‘ခပ္တန္းတန္း အိမ္နီးခ်င္း ျမန္မာျပည္’ ေဆြးေႏြးပြဲ အိႏၵိယတကၠသိုလ္မွာ က်င္းပ

ကိုေပါက္

အိႏၵိယ-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးမ်ားတြင္ လက္ရွိအေနအထားအရ အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံေရးမွာ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာလ်က္ ရွိ ေသာ္ လည္း အျခားက႑မ်ားတြင္ တိုးျမွင့္ရန္ လိုေနေသးေၾကာင္း အိႏၵိယ ေပၚလစီ သုေတသနဌာနမွ အၾကီးတန္းအရာရွိတဦးက ေျပာ ဆိုလိုက္ သည္။

ျမန္မာသမၼတႏွင့္ အိႏၵိယ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္တို႔၏ အျပန္အလွန္ အလည္အပတ္ခရီးႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ခရီးစဥ္ မ်ားကို ေထာက္ျပ ေျပာ ဆိုသြားၿပီး ေရရွည္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ခ်စ္ၾကည္ေရးတို႔အတြက္ ပိုမိုခိုင္မာေစရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း Centre for Policy Research ၏ ဂုဏ္ ထူးေဆာင္ အၾကီးတန္း သုေတသီ ဆန္ေဂ်း ဘာရူ Sanjaya Baru က ေျပာဆို လိုက္သည္။

“ဒီ ၂၀၁၂ အေျခအေနအရဆို အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံေရး(G to G) တိုးတက္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရးသမားခ်င္း (B to B)၊ ျပည္သူခ်င္း ဆက္ဆံေရး (P to P)ေတြမွာ ဒိထက္တိုးတက္လာဖို႔ လိုတယ္” ဟု အာဆီယံ-အိႏၵိယ ထူးခၽြန္သူမ်ားအစုဝင္ ဆန္ေဂ်း က ဆိုသည္။

‘Myanmar: Distant Neighbour’ ႏိုင္ငံတကာ ကြန္ဖရင့္တရပ္ကို နယူးေဒလီၿမိဳ႕ရွိ Jamia Millia Islamia တကၠသိုလ္ ၏ ရာဘိျႏၵာနာ့သ္ တဂိုး ခန္းမတြင္ ဗုဒၶဟူးေန႔က ျပဳလုပ္ရာ အိႏၵိယ သုေတသီမ်ား၊ ပါေမာကၡမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလည္း တက္ေရာက္ၾကသည္။

ေတာင္အာရွႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ေပါင္းကူး ဂိတ္တံခါးျဖစ္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရးပါမႈမွာ ၾကီးမားၿပီးေျပာင္းလဲလာေန ေသာ ျမန္ မာႏိုင္ငံမွာ ထိုအတြက္ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား ရရွိခံစားႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။

သို႔ေသာ္ အေျခအေနအား အေကာင္းဘက္မွခ်ည္း တဖက္တည္း ဆို၍မရသလို ျခိမ္းေျခာက္ေနေသာ အႏၲရာယ္မ်ား လည္း ရွိေနသည္ကို ၾကည့္ ျမင္တတ္ရမည္ဟု ကမၻာ့ေရးရာ အိႏၵိယေကာင္စီ (ICWA) ၏ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ရာဂ်စ္ ဘာတီးယား Rajiv Bhatia က ေထာက္ ျပ ေျပာဆိုသည္။

“ကခ်င္၊ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရး စတာေတြဟာ ကမၻာ့အာရံုစိုက္စရာေတြအျဖစ္ ရွိေနဆဲပါ။ ေနာက္ၿပီး ‘စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ ဒီမိုကေရ စီ’ဆိုတာ ၾကားကာလလား ပန္းတိုင္လား၊ လက္ရွိအေျခခံဥပေဒကို ဘယ္လိုျပင္ၾက မွာလဲ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေၾကာင္းေတာ့ ၾကား ၾကားေနရတယ္၊ NLD အေၾကာင္း သိပ္မၾကားရေတာ့ ပါတီမွာ ဒုတိယတန္းစားေခါင္း ေဆာင္ ဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈေနရအတြက္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနရဲ႕လား စတာေတြဟာ ေမးခြန္း ထုတ္စရာေတြပါ” ဟု သံအမတ္ ၾကီး ရာဂ်စ္ ဘာတီးယား က ဆိုသည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လူမႈတရားမွ်တမႈဌာနမွ ေဒါက္တာေသာင္းထြန္း ကလည္း ‘ပါလီမန္၊ ပါတီမ်ားႏွင့္ အာဏာ’ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ရာ NLD မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ဖိႏွိပ္မႈေတြခံထားရ၍ ပါတီညီလာခံ မက်င္းပႏိုင္ခဲ့ရဘဲ ပါတီ အဖြဲ႔ အစည္း အဆင့္ဆင့္ကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေန ရကာ မၾကာမီ ပထမဆံုးညီလာခံတရပ္ က်င္းပရန္ရွိေၾကာင္း သိရသည္ဟု ေျပာ ဆိုသြားသည္။ သို႔ေသာ္ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ပုဂၢိဳလ္ေရး ယံုၾကည္ကိုးစားမႈျဖင့္သာ တည္ေဆာက္လာခဲ့ရသည္ဟုလည္း ေျပာ ဆိုသြားသည္။

သမၼတရံုးႏွင့္ ပါလီမန္တို႔အၾကား သေဘာကြဲလြဲမႈမ်ားျဖင့္ အေျခခံဥပေဒခံုအဖြဲ႔ ဖ်က္သိမ္းခံလိုက္ရၿပီး မည္သို႔ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းကာ မည္ သည့္ အခြင့္အာဏာမ်ား အပ္ႏွင္းမည္မွာ အေရးၾကီးေၾကာင္း ေဒါက္တာေသာင္းထြန္း က ေျပာသည္။

‘ျမန္မာ့ လူမႈ-ႏိုင္ငံေရး တန္ဖိုးမ်ားႏွင့္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္မႈ’ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ သည့္ စာေရးဆရာ ေက်ာ္ဝင္း ကလည္း လက္ရွိ ျမန္ မာႏိုင္ငံအား ႏိုင္ငံၾကီးမ်ားက အလြန္စိတ္ဝင္စားေၾကာင္း ျပသလ်က္ရွိ၍ သတိရွိရွိ ေနထိုင္တတ္ ရန္ အေရးၾကီးေၾကာင္း ေျပာသည္။

“အိႏၵိယတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ တရုတ္ေရာ၊ အေမရီးကားေရာ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံကို အမ်ားၾကီး စိတ္ဝင္ စားလာၾကတာေတြ႔ရတယ္။ အခုကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္ ေပၚလစီကို က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ဆက္စပ္ေျပာသြားၾကတာပါ။ အဲဒါ ကိုယ့္ဘက္ က deal (ကိုင္တြယ္) ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းတဲ့ အလားအလာ ျဖစ္မွာပဲ။ သိပ္ၿပီး ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ မကိုင္တြယ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ အႏၲရာယ္ ျဖစ္လိမ့္မယ္ ထင္တယ္” ဟု မဇၥ်ိမ၏ ေမးျမန္း မႈကို ေျဖၾကားသြားသည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္၏ အစဥ္အလာအစြဲမ်ားႏွင့္ စိတ္ကူးစံမ်ားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရန္မွာ မထိေရာက္ႏိုင္ဘဲ အရွိအျဖစ္တရားကိုၾကည့္ ကာ လုပ္သင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသြားသည္။

အစည္းအေဝးသို႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီမွ ဦးစိုင္းဝင္းျမင့္ က ‘တိုင္းရင္းသားႏွင့္ အားလံုးပါဝင္ႏိုင္မႈ’ စာတမ္းကို ဖတ္ၾကား တင္သြင္းသြားၿပီး ဥေရာပ-ျမန္မာရံုးမွ ဗစ္တာ ဗ်က္လ်န္း ကလည္း ‘စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္’ ကို ေဆြးေႏြးသြားသည္။