စစ္အစိုးရ၏ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ၿဗိတိန္အမတ္မ်ား ေတာင္းဆို

မံုပီး ၾကာသပေတးေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 03 ရက္ 2009

နယူးေဒလီ (မဇၩိမ)။ ။ စစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ ခဲ့သည့္ လူသား ျဖစ္မႈအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္ မႈမ်ားကို စံုစမ္း စစ္ေဆးရန္ ေကာ္မ ရွင္တရပ္ ဖြဲ႔စည္းေရး အတြက္ သူတို႔၏ ႏိုင္ငံ တကာ အသိုင္းအဝိုင္း အထူး သျဖင့္ ကုလ သမဂၢထံ ေတာင္းဆိုေန မႈမ်ားကို ေထာက္ခံေပး ရန္ ၿဗိတိန္ ပါလီမန္ အမတ္မ်ားက သူတို႔ အစိုးရထံ အဂၤါေန႔က တိုက္တြန္း ေတာင္းဆို လုိက္ၾကသည္။

ဤေတာင္းဆိုခ်က္ကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရး ပါတီစံုအမတ္မ်ားအဖြဲ႔ (APG Burma) က ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လူသားျဖစ္မႈအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားတြင္ ေတာင္းဆိုလိုက္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးသူတဦးျဖစ္သည့္ လန္ဒန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့တရားမွ်တမႈ ေကာ္မတီ (BJC) ဥကၠ႒ျဖစ္သူ Sappho Dias က `ဒီအခ်ိန္ဟာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြအေပၚ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြကေန ဘယ္မွ ထြက္ေျပးလို႔ မရဘူးဆိုတာကို သူတို႔ကို သတိေပးရမယ့္ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္´ ဟု ေျပာသည္။

အတင္းအက်ပ္ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းျခင္း၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ တရားဥပေဒျပင္ပမွ သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားႏွင့္ အဓမၼလုပ္အားေပး ခိုင္းေစျခင္း အပါအဝင္ စစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို ေသခ်ာစြာ မွတ္တမ္းတင္ထားၿပီးျဖစ္၍ ယခုအခ်ိန္သည္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအေနျဖင့္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား မျပဳလုပ္ဘဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသာ တခုၿပီးတခု ခ်မွတ္ေနရမည့္ အခ်ိန္မဟုတ္ဟု Dias က ေျပာသည္။

အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ Dias က ဟားဗတ္ဥပေဒေကာလိပ္၏ အစီရင္ခံစာတရပ္ျဖစ္ေသာ `ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ရာဇဝတ္မႈမ်ား´ ဆိုသည့္ အစီရင္ခံစာကို ရည္ညႊန္းကိုးကား၍ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ အထူးကိုယ္စားလွယ္တို႔က စစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္တကြ မွတ္တမ္းတင္ ထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအခ်ိန္သည္ ကုလလံုၿခံဳေရးေကာင္စီက အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုသြားသည္။

`ဟားဗတ္ဥပေဒေကာလိပ္၏ အစီရင္ခံစာသည္ ကုလသမဂၢစာရြက္စာတမ္း အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရ၏ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို စံုစမ္းေလ့လာထားသည့္ အျခားစာတမ္းမ်ားစြာကို စုေပါင္းျပဳစုထားျခင္းျဖစ္သည္´ ဟု Dias က ေျပာသည္။

ဤေဆြးေႏြးပြဲကို စီစဥ္က်င္းပခဲ့သည့္ ေဆာ္ၾသေရးအဖြဲ႔တခုျဖစ္သည့္ ဘားမားကင္ပိန္းယူေကမွ တာဝန္ရွိသူျဖစ္သည့္ Nang Seng က ဤသို႔ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးက စစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားစြာ ျပဳစုတင္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ကုလလံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ယခုထိ အေရးယူရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျခင္းမွာမူ ဝမ္းနည္းဖြယ္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဆယ္စုႏွစ္ ၂ ခုၾကာမွ် အုပ္စိုးခဲ့သည့္ စစ္အစိုးရကို အလြန္ထိတ္လန္႔ဖြယ္ေကာင္းသည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ား ေနထိုင္ရာေဒသမ်ားတြင္ က်ဴးလြန္ ေဖာက္ဖ်က္ခဲ့မႈမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံတကာက ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ခဲ့ၾကသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ တႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ပိုင္းမွ အနည္းဆံုး လူဦးေရ ၇၅၀၀၀ ခန္႔သည္ အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးလာၾကရသည့္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းရွိ အေျခအေနသည္ ဆူဒန္အေရွ႕ပိုင္းရွိ ဒါေဖာအေျခအေနႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္စရာပင္ ျဖစ္သည္ဟု ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ (TBBC) က ေအာက္တိုဘာလ အတြင္းက ေျပာသည္။

ယင္းအဖြဲ႔သည္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ရွိ ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္မ်ား၊ ဒုကၡသည္မ်ားကို လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အကူအညီမ်ား ေပးအပ္ေနသည့္ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား စုေပါင္း ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔တရပ္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္း ေက်းရြာေပါင္း ၃၅၀၀ ေက်ာ္မွ ရပ္ရြာအသိုင္းအဝိုင္းေပါင္း ၁၂၀ ခန္႔သည္ ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ကာ ထြက္ေျပး ပုန္းေရွာင္ေနခဲ့ၾကရသည္ဟု TBBC က ေျပာသည္။ ယင္းျမန္မာျပည္ အေရွ႕ပိုင္းရွိ ေဒသမ်ားသည္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကတည္းက အတင္းအက်ပ္ ေရႊ႕ေျပာင္းခံရျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း ခံခဲ့ရသည့္ေနရာမ်ား ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးသူတဦးျဖစ္ၿပီး ဟားဗတ္အစီရင္ခံစာကို ျပဳစုရာတြင္ ပါဝင္သည့္ ဥပေဒပါရဂူ ၅ ဦး အနက္ တဦးအပါအဝင္ျဖစ္သည့္ Sir Geoffery Nice က ကုလသမဂၢ အေထာက္အထား၊ စာရြက္စာတမ္းမ်ားႏွင့္ အထူးကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ အစီရင္ခံစာမ်ားသည္ စစ္အစိုးရကို သူတို႔က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအတြက္ တရားစြဲဆိုရန္ လံုေလာက္ေသာ သက္ေသခံ အေထာက္အထားမ်ားပင္ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။

ဤသို႔ က်ယ္ျပန္႔စြာ ေဝဖန္ ေျပာၾကားေနခဲ့ၾကေသာ္လည္း စစ္အစိုးရကမူ သူတုိ႔သည္ လူသားျဖစ္မႈအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို မလုပ္ခဲ့ရေၾကာင္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသား သူပုန္အဖြဲ႔အမ်ားအျပားက ခြဲထြက္ရန္ တိုက္ခိုက္ ပုန္ကန္ေနၾကသျဖင့္ တိုင္းျပည္မၿပိဳကြဲေစရန္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ျပည္သူမ်ားကုိ ကယ္တင္ေနရျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ခုခံကာကြယ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

စစ္အစိုးရက သူတို႔၏ အာေဘာ္ ေန႔စဥ္သတင္းစာမွေန၍ နယ္စပ္အေျခစိုက္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔မ်ားသည္ ႏိုင္ငံအဝွမ္း ေဖာက္ခြဲမႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး ဆူပူမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ေသြးထိုးလံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၾကသည္ဟု မၾကာခဏ စြပ္စြဲေျပာဆိုခဲ့သည္။ ေဒသခံေက်းရြာသားမ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ၾကသည္ဟု သူတုိ႔က စြပ္စြဲေျပာၾကားသည္။

`စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္သာ ဖြဲ႔စည္းၿပီးပါက စစ္အစိုးရ၏ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားသည္ လက္ခံႏိုင္စရာ မရွိေတာ့ေၾကာင္းႏွင့္ ေကာ္မရွင္၏ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ သူတုိ႔ကို အျပစ္ေပး အေရးယူႏိုင္ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း´ ေရွ႕ေနတဦးလည္းျဖစ္သည့္ Sappho Dias က ေျပာသည္။
စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေရးအတြက္ ကင္ပိန္းလႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ခံသည့္အေနျဖင့္ APPG-Burma အဖြဲ႔ဝင္အမတ္မ်ားက ယခင္တပတ္က နံနက္အေစာပိုင္းအဆို (Early Day Motiion) ကို တင္သြင္းခဲ့ရာ ပါတီစံုမွ ထင္ရွားေသာ အမတ္မ်ား အပါအဝင္ အမတ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္၏ ေထာက္ခံမႈကို ရရွိခဲ့ၿပီး အဆိုပါ EDM ကို လက္မွတ္ေရးထိုးေပးခဲ့ၾကသည္။

`အရပ္သားမ်ားအေပၚ အဓမၼခိုင္းေစျခင္း၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းေတြကို က်ယ္ျပန္႔စြာ အသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္း အေသအခ်ာ မွတ္တမ္းတင္ ျပဳစုထားတဲ့ အေထာက္အထားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္´ ဟု APPG-Burma ၏ အတြင္းေရးမႉး Alistair Carmichael က ေျပာသည္။

`ဤဆိုးဝါးလွသည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ကုလသမဂၢက စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔ကိုဖြဲ႔ရမည္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ အဓမၼလုပ္အားေပး ခိုင္းေစသည့္ကိစၥမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ခံု႐ံုးသို႔ စြဲတင္ရန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ႀကီး (ILO) ၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ေထာက္ခံရမည္ျဖစ္သည္´ ဟုလည္း Carmichael က ဆက္လက္ေျပာဆိုသည္။