မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ေမွ်ာ္လင့္ႏုိင္ၿပီလား

ဧရာ၀တီ

ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိ အေျခအေန မ်ားအရ သတင္း မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္ကို ျမင္ေန ရၿပီဟု ဆုိရပါမည္။ အတု အေယာင္ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ မဟုတ္ဘဲ အစစ္အမွန္ လြတ္လပ ္ခြင့္ကို ဦးတည္ေန သည္ဟုလည္း ယုံၾကည္ ရသည္။

အရပ္သား အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္း သမၼတ အပါအ၀င္ အစိုးရထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကိုယ္တိုင္ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံလာျခင္း၊ ယခင္က မိုးလုံးျပည့္ မုသာ၀ါဒဟု သမုတ္ထားေသာ သတင္းဌာနမ်ားျဖစ္သည့္ ဘီဘီစီ၊ ဗီအိုေအ အပါအ၀င္ အယ္လ္ဂ်ာဇီးရာ၊ The Wall Street journal ကဲ့သို႔ေသာ ႏုိင္ငံျခား သတင္းဌာနမ်ားကို ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာေပး၍ သတင္း ယူခြင့္ ေပး ျခင္း၊ အင္တာဗ်ဴးေပးျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္လာသည္။

ႏုိင္ငံ၏ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္ေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း သူရ ဦးေရႊမန္း ကုိယ္တိုင္က မီဒီယာကို အေလးထားေၾကာင္းႏွင့္ မီဒီယာ၏ မွန္ကန္သည့္ ေဆာင္ရြက္မႈအားမ်ားသည္ တိုင္းျပည္အတြက္ ျဖစ္ရမည္ဟု ေျပာဆို မႈမ်ားလည္း ရွိလာသည္။

အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာ သုံးရပ္ ခြဲေ၀က်င့္သုံးသည့္ ေနရာတြင္လည္း မီဒီယာက သူ႔ပုံစံႏွင့္သူ ထိန္း ေက်ာင္း ေပးရန္လိုအပ္သည္ဟုပင္ ဆိုသည္။

သုိ႔ေသာ္ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံမႈ နည္းပါးသည္ဟုဆိုရာတြင္ လူပုဂၢိဳလ္ တဦးခ်င္း အပါအ၀င္ ဌာန ဆိုင္ ရာအဖြဲ႕အစည္း၏ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာေၾကာင့္ အခ်ိန္ယူရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဦးေရႊမန္းကေျပာ သည္။

မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ထိုေျပာဆိုခ်က္မ်ားအေပၚ မီဒီယာသမားမ်ားအေနျဖင့္ ႀကိဳဆုိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ႏုိ၀င္ဘာ လကုန္ပိုင္းက လာေရာက္ခဲ့သည့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ ခရီးစဥ္ႏွင့္ ပတ္ သက္ေသာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဦးေရႊမန္းက သတင္းေထာက္မ်ားကို ထိုသုိ႔ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဓာတ္ပုံကို ၿပီးခဲ့သည့္လ အနည္းငယ္က မ်က္ႏွာဖံုးတြင္ အျပည့္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ဂ်ာနယ္တေစာင္ကို စိစစ္ ေရး က ခြင့္ျပဳသည့္ ပမာဏထက္ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ေဖာ္ျပခဲ့သည္ဟုဆိုကာ ထုတ္ေ၀ခြင့္၂ ပတ္ပိတ္ခဲ့မႈမ်ိဳး ရွိခဲ့ေသာ္လည္း မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈ သတင္းႏွင့္ ဓာတ္ပုံမ်ားကိုမူ အပတ္စဥ္ထုတ္ ဂ်ာနယ္မ်ား၏ မ်က္ႏွာဖုံးတြင္ ေဖာ္ျပ ခြင့္ျပဳခဲ့ သည္။

သို႔ေသာ္ ကခ်င္ျပည္နယ္၌ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲသတင္းမ်ား၊ ဒုကၡသည္ သတင္းမ်ား၊ အစိုးရကို ထိခိုက္ေစမည့္ သတင္းမ်ား၊ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ထိခိုက္ေစႏိုင္မည့္ သတင္းမ်ားကုိ ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာမ်ား၌ေဖာ္ျပရာတြင္ ယခုအထိ စိစစ္ျဖတ္ ေတာက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တိုဘာလ အတြင္း၌ စာေပစိစစ္ႏွင့္ မွတ္ပုံတင္ဌာန အႀကီးအကဲတဦးျဖစ္သည့္ ဦးတင့္ေဆြက ယခုေခတ္တြင္ စာမူမ်ား ကို ႀကိဳတင္စိစစ္သည့္ ဌာနမ်ိဳး မရွိသင့္ေၾကာင္း၊ ေရွ႕အနာဂတ္တြင္လည္း အစိုးရသစ္၏ စနစ္အရ မလိုအပ္ေတာ့ ဟု ယုံၾကည္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ဖူးသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ စာေပစိစစ္ေရးဌာန၏ မူ၀ါဒ တိက်မႈ မရွိျခင္းႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ားအေပၚ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပမႈမ်ားလည္း ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။

ယခင္ကာလမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ မီဒီယာမ်ားအေပၚ တင္းက်ပ္မႈမ်ားကို မ်ားစြာေလွ်ာ့ခ်ေပးမႈမ်ား ရွိေနသည္ကေတာ့ အမွန္ပင္ျဖစ္ သည္။

ဒီဇင္ဘာ ပထမပတ္အတြင္းက မႈခင္းႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း ၅၀ ေက်ာ္ကို စာေပစိစစ္ေရးသို႔ ႀကိဳ၍ တင္ျပရန္ မလိုဘဲ ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ထုတ္ေ၀ေနသည့္ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည္။

ထိုသုိ႔ ခြင့္ျပဳလိုက္ေသာ္လည္း တဖက္တြင္ ပိုမိုတာ၀န္ယူမႈမ်ားႏွင့္ အမွားအယြင္းရွိပါက ဥပေဒေၾကာင္းအရ တရားရင္ဆိုင္ရမႈမ်ား၊ အေရး ယူမႈမ်ားလည္း ႀကံဳရန္ရွိေနသည္။

မၾကာေသးခင္ကလည္း ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္းက ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံရာ၌ ႐ုပ္ရွင္ ဗီဒီယို ကန္႔သတ္ခ်က္ ဆင္ဆာတခ်ိဳ႕ကို ေလွ်ာ့ေပးလိုက္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ေသးသည္။

ကန္႔သတ္ခ်က္ ၁၀ ခ်က္ရွိရာတြင္ ၆ ခ်က္ ေလွ်ာ့ေပးလိုက္ေၾကာင္းႏွင့္ က်န္ ၄ ခ်က္မွာ ႏုိင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလုံး ညီညြတ္ေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈ ဆိုင္ရာ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။

၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္းသည္ သတင္းမီဒီယာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ယခင္က မီဒီယာကို မီဒီယာျဖင့္ တိုက္မည္ဟု ေႂကြးေၾကာ္ထား သူလည္း ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ သတင္းမီဒီယာ အေနႏွင့္ သူထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာ၀န္ကို ေက်ပြန္ရမည္ပင္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ျဖစ္ရပ္မွန္၊ သတင္း အ ခ်က္အလက္အမွန္မ်ားကို ပရိသတ္ ျပည္သူအမ်ားအတြက္ အျပည့္စုံဆုံးႏွင့္ ျမန္ဆန္တိက်စြာ ေဖာ္ျပေရးပင္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ေဖာ္ျပ ရန္မွာ လြတ္လပ္ခြင့္ လိုအပ္ပါသည္။

မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ယခုလဆန္းပိုင္းက ထုတ္ျပန္သည့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ သတင္း ေထာက္ မ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေကာ္မတီ၏ အစီရင္ခံစာ၌ ျမန္မာျပည္သည္ သတင္းေထာက္ဖမ္းဆီးထားမႈ အမ်ားဆုံး ႏိုင္ငံ မ်ား စာရင္း တြင္ အဆင့္ ၄ ေနရာ၌ ရွိသည္ဟု ေဖာျ္ပထားသည္။

ကမၻာတ၀န္း ဖမ္းဆီးခံထားရဆဲ သတင္းေထာက္အေရအတြက္ ၁၇၉ ဦးရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၁၂ ဦး ရိွေၾကာင္း အစီရင္ခံစာက ဆုိသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေရွ႕တြင္ အီရန္၊ အီရီထရီးယား ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတို႔ ရွိေနသည္ဟုလည္း ပါရွိသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ႏွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္သည့္ သတင္းသမားမ်ားကို ဖမ္းဆီးႏွိပ္ကြပ္ေသာ၊ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိေသာ စာရင္းတြင္ ေဖာ္ျပခံ ေနရဆဲျဖစ္သည္။

ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ သတင္း သမားမ်ား၏ အေျခအေနသည္လည္း လုံၿခံဳ စိတ္ခ်ရသည့္ အကာအကြယ္ ေပးမႈလိုအပ္ေနသည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။

ယခု အစိုးရက မီဒီယာဥပေဒ ေရးဆြဲေနသည္ဟု ဆိုသည္။ ထုိ ဥပေဒသည္ သတင္းသမားမ်ားအတြက္ အကာအကြယ္ေပး ႏုိင္ ေသာ၊ သတင္းမီဒီယာ၏ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခြင့္ကို စနစ္တက် ထိန္းေက်ာင္း ေပးႏုိင္ေသာ ဥပေဒ ျဖစ္သင့္သည္ဟု ဆုိခ်င္ပါသည္။ ထိုသုိ႔ ျဖစ္ရန္လည္း တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။

မီဒီယာ ဥပေဒသစ္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာ့မည္ မဟုတ္ဟူသည့္ အ ခ်က္ ကို သမၼတ အႀကံေပး တဦးျဖစ္ေသာ ဦးကိုကုိလိႈင္က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုဖူးသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒပါ ႏုိင္ငံသား တိုင္း ၏ အခြင့္အေရးအရ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ထုိေျပာဆိုခ်က္ကိုလည္း မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေလးထား ႀကိဳဆုိရမည္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ သတင္းမီဒီယာ သက္တမ္းသည္ ၁၈၃၆ ခုႏွစ္ကထုတ္ေ၀သည့္ ေမာ္လၿမိဳင္ ခေရာ္နီကယ္ သတင္းစာမွစတင္သတ္မွတ္လွ်င္ ႏွစ္ ေပါင္း ၁၇၀ ေက်ာ္ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး သတင္းစာ ေခတ္ဦးဟု ဆိုႏုိင္သည့္ မင္းတုန္းမင္း ေခတ္က လြတ္လပ္ခြင့္ရွိခဲ့ပါသည္။ တိုင္းျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ သူႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ားအျပင္ မိသားစု၀င္မ်ား၏လုပ္ရပ္မ်ား မမွန္ကန္ပါက လြတ္လပ္စြာေရးသားခြင့္ ျပဳခဲ့ၿပီး နန္းရင္ျပင္ႏွင့္ အစိုးရ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားသို႔လည္း သတင္းစာ ဆရာမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ သြားလာ၀င္ထြက္ခြင့္ျပဳထားခဲ့သည္။ သတင္း မီဒီယာ ကို အစိုးရက ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္မႈ မျပဳခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

သတင္း မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ တတိယေျမာက္ သမၼတ ေသာမတ္စ္ ဂ်က္ဖာဆင္ကလည္း သတင္း စာ မရွိသည့္ အစိုးရႏွင့္ အစိုးရ မရွိသည့္ သတင္းစာ မည္သည္ကို ေရြးခ်ယ္မည္နည္းဟု ဆုိလာပါက အစိုးရ မရွိသည့္ သတင္းစာကိုသာ ေရြးခ်ယ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆို ခဲ့ဖူးသည္။

ျမန္မာသတင္း မီဒီယာ သမားမ်ားအေနႏွင့္လည္း ေသာမတ္စ္ ဂ်က္ဖာဆင္ႏွင့္ သေဘာထား ထပ္တူရွိပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လက္ရွိ အစိုးရအာဏာပိုင္းမ်ားက မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး က်င့္သုံး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည့္ ေျခ လွမ္း မ်ားကို ေနာက္ျပန္မလွည့္ဘဲ ေရွ႕သို႔ ဆက္လွမ္းရန္ တိုက္တြန္းလိုက္ရ ပါသည္။