႏိုင္ငံေတြမွာ အေျခခ်ၿပီးေပမယ့္လည္း စခန္းလူဦးေရကေတာ့ တိုး လာတုန္းပဲ” ဟု ထိုင္း - ျမန္မာ နယ္စပ္ ဒုကၡသည္မ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ႀကီး (TBBC) ၏ အမႈ ေဆာင္ဒါရိုက္တာ ဂ်က္ ဒန္းဖို႔ဒ္က ေျပာသည္။ ၎အဖြဲ႔က ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီမ်ား ဦးဆံုးစတင္ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ေသာ ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔တခုလည္း ျဖစ္သည္။

ဒုကၡသည္မ်ားကို စနစ္တက် မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ေရးက ခက္ခဲလွသည္။ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ စခန္းမ်ားအတြင္း၌
စာရင္းမေပါက္ေသးသည့္ ဒုကၡသည္ ၄၂၀၀၀ ေနထိုင္လွ်က္ ရွိေနေသးသည္။ ဒုကၡသည္မ်ား မွတ္ပံုတင္ေရးကိစၥကို ပို၍ ျမန္ဆန္ေစရန္ မၾကာေသးမီက ထိုင္းအစိုးရက “ႀကိဳတင္ ခြဲျခားစိစစ္ေရး” လုပ္ငန္းစဥ္ကို စတင္က်င့္သံုးလာခဲ့ၿပီး နယ္စပ္ေဒသရွိ စခန္း ၄ ခုျဖစ္သည့္ ထမ္ဟင္း၊ ဘန္႔တုန္ယန္း၊ ႏိုဖိုးႏွင့္ စခန္း ၁ တို႔တြင္ အစမ္း စီမံခ်က္အျဖစ္ စတင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။

ယခု စမ္းသပ္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ စီမံခ်က္က စက္တင္ဘာလတြင္ ကုန္ဆံုးခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။

တခ်ိန္တည္းမွာပင္ TBBC အဖြဲ႔က ကိုယ္ပိုင္စခန္းေန လူဦးေရမ်ားဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္သြင္းစနစ္ တခု ျပဳစု တည္ေဆာက္ေနၿပီး သူတို႔ ေထာက္ပံ့ေကၽြးေမြးေနရသည့္ လူဦးေရကို အနီးစပ္ဆံုး အမွန္အတိုင္းသိရွိေစေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနသည္။

ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ မ်ားစြာ ရႈပ္ေထြးလွသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ဇြန္လကုန္ပိုင္းတြင္ UNHCR ၏ စာရင္းအရ စခန္းမ်ားအတြင္းရွိ ဒုကၡသည္ ၁၁၂၇၅၅ ဦး ရွိေနေသာ္လည္း TBBC အဖြဲ႔၏ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းတြင္မူ ၁၃၄၄၀၁ ဦးဟု ျပသေနသည္။

ယခုအခါ စခန္းမ်ားအတြင္း၌ ရိကၡာခြဲတမ္းစာအုပ္ စနစ္ စတင္က်င့္သံုးေနၿပီ ျဖစ္သည္။ မွတ္ပံုတင္ထားသည့္ ဒုကၡသည္ မ်ား အားလံုးအဖို႔ မလံုေလာက္ေသာ္လည္း ေန႔စဥ္ရိကၡာ ခြဲတမ္းအတိုင္း ရရွိေစမည္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ကမၻာ တ၀န္း စီးပြားပ်က္ကပ္ ျဖစ္လာသည့္အခါ ရိကၡာျဖတ္ေတာက္မႈမ်ား ရွိလာသည္။ ယခင္ေပးေနက် ဆပ္ျပာကိုပင္ စာရင္းမွ ျဖတ္ေတာက္ခဲ့ၾကရသည္။

ဤသို႔ေသာ အေျခအေနမ်ား ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည့္အေလွ်ာက္ စခန္းတြင္း ေနထိုင္သူမ်ားအၾကား စိတ္ဓာတ္ အႀကီးအက်ယ္ က်ဆင္းရမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚလာသည္။ အထူးသျဖင့္ အိမ္တြင္းျပႆနာမ်ားကဲ့သို႔ေသာ မိသားစုတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား လည္း ျမင့္တက္လာသည္။ မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသသည့္ႏႈန္းလည္း ျမင့္လာခဲ့သည္။

ေရာက္ရွိလာၾကသည့္ ဒုကၡသည္ အသစ္မ်ားက တခါတရံ အသက္အႏၱရာယ္ရွိသည္ကိုပင္ စြန္႔စား၍ သူတို႔ေနရပ္ရင္း ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ျခမ္းတြင္ က်န္ရွိေနခဲ့ေသာ ပိုင္ဆိုင္မႈ ပစၥည္းဥစၥာမ်ား၊ တိရိစၦာန္မ်ားကို ျပန္၍ ရွာေဖြရယူတတ္ၾကေသး သည္။

ဤစိတ္ပ်က္ဖြယ္ အေနအထားသည္ စခန္းမ်ားအတြင္းသို႔ တျဖည္းျဖည္း ပ်ံ႕ႏွံ႔လာသကဲ့သို႔ အလွဴရွင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အတြင္းသို႔ပင္ စိမ့္၀င္လာခဲ့သည္။ "အလွဴရွင္မ်ား လက္ပန္းက်မႈ" ဟူသည့္ စကားပင္ အသံုးမ်ား လာခဲ့သည္။

ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ေရး အစီအစဥ္မွ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား အားရဖြယ္ ေတြ႔ျမင္ေနၾကရေသာ္လည္း ျမန္မာဒုကၡသည္ ျပႆနာ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားမည့္အေရး မျမင္ရေသးပါ။ တခ်ဳိ႕အလွဴရွင္မ်ားက အေျဖထုတ္ႏိုင္မည့္ တျခားနည္းလမ္းမ်ား ရွာႀကံ လာၾကသည္။

ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္ ဥေရာပသံတမန္တဦးက ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားကို အကူအညီေပးေန မည့္အစား ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ စီမံခ်က္မ်ားသို႔ ပိုတိုး၍ လူမႈေရး အကူအညီမ်ား ေပးအပ္ရန္ ဥေရာပေကာ္မရွင္ (EC) အတြင္း၌ စိတ္သန္ေနၾကသည္ဟု အတည္ျပဳ ေျပာၾကားသည္။

ထိုင္းအစိုးရသို႔ ခ်ဥ္းကပ္၍ ဒုကၡသည္မ်ားကို အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြေရးအတြက္ အခြင့္အလမ္းမ်ားေပးရန္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာေရးစနစ္အတြင္း ေပါင္းစည္း၍ ေစာင့္ေရွာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ တိုက္တြန္းစည္းရံုးမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ "ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ရပ္တည္ေရး" ဟူသည့္ စကားလည္း ေရပန္းစားလာသည္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက စခန္းတြင္းရွိ ဒုကၡသည္မ်ား အပို၀င္ေငြရရွိေစေရး အခြင့္အလမ္း မ်ားအတြက္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈ သင္တန္းမ်ားေပးရန္ NGO မ်ားကို ခြင့္ျပဳေပးသည့္အခါ လမ္းစအနည္းငယ္ ပြင့္လင္းလာသလို ျမင္ေတြ႔ၾကရသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ၎ႏွစ္မွာပင္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း စစ္အာဏာသိမ္းမႈမ်ား ျဖစ္လာသည့္အခါ တိုးတက္မႈမ်ားလည္း ရပ္ဆိုင္းလုမတတ္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ မဲလႏွင့္ ထမ္ဟင္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ဳိးေရးစီမံကိန္းမ်ားကဲ့သို႔ေသာ အပို၀င္ေငြ ရရွိေစေရး စီမံကိန္း အနည္းအက်ဥ္းမွ်ကိုသာ စတင္ေဆာင္ရြက္ရေသးခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ဤကာလတြင္ ဒုကၡသည္ေက်ာင္းသားအနည္းအက်ဥ္းကို ထိုင္းတကၠသိုလ္မ်ားသို႔ တက္ေရာက္ခြင့္ ေပးလာခဲ့သည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရသစ္ကTBBCအဖြဲ႔မွ တင္ျပထားသည့္ အဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို
ပို၍ လက္ခံနားေထာင္ပံုရသည္။ ယခုအခါတြင္ TBBC အဖြဲ႔ႏွင့္ ထိုင္းအစိုးရ ဌာနမ်ားအၾကား ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေနမႈမ်ားမွ ရလဒ္ေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာမည္ဟုလည္း စခန္းတြင္းတြင္ မယံုရဲရဲ ေမွ်ာ္လင့္ႀကိဳဆိုေနၾကသည္။

ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားဆီသို႔ ဇူလိုင္လက ထိုင္းႏိုင္ငံအစိုးရ၏ တရား၀င္လာေရာက္ ၾကည့္ရႈသည့္ ခရီးစဥ္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ဒုကၡသည္မ်ားအေရး ဗဟိုဌာန၊ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး ဌာနခြဲ၏ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Tassana Vichaithanapat က ထိုင္းအစိုးရအေနႏွင့္ ေရရွည္ကာလအတြက္ အေျဖကို ႀကိဳးပမ္းရွာ ေဖြေနေၾကာင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနႏွင့္ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားကို ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ေပးၾကပါရန္ တိုက္တြန္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

TBBCအဖြဲ႔၏ ေခါင္းေဆာင္ ဂ်က္ ဒန္းဖို႔ဒ္၏ အျမင္တြင္မူ ေရရွည္ကာလအတြက္ အေျဖဆိုသည္မွာ တခုသာ ရွိသည္။ ျမန္မာအစိုးရကို ေျပာင္းလဲရမည္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ဖ်ားေဒသမ်ားကို စစ္ေရးအရ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အားလံုးကို အဆံုးသတ္မွသာ ျဖစ္ႏိုင္မည္ဟု ျမင္ပါသည္။

“ျမန္မာစစ္တပ္က အလံုးစံု ခ်ဳပ္ကိုင္ခ်င္တယ္။ ဒီရည္ရြယ္ခ်က္အတြက္ ဘယ္ေလာက္အခ်ိန္ၾကာၾကာ သူတို႔က ဂရုမစိုက္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က အခုအခ်ိန္မွာ သိပ္ၿပီးေတာ့ကို အေရးႀကီးတဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္ေနပါၿပီ။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြက ျမန္မာစစ္တပ္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရွိတဲ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းေရးကို ျငင္းဆန္ေနၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေနာက္ထပ္ ဒုကၡသည္ ၅၀၀၀ ကေန ၁၀၀၀၀ အထိ ထြက္ေျပးလာတာမ်ဳိး ျမင္ၾကရဖို႔ အေၾကာင္းရွိေနပါ တယ္” ဟု ဂ်က္ ဒန္းဖို႔ဒ္က ေျပာသည္။

ရဲနည္ ေရးသားသည့္ Homesick ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။