ဥေရာပေငြေၾကး ျပႆနာ (အပိုင္း ၄)

ဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း


ဟိုမေရာက္ ဒီမေရာက္ အရင္းရွင္ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္

အရင္းရွင္စနစ္ဆိုတာက “ေလာဘ” ကို တြန္းအားသဖြယ္ အသံုးျပဳတာေၾကာင့္ ငါ ဆိုတဲ့ အေျခခံ ယူနစ္ကို ဦးစားေပး အဓိကထားတယ္။ Individualism တကိုယ္ေတာ္ စနစ္လို႔ ေျပာရမယ္ ထင္တယ္။ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ ဆိုတာက တရားမွ်တမႈရွိေအာင္ အမ်ား ဆိုတဲ့ ယူနစ္ကို ဦးစားေပးလာတယ္။ Collectivism အမ်ားအက်ိဴးစနစ္လုိ႔ေျပာႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဥေရာပ စနစ္ဟာ အေမရိကန္စနစ္လို ကိုယ္လုပ္ရင္ကိုယ္ရမယ္ဆိုတဲ့ စနစ္မဟုတ္ဘဲ၊ မ်ားမ်ားရွာရရင္ အစိုးရက အခြန္ မ်ား မ်ားေကာက္ၿပီး အစိုးရကမွ်တေအာင္ ဆိုရွယ္အစီအစဥ္ေတြ မ်ားမ်ားလုပ္တာေၾကာင့္ အလုပ္ လုပ္ခ်င္စရာ Incentive ေလ်ာ႔နည္း သြားရတယ္။

ေငြမ်ားမ်ားရွာႏိုင္တဲ့သူေတြ အခြန္နည္းတဲ့ဆီ ေျပးၾကေတာ့ လူေတာ္ေတြနည္း လာတာေပါ့။ ဥပမာ အဂၤလန္က အေတာ္ဆံုး ဆရာဝန္ ေတြဟာ အေမရိကားကို ေျပာင္းေျပးၾကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားက ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ ျပန္ျဖည့္ရေတာ့ အဆင့္မမီတဲ့ သူေတြလည္းပါလာၿပီး မၾကာ ခဏ ေဆး႐ံုေဆးခန္းက ျပႆနာေတြကို သတင္းစာေတြမွာ ေတြ႔ရ ဖတ္ရ ပါလိမ့္မယ္။

ဂရိႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသားထုတ္လုပ္မႈ GDP ဟာ ေဒၚလာ သန္း ၃၁ဝ ေလာက္ပဲရွိတယ္။ ေခ်းေငြက သန္း ၄ဝဝ ေက်ာ္ တယ္။ အစိုးရ အလုပ္ သမားက ၄ဝ% ေက်ာ္တယ္။ အစိုးရ အမႈထမ္းဆိုတာ ဘယ္ႏိုင္ငံ မွာမဆို အလႈပ္၊မ႐ႈပ္။ မျပဳတ္ေတြက မ်ားတာပဲ။ ခရီးသြား လုပ္ငန္းလို Service Sector က ထုတ္ကုန္ အားလံုး GDP ရဲ႕ ၇၈.၈ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး စက္မႈလက္မႈ က႑ Industrial Sector က ၁၇.၉ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ရွိတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈမွာ အစိုးရ အလုပ္္သမားေတြက မ်ားေနၿပီး သူတို႔က Union အလုပ္သမားအဖြဲ႔ အစည္းေတြက ဥေရာပမွာ အား ေကာင္းတာေၾကာင့္၊ အခြင့္အေရးေတြ တအားပိုေတာင္း၊ အစိုးရကလည္း (မဲ) ရေအာင္ လြယ္လြယ္ခြင့္ျပဳ၊ ေနာက္ဆံုး ဖင္မႏုိင္ ေခါင္းမ ႏုိင္ျဖစ္ၾကမွ ကူညီၾကပါ ျဖစ္ၾကရတာပဲ။

အရင္းရွင္စနစ္ ဆိုတာ

အရင္းရွင္စနစ္ကို တကယ္က်င့္သံုးခ်င္ရင္ သနားတာတခုတည္းကို ၾကည့္ေနလို႔ မရတာေတြရွိတယ္။ ဥပမာ လူငါးေယာက္ရွိတဲ့ ဌာန အုပ္စုတခုမွာ လူတေယာက္က အေခ်ာင္ခိုတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ က်န္တဲ့သူေတြကို လိုက္မမီဘဲ အလုပ္မၿပီး ဘူးဆိုပါေတာ့။

က်န္တဲ့ လူေလးေယာက္က ပိုအလုပ္လုပ္ရေတာ႔မယ္။ မလုပ္ရင္ အလုပ္မၿပီးရင္ အားလံုးအလုပ္ ျပဳတ္ၾကမွာကိုး။ ၾကာေတာ့လည္း က်န္ တဲ့သူေတြပါ စိတ္ဓာတ္က်ဆင္း လာႏိုင္တယ္။ ဒီေတာ့ အလုပ္မတြင္တဲ့သူကို ျဖဳတ္ျပစ္ရမွာပဲ။ Individualism ဆိုတာဒါပဲ။ လူတိုင္း ကိုယ့္ အတြက္ ကိုယ္တာဝန္ ယူၾကရမွာပဲ။

ထိုနည္းတူစြာပဲ တိုင္းျပည္နဲ႔ ဆိုင္တဲ႔ မက္က႐ို စီးပြားေရးမွာလည္း ျပႆနာျဖစ္ရင္ ပိုေနတာေတြကို ေလ်ာ႔ခ်၊ ၿခိဳးၿခံၾက၊ ၿပီးရင္တခါျပန္ထ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားၿပီး နလန္ထူလာၾကၿပီး စီးပြးေရး က်န္းမာလာေတာ့ ထေျပးၾကျပန္တာေပါ့။ သဘာဝေတာမီးေလာင္ သလိုေပါ့။ ေျခာက္ ေနတဲ့ ရြက္အိုသစ္ပင္အိုေတြ ေလာင္ၿပီးသြားရင္၊ ရြက္ႏုေတြ ေပါက္လာၿပီး သစ္စိမ္းေတြနဲ႔ ႏုပ်ိဳလန္းဆန္းတဲ့ သစ္ေတာတခု ျပန္ေပၚ လာ သ လိုပဲေပါ့။

ေရာနယ္ရီဂင္ လက္ထက္မွာ အေဆာက္အဦး Real Estate Boom ပူေဖါင္းလို တရွိန္ထိုး တိုးတက္မႈ (Boom)ျဖစ္တယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ သမဝါယမလို အေသးစား ေငြေခ်းဌာန Savings and Loans ေတြ Boom ျဖစ္တယ္။ ထံုးစံအတိုင္း Boom ျဖစ္ေတာ႔ အလြန္အကၽြံေတြ၊ ျပဳန္းတီးမႈေတြ ပါလာတာေပါ့။ Boom ျဖစ္ရင္ ပူေဖါင္းကြဲသလို Bust ဆိုတာ လာတာပဲ။ သမၼတ ရီကင္ၿပီးေတာ့ ပထမ ေဂ်ာ႔ဘုရ္ွ (၄၁) က သမၼတျဖစ္ေတာ့ ရီပတ္ဘလီကင္ ဆိုေတာ့ အရင္းရွင္ဆန္ဆန္ ေငြေခ်းဌာနေတြကို ကိုင္တြယ္တာေပါ႔။

Resolution Trust Corporation (RTC) ဆိုၿပီး ကြန္ကရက္က ေငြမတည္ၿပီး ေထာင္ေပးလိုက္တယ္။ အေသးစိပ္ ကေတာ႔ အေတာ္ ႐ႈပ္ေထြးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ မွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္ၿပီး ရပ္တည္ႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ထားခဲ့တယ္။ မႏုိင္မနင္း ျပႆနာတက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ေရြးၿပီး ဘဏ္ၾကီးေတြကိုေရာင္းပစ္လိုက္တယ္။ အစိုးရက အစိုးရ အာဏာနဲ႔ မေကာင္းသူပယ္၊ ေကာင္းသူကယ္ လုပ္ပစ္လိုက္တာပဲ။ အဲရီဇိုးနားျပည္နယ္က နာမည္ေက်ာ္ ကီးတင္ (Keating) ဆိုရင္ ေထာင္က်သြားတယ္။ ဒီက႑မွာရွိေနတဲ့ သူေတြ ကေတာ့ (ငရဲ) ေပါ႔။ အလုပ္ျပဳတ္သူျပဳတ္၊ ဘဝပ်က္သူပ်က္ၾကေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ျပႆနာက ဒီလို မလုပ္ရင္လည္း တျခားစီးပြားေရး က႑ေတြကို ကူးစက္ေတာ့မွာကိုး။ ၿပီးေတာ့ (RTC) ကိုဖ်က္ၿပီး တျခား အစိုးရဌာနက ဆက္တာဝန္ ယူသြားရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကလင္တန္တက္ကာစမွာ စီးပြားေရးျပန္ ဦးေမာ႔လာတာ။

အေဆာက္အဦး က႑ (Real Estate) မွာလည္း Bust ျဖစ္ေတာ့ ေစ်းေတြက်။ ေဆာက္လုပ္သူေတြ ဒုကၡေရာက္၊ ဘဏ္ေတြ အက်ပ္ အတည္း ျဖစ္ၾကေပါ့၊ ထံုးစံအတိုင္း ဗဟိုဘဏ္က အတိုးေလ်ာ့၊ အစိုးရက အခြန္ေလ်ာ့ၿပီး ေစ်းကြက္ မွာ ေငြလည္ပတ္မႈ Liquidity ရွိေအာင္ အစိုးရက ဝင္ထိန္းေပးၿပီး ေစ်းကြက္ကပဲ အပိုအလွ်ံေတြကို ရွင္းထုတ္ၿပီး တခါရြက္သစ္ေတြေပါက္၊ ရြက္ေဟာင္းေတြေႂကြေပါ႔။ ဒီဒုကၡ ပင္လယ္ထဲမွာ နဖူးကြဲသူကြဲ၊ ထိပ္ေပါက္သူေပါက္ေပါ႔။

မရက္စက္ရင္ ဘာျဖစ္မွာလဲ

အေမရိကားမွာ အေဆာက္အဦး တိုးပြားမႈ Real Estate Boom ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္ ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္ေတြမွာ ဂ်ပန္မွာလည္း အေဆာက္အဦတိုးပြားမႈ Real Estate Boom ျဖစ္တယ္။ ဂ်ပန္စနစ္က အျပင္လူ မဝင္ရေအာင္ အခ်င္းခ်င္းရဲ႕စေတာ႔ (Stocks) ေတြကို ပို္င္ဆိုင္ထားၾကတယ္။ Cross Ownership လို႔ ေခၚပါတယ္။ အာရွသားေတြရဲ႕ အက်င့္အရ အားနာတာ ၊ မ်က္ႏွာနာတာ ပါတယ္။ ဂ်ပန္စနစ္က ဘဏ္ကိုမီွၿပီး အုပ္စုလိုက္ တည္ေဆာက္ၾကတယ္။

ဥပမာ မစ္ဆူဘီရွီအုပ္စု၊ မစ္ဆူအီ (Mitsui) ဆိုၿပီး ရွိၾကတယ္။ အတိုးမရတဲ့ ေခ်းေငြဆိုရင္ ဘဏ္အတြက္ ဘာမွ အက်ိဳးမရွိေတာ့ဘူး။ ဒါကို Toxic Loans လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒါေတြကို အေမရိကန္လုိ၊ အရင္းရွင္ ပီပီသသ ရွင္းရင္ ကိုင္တြယ္ရင္ လူေတြျဖဳတ္ရမယ္။ လူအမ်ား ဒုကၡ ေရာက္ၾကမယ္။ ဒီလို မရွင္းခ်င္ေတာ့ ဂ်ပန္စီးပြားေရးဟာ တအိအိ ရြာလည္ေနတာ ေခါင္းမေထာင္ႏုိင္တာ အႏွစ္ (၂ဝ) ျဖစ္သြား တယ္။ ဒါကို ဆံုး႐ႈံးသြားေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ား Lost Decades လို႔ တင္စားၾကပါတယ္။ ရြက္ေဟာင္းေတြကို မေလာင္ေစခ်င္ေတာ့ ရြက္သစ္ေတြ မထြက္ ႏုိင္ဘူးေပါ့။ လူတစုအေပၚ မရက္စက္ခ်င္တာေၾကာင့္ လူအားလံုး ခံၾကရတာပဲ။

ဥေရာပ ျပႆနာကို ဘယ္လိုရွင္းမလဲ

အခု ယူ႐ိုျပႆနာမွာ အစိုးရငယ္ေတြက မတရားသံုးၾကၿပီး မႏုိင္မနင္းျဖစ္ေတာ့ ႏုိင္ငံၾကီးေတြနဲ႔ IMF ကမၻာ့ေငြေၾကး ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ International Monetary Fund တို႔က ဝင္ကူရတယ္။ IMF ဆိုတာက အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြေငြအမ်ားဆံုးထည့္ၿပီး အုပ္စီး ထားၾကေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ အဂၤလန္တို႔လို ႏုိင္ငံေတြက IMF ကို ေငြထပ္ျဖည့္ၾကေပါ့။ ဒါ့အျပင္ ေနာက္ႏုိင္ငံေတြကို ကူးစက္ လာႏုိ္င္တဲ့ ျပႆနာ (Contagion) ကို ေၾကာက္တာေၾကာင့္ အိုင္အမ္အက္ဖ္လို ဥေရာပ ရန္ပံုေငြေထာင္ၿပီး ဒုကၡေရာက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ေငြေခ်း ႏုိင္ ေအာင္ စီမံရျပန္တယ္။

ဒီအဖြဲ႔အစည္းကို European Financial Stability Facility (EFSF) ဥေရာပ ေငြေၾကးတည္ၿငိမ္ေရး အေဆာက္အအံု လို႔ နာမည္ရပါတယ္။ အီးယူ အဖြဲ႔ဝင္ေတြက အခ်ိဳးက် ထည့္ဝင္ၿပီး ဂ်ာမန္အေႂကြးအုပ္စိုးေရးဌာနရဲ႕ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ Bonds ဘြန္းေတြထုတ္ၿပီး ေငြေခ်းႏုိင္တယ္။ အိုက္အမ္အက္ဖ္ IMF က ယူ႐ို ၂၅ဝ ဘီလ်ံ ေထာက္ပံ့ဖို႔ ကတိအာမခံနဲ႔ ယူ႐ို ၇၅ဝ ဘီလ်ံအထိ ေခ်းႏုိင္တယ္လို႔ လ်ာထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ဥေရာပ ပါပါၾကီး ဂ်ာမန္နဲ႔ မလွိမ့္တပတ္နဲ႔ ကမၻာက လွည့္ေခ်းေနရတဲ့ တခ်ိန္က ကိုလိုနီသမား ဥေရာပတိုက္သားေတြရဲ႕ ဘဝ ပါ ပဲ။ ရွက္စရာက ေငြပံုအေပၚ ထိုင္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ႀကီး ကိုကယ္ဖို႔ ဥေရာပ တိုက္သားေတြ မ်က္ႏွာခ်ိဳ ေသြးေနရၿပီ။

အမွန္က ဥေရာပဘြန္း Euro Bond ကိုထုတ္။ သံုးမရေတာ့တဲ့ ဂရိဘြန္း Greek Bonds လို ဘြန္းေတြကို ယူ႐ိုဘြန္းနဲ႔ အစားထိုး။ ဒါမွ မဟုတ္ ဒီသံုးမရေတာ့တဲ့ ဒီဘြန္းေတြကို အီးစီဘီ (ECB) ဥေရာပဗဟိုဘဏ္က လိုက္ဝယ္ပစ္မွေငြေၾကးေစ်းကြက္က ျပန္လည္ ယံုၾကည္ လာႏုိင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္လို (ေငြ) ႐ိုက္ထုတ္ရေတာ့ မယ္။ ဒါမွ ပံုမွန္လည္ပတ္မႈကို ျပန္ေဖၚေဆာင္ႏုိင္မယ္။ ဒီလိုဝယ္ရာမွာ တခ်ဳိ႕က ဝယ္ထားတဲ့ ဘဏ္ေတြလည္း အခ်ိဳး က် အ႐ႈံးခံေစမွ မွ်တမယ္၊ ေနာင္က်ဥ္မယ္ဆိုတဲ့ အဆိုျပဳခ်က္ေတြရွိတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဥေရာပမွာ “ေငြရွင္၊ ေၾကးရွင္” က ဂ်ာမဏီပဲ။ ဂ်ာမဏီက ရဲရဲတာဝန္ခံမွ ေစ်းကြက္က ယံုၾကည္မယ္။ျပႆနာက ဂ်ာမဏီက ဥေရာပရဲ႕ ဖယ္္ဒရယ္ အစိုးရမဟုတ္။ ႏုိင္ငံေရး အမိန္႔ေပးလို႔မရ။ ဘသားေခ်ာေတြက အသံုး မရပ္ႏုိင္ဘဲ ဆက္သံုးလို႔ ဆက္ဒုကၡေတြ႔ရင္ ဂ်ာမဏီက တာဝန္ခံရရင္ ဂ်ာမဏီ ေဒဝါလီခံ ရေတာ႔မယ္။ ဒီအေႂကြးေတြေၾကာင့္ ဂ်ာမဏီမွာလည္း ေခၽြတာရမွာမို႔ ပင္စင္သက္ေတြ တိုးရ ေတာ႔မယ္။ ဥပမာ ဂ်ာမဏီမွာ အသက္ ၆၇ မွ ပင္စင္ ယူႏုိင္မယ္၊ ဂရိက ေလာေလာဆယ္ ၅ဝ ေက်ာ္ရင္ ပင္စင္ယူႏုိင္ၿပီ။ တရား ပါ့မလား။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ာမဏီက အီးစီဘီ ဘြန္းထုတ္ေရာင္းတာေရာ၊ အီးစီဘီက သံုးမရတဲ့ ဘြန္းေတြကုိ အလံုးအရင္းနဲ႔ လုိက္ဝယ္မယ့္ အစီအစဥ္ကို လက္မခံ ဘူး။ ျပင္သစ္က ဂ်ာမဏီ ပိုက္ဆံနဲ႔ ဒီအစီအစဥ္ေတြကို လုပ္ခ်င္တယ္။ လူလည္လုပ္တာပါ။

ႏုိင္ငံေရး အားနည္းခ်က္

ဒီမွာ အဓိက အားနည္းခ်က္ေပၚလာတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ျပည္နယ္ ၅ဝ ေပါင္းစုထားတဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ဖက္ဒရယ္ အစိုးရက ျပည္နယ္ ၅ဝ လံုးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့အစိုးရ။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္နယ္ ၅ဝ ကိုယ္စား အေမရိကန္ ဖက္ဒရယ္ အစိုးရမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ (Authority) အျပည့္ရွိတယ္။ Fiscal Policy ေငြေၾကးသံုးစြဲမႈ ေပၚလစီ ဟာ အစိုးရတာဝန္။ ထိုနည္းတူ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ဟာလည္း ႏိုင္ငံ့အက်ိဳးတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ (Authority) အျပည့္ရွိတယ္။ Monetary ေငြသားေပၚလစီက ဗဟိုဘဏ္ရဲ႕တာဝန္။ ဒါကို ႏုိင္ငံေရး ေပါင္းစပ္ မႈ Political Integration လို႔ေခၚပါတယ္။

ဒီေပါင္းစပ္မႈေၾကာင့္ ရသံုးေငြေပါင္းစပ္မႈ Fiscal Integration ကို ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ ဖက္ဒရယ္အခြန္ Federal Taxေကာက္ခြင့္ ရွိၿပီး ႏိုင္ငံကို ကိုယ္စား ျပဳခြင့္ရွိတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံ့ဘတ္ဂ်က္ အသံုးေငြဟာ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ မဆိုင္ေတာ့၊ ဗဟိုအစိုးရနဲ႔သာ ဆိုင္ ေတာ့တယ္။ ဒီအတြက္ ျပည္နယ္ေတြဟာ ဖက္ဒရယ္ ေအာက္ေရာက္ၿပီး သီးျခား လြပ္လပ္ပိုင္ခြင့္ Sovereign Right မရွိေတာ့၊ ကိုယ္ပိုင္ လြပ္လပ္ခြင့္ကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ၾကရတယ္။ ဒီဟာက ဥေရာပ ပိုင္ ႏိုင္ငံေတြအတြက္ အတြက္ အဓိက ျပႆနာပဲ။

ဥေရာပ ႏုိင္ငံေတြက ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ (Sovereign Right) ကို မစြန္႔လႊတ္ ခ်င္ၾက။ ထို႔အတြက္ ဥေရာပသမၼတနဲ႔ တာဝန္ခံ (ဝန္ၾကီး)၊ အမတ္မင္း တရားသူၾကီးေတြဟာ ရာထူးသာရွိၾကၿပီး လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ တကယ္မရွိၾက။ မလို အပ္တဲ့ ထပ္ဆင့္အမိန္႔ေတြသာထုတ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္မႈ (Regulation) ေတြသာ ထပ္ဆင့္ထုတ္ေနၾကတာ။ အစိုးရေတြရဲ႕ အသံုးစရိတ္ ဘတ္ဂ်က္ကို မထိန္းႏုိင္။ ဒီအာဏာ ေပးလိုက္ တာနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္လြပ္လပ္ခြင့္ Sovereign Right ကို စြန္႔လႊတ္ရေတာ့မယ္။ ဒါကို ဥေရာပ ႏုိင္ငံေတြက အလိုမရွိ။

ဝ မရွိဘဲ ဝိ လုပ္ခ်င္ၾကတာ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုလို အင္အားၾကီးမားတဲ့ ဥေရာပျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပတိုက္ ထူေထာင္ဖို႔ စိတ္ကူး ယဥ္ၾကတာ။ အမွန္က တခ်ိန္က ေရႊထီးေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ကိုလိုနီေခတ္က ဘဝကို ျပန္အိမ္မက္ မက္ၾကတာပါ။ အႏွစ္သာရပါတဲ့ေပါင္းစုျခင္း မဟုတ္ဘဲ အေပၚယံေပါင္းစုျခင္းေၾကာင့္ ဒီေတာင္ကို ေမာင္တို႔ မေက်ာ္ႏုိင္ၾက။

ECB ဆိုတာကလည္း အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ (Federal Reserve) လို ျပည့္ျပည့္ဝဝ လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိရွာ။ မလုပ္ရဲ။ ဒီေတာ့ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ အကူနဲ႔ ႏုိင္ငံေတြ အေမရိကန္ေဒၚလာ လြယ္လြယ္ကူကူ လဲႏုိင္ေအာင္ ဗဟိုဘဏ္ေတြစုၿပီး ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ရတယ္။

အစိုးရမွန္ရင္

ေနာက္ဆံုး ဆန္းစစ္လိုက္ရင္ အစိုးရတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိတာ ႏွစ္ခုရွိတယ္။ အခြန္ေကာက္ၿပီး တိုင္းျပည္ အက်ိဳး အတြက္ ေငြသံုးရတယ္။ အသံုးမ်ားလာရင္ ဝင္ေငြနဲ႔ သံုးေငြ မမွ်ေတာ့ရင္ ေငြေခ်းရမယ္။ ေငြေခ်းတာ မ်ားလာရင္ ယံုၾကည္မႈ က်လာရင္ အတိုးႏႈန္း တက္မယ္။ ဝင္ေငြမ်ားေအာင္ အခြန္တိုးေကာက္။ ဒါဆို လုပ္ငန္းရွင္ေတြက စီးပြားေရးက်ပ္လာေတာ့ လူေတြေလ်ာ့။ အစိုးရကို ဝန္ပိ။

ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အားနည္းခ်က္က မဲရေအာင္ လူေတြကိုလိုက္ေလ်ာရတယ္။ လူေတြက ဒါဟာ ငါတို႔ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္လို႔ ထင္ၿပီး ရပိုင္ခြင့္ေတြ မေလ်ာ႔ခ်င္။ အစိုးရက မေလ်ာ႔ရဲ။ ေနာက္ဆံုး အစိုးရေတြြမွာ ေငြ မရွိဘဲ လံုးပါးပါး။ ဒါမွမဟုတ္ လူထု ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ဖို႔ပဲရွိတယ္။ လူ႔အလို နတ္မလိုက္ႏုိင္တာပါပဲ။

လက္ရွိ အေမရိကန္ ျပႆနာလည္း ဒါပဲ

အေမရိကားမွာ အိုဘားမား ရင္ဆိုင္ေနရတာလည္း ဒီျပႆနာပဲ။ အေမရိကန္လုိ ႏိုင္ငံ့ ဗဟိုဘဏ္ေတြက ေငြ ကို ၾကိဳက္သေလာက္ ႐ိုက္ထုတ္ႏုိင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္အစိုးရမွ (အလုပ္) မထြင္ေပးႏုိ္င္ဘူး။ မာ့က္စ္ရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရး စနစ္က႐ႈံးရတာ သက္ေသပဲ။ အစိုးရေတြက စီးပြားေရးသမားေတြ တိုးတက္ၾကီးပြားႏုိင္ေအာင္ အခြန္ မွ်မွ်တတေကာက္၊ မွ်မွ်တတသံုး၊ ( ျဖဳန္းတာမဟုတ္)၊ ေငြေၾကး တန္ဖိုး ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ မွန္ေအာင္ ၾကိဳးစား Growth တိုးတက္မႈ ကပဲ စီးပြားေရက်ဆင္းမႈ ကို ရပ္တန္႔ႏုိင္တယ္။ ကယ္တင္ႏိုင္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြက အဓိကက်တဲ့ ရပိုင္ခြင့္ Entitlement ေတြကို မေလ်ာ႔ဘဲ၊ အသံုးစရိတ္ကို မေလ်ာ႔ႏုိင္။ ဒီလိုေလ်ာ့ဖို႔ စည္းကမ္းရွိဖို႔နဲ႔ တိုင္းျပည္ကိုခ်စ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ လိုလာတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ စိတ္ဓါတ္နဲ႔ အားလံုးကို ရပိုင္ခြင့္ လို႔ မထင္မွတ္မိၾကဖို႔က ပထမေျခလွမ္းပဲ။

အေျဖရွိေသာႏုိင္ငံ

ဒီျပႆနာေတြ အေစာၾကီးတက္ခဲ့ၿပီး ေျဖရွင္းႏုိ္င္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံရွိပါတယ္။ အဲဒါက ကေနဒါ ႏုိင္ငံ။ ကေနဒါမွာ တခ်ိန္က တႏွစ္မွာ ရွစ္ပတ္ပဲ အလုပ္လုပ္ၿပီး က်န္တဲ့ရက္ေတြမွာ အစိုးရဆီက ေငြလက္ခံၿပီး ဇိမ္ယူႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ရပိုင္ခြင့္ေတြ လြန္ကဲခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုး ဒီရပိုင္ခြင့္ေတြကို ေလ်ာ့၊ အသံုးစရိတ္ေတြေလ်ာ့။ ဝင္ေငြ/ထြက္ေငြ မွ်တေအာင္ က်င့္ၾကံၿပီး ေခၽြတာလိုက္ၾကတာ ငါးႏွစ္ အတြင္း စီးပြား ေရး ဦးေထာင္လာၿပီး ယေန႔ ကေနဒါ ေဒၚလာဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာနဲ႔ တန္ဖိုးယွဥ္လာႏုိင္ၿပီ။

ေနာက္ဆံုးႀကိဳးစားမႈ

၂ဝ၁၁ ဒီဇင္ဘာလ ေျခာက္ရက္ေန႔က Standard & Poor လို႔ ေခၚတဲ့ ကရက္ဒစ္သတ္မွတ္ရာ ေအဂ်င္စီက ဂ်ာမဏီအပါအဝင္ ဥေရာပ ေျခာက္ႏိုင္ငံကို သတိေပးလိုက္ၿပီ။ ဒီယူ႐ိုျပႆနာကို မကိုင္ႏိုင္ရင္ အေကာင္ဆံုး (စံ) သတ္မွတ္ခံရတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကို တဆင့္ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ အေၾကာင္းရွိတယ္ဆိုၿပီး သတိေပးလိုက္ၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဇင္ဘာ ရွစ္ရက္ေန႔မွာ က်င္းပဖို႔ရွိတဲ့ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲဟာ ေနာက္ဆံုးအခြင့္အေရးပဲလို႔ သတိေပးလာသူေတြ ရွိလာတယ္။

ဒီဇင္ဘာလ ရွစ္ရက္ေန႔ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးပြဲမွာ ဥေရာပ အက္ေၾကာင္းဟာ အထင္းသား ေပၚလာပါတယ္။ ယူ႐ိုဇံု ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အီးယူး အဖြဲ႔ဝင္ သို႔ေသာ္လည္း ယူ႐ိုဇံု မဟုတ္ေသာႏုိင္ငံမ်ား အၾကား သေဘာတူညီမႈ မရႏုိင္ၾကဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဥေရာပၾကီး ႏွစ္ၾကီးျဖစ္ၾကတဲ့ ျပင္သစ္နဲ႔ ဂ်ာမဏီတုိ႔ ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ားစုကတဘက္၊ အဂၤလန္က တဘက္ လာျဖစ္ၾကတယ္။ ဥေရာပ စိ္တ္ကူးယဥ္ ဆရာၾကီး ေတြျဖစ္ လိုတဲ့ အင္အားၾကီးတဲ့ ဥေရာပျပည္ေထာင္စုၾကီး (United States of Europe) ျဖစ္ဖို႔ရာ အဆင့္သံုးဆင့္ လိုပါတယ္။

(၁) ေငြသားေပါင္းစည္းမႈ (Monetary Union)

(၂) ေငြေၾကးေပါင္းစည္းမႈ (Fiscal Union)

(၃) ႏုိင္ငံေရးေပါင္းစည္းမႈ (Political Union)
အဆင့္ (၃) မျဖစ္ဘဲ အဆင့္ (၂) က ျဖစ္ရန္ မလြယ္ကူလွ။

သို႔ေသာ္ ျပင္သစ္နဲ႔ ဂ်ာမဏီက ဉာဏ္ဆင္လာတာက

(၁) အီးယူ အတြင္းရွိ ႏုိင္ငံတိုင္း မိမိတို႔၏ အစိုးရအသံုးေငြ ဘတ္ဂ်က္ ဝင္ေငြ၊သံုးေငြ မွ်တရမည္။ Balance Budget
ျဖစ္ရမည္။

(၂) ဘတ္ဂ်က္လိုအပ္ေငြ (Budget Deficit) သည္ GDP ၏ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ မပိုရ။

(၃) ပိုခဲ့ေသာ္ ျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္း (Sanctions) ခံၾကရမည္။

(၄) တုိင္းျပည္မ်ား ဒုကၡေရာက္ေသာ္ အုိင္အမ္အက္ဖ္ (IMF) ဝင္သူ ရန္ပံုေငြ လံုေလာက္ေစေရးအတြက္ ယူ႐ို ၂ဝဝ ဘီလ်ံ ထပ္ျဖည့္ေပးမည္။

(၅) ESFS လို႔ေခၚတဲ့ ယာယီ ဥေရာပကယ္တင္ဖို႔ရာ ရန္ပံုေငြကို ယူ႐ို ၄၄ဝ ဘီလ်ံ တည္ေထာင္ၿပီး စပိန္၊ အီတလီတို႔
ျပႆနာေပၚေသာ္ ကူရန္ အဆင္သင့္ ရွိေစမည္။

(၆) တခ်ိန္တည္းမွာ ESM လို႔ေခၚတဲ့ European Stability Mechanism အၿမဲတမ္း ဥေရာပကယ္တင္ဖို႔ရာ ရန္ပံုေငြ ကို ယူ႐ို ၅ဝဝ ဘီလ်ံနဲ႔ မတည္ၿပီး တႏွစ္ေစာဖြဲ႔ကာ ယာယီရန္ပံုေငြ ႏွင္႔အၿပိဳင္ ရွင္သန္ေစမည္။

(၇) ပုဂၢလိက ေငြရွင္မ်ား စိတ္သက္သာရေစရန္ ပုဂၢလိက ေငြရွင္ေတြ ယူ႐ိုဇံု ႏိုင္ငံမ်ားကို ေငြေခ်းလွ်င္ အလုိအေလ်ာက္ ေငြ႐ႈံးစရာ ေငြမ လိုဟု ေခါင္းေဆာင္မ်ားက သေဘာတူၾကသည္။ ဂရိႏိုင္ငံအတြက္ ဒုတိယအႀကိမ္ ေငြကူရာ တြင္ ပုဂၢလိက ေငြရွင္မ်ား အ႐ႈံးခံၾကရ ေသာ ေၾကာင့္ တျခားႏုိင္ငံမ်ားကို ေငြေခ်းရန္ ေၾကာက္ရြံ႕လက္တြန္႔ေနၾက၍ အာမခံခ်က္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။

(၈) ေငြေၾကးေစ်းကြက္မွာ အေရာင္း၊အဝယ္လုပ္တုိင္း ေကာက္ခံသည့္အခြန္ (Transaction Tax) ေကာက္ရန္ ေယဘုယ် သေဘာ အရ သေဘာ တူခဲ့ၾကတယ္။

ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေတြကို ထိန္းကြပ္ၾကီးၾကပ္ရန္ အီးယူ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ၾကီးၾကပ္ေပးရတယ္။ ရန္ပံုေငြ ႏွစ္ခုကို ECB ဗဟိုဘဏ္ ကၾကီးၾကပ္ၿပီး က်န္ၾကီးၾကပ္မႈမ်ားကို အီးယူ ျဗဴ႐ိုကရက္မ်ားက ဦးစီးခြင့္ရေတာ႔မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ယူ႐ိုဇံု ႏုိင္ငံေတြဟာ ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ ပတ္ သက္လာရင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ဆံုး႐ႈံးၾကရေတာ႔မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဂၤလန္ က ကင္းလြတ္ခြင့္ ေတာင္းဆိုလာေသာ္လည္း မရခဲ့။ ထို နည္း တူ ဆီြဒင္လို ယူ႐ိုဇံုမဟုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားကလည္း ကနဦးက သေဘာမတူၾက။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆံုး တျခားႏုိင္ငံမ်ား၏ ဖိအားေပး ျခင္းကို မခံႏုိင္ၾကဘဲ၊ (၂၇) ႏိုင္ငံ အနက္ (၂၆) ႏုိင္ငံကတဘက္ အဂၤလန္က တဘက္ ျဖစ္ခဲ့ၾကရတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီျပႆနာကိုေက်ာ္ဖို႔ အဂၤလန္ရဲ႕ ဗီတိုကို ေရွာင္ႏုိင္ရန္၊ အီးယူ တခုလံုးရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ အစား ႏုိင္ငံ အခ်င္းခ်င္း သ ေဘာတူညီမႈ အေနနဲ႔ ခရီးဆက္ၾကဖို႔ ဆံုးျဖတ္ၾကတယ္။ ဒီလို (မူ) အားျဖင့္ သေဘာတူခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္ေပ မယ့္ အေသးစိပ္ကို ေဆြးေႏြး ၾကရပါဦးမယ္။ အနည္းဆံုး သံုးလၾကာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္တာက ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ယူ႐ိုကို ယံုၾကည္မႈရေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့

ျပႆနာက ယူ႐ိုဇံု ၁၇ ႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ အက်ိဳးအတြက္ က်န္အီးယူ ႏုိင္ငံေတြက ေခါင္းဝင္ခံေပးရ ေတာ့မယ္။ ဒီမွာ အမ်ိဳးသားစိတ္ Nationalism ေပၚလာၾကျပန္ ပါတယ္။ ဥေရာပႏို္င္ငံမ်ားဟာ ပါးစပ္က ဥေရာပကြလို႔ ေအာ္ေနၾကေပ မယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာ မိမိ အမ်ိဳး အုပ္စု စိတ္ဓာတ္ (Tribalism) ကို လက္ေတြ႔မွာ မေက်ာ္ႏိုင္ေသးၾကပါ။ ေနာက္ ဆံုးေတာ့ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ျပင္သစ္တို႔ရဲ႕ အက်ိဳးနဲ႔ ၿဗိတိသွ် အဂၤလိပ္တုိ႔ရဲ႕အက်ိဳး အရင္ကိုလိုနီ ေခတ္ကလို လာအားၿပိဳင္ ၾကရျပန္ၿပီ။ အခုၾကိဳးစားမႈဟာ ယူ႐ိုကို အပ်က္မခံဆိုတဲ့ စိတ္ဓါတ္နဲ႔ ေငြကို ေငြနဲ႔ လုိက္ျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္ပါတယ္။ ဖဲဝိုင္းတြင္ အ႐ႈံးၾကီး႐ႈံးရတဲ့ ဖဲသမား အ႐ႈံးကိုကာမိေစရန္ ေၾကးတိုးၿပီး ေလာင္းကစားတာနဲ႔ ဆင္ ဆင္တူတယ္။

ျပဳန္းတီးမႈကိုမေလ်ာ့၊ ရပိုင္ခြင့္ေတြလည္း မေလ်ာ့ခ်င္၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုၿပီး ႏုိင္ငံျခားသားေတြကို လြယ္လြယ္ ဝင္ခြင့္ျပဳကာ အခြင့္အေရး ေတြေပး၊ ကမၻာ့အလယ္မွာ လူအထင္ၾကီးေအာင္ ကမၻာ့ရာသီဥတု ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ကလည္း ဝိုင္းကူခ်င္ၾကေသး၊ လုပ္ခ်င္တာ၊ လိုခ်င္ တာေတြက မ်ားၿပီး ေပးဆပ္မႈက်ေတာ့ မေပးဆပ္ခ်င္ၾက။ ဘယ္က ေငြ ရ ၾကမွာလဲ။

ဂရိမွာ လူေတြကစုေငြေတြ ထုတ္ၿပီး အိမ္မွာပဲထား၊ တတ္ႏုိင္သူေတြက ႏုိင္ငံျခားပို႔ ၾကတာေၾကာင့္ ဘဏ္ေတြမွာေငြလည္ပတ္မႈ နည္းလာ ၿပီ။ ဘဏ္စနစ္ပ်က္ရင္ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ဘယ္လိုမွ ေခါင္းေထာင္ႏုိင္မွာ မဟုတ္။ အလုပ္လုပ္ႏုိင္တဲ့ ဂရိလူငယ္ ပညာတတ္ေတြက ဂ်ာမဏီ ေျပာင္းေျပးၾကၿပီ။

တလတခါ အီးယူဌာနခ်ဳပ္ရွိရာ ဘရပ္ဆယ္ၿမိဳ႕ကေန ဥေရာပ ပါလီမန္ အမတ္မင္း ၇၃၆ ေယာက္နဲ႔ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ အရာရွိ မင္းတုိ႔ဟာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ စေတာဘတ္ဂ္မွာ တခါ ႐ံုးျပန္ထိုင္ ၾကရတယ္။ ျပင္သစ္က ၿမိဳ႕ႏွစ္ၿမိဳ႕ လံုးမွာ ပါလီမန္ေခၚရမယ္လို႔ ေတာင္းဆို တဲ့အတြက္ ျဖစ္တယ္။ ဒါျပင္သစ္ေတြရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ကို အလိုလိုက္ဖို႔ သက္သက္ ကလဲြလို႔ ဘာမွ အဓိပၸါယ္ မရွိပါ။ ျပဳန္းတီးမႈ သက္သက္ သာလွ်င္ ျဖစ္တယ္။

ဒီလိုစိတ္ဓါတ္၊ ဒီလိုျပဳန္းတီးမႈေတြနဲ႔ အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္တို႔လို ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဘယ္လို ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ၾကမွာလဲ။ အေမရိကန္ေရာ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံေရာဟာ ငါအေမရိကန္ကြ၊ ငါတ႐ုတ္ကြဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသားစိတ္ ျပင္းထန္ၾကတယ္။ ဥေရာပမွာက ငါဥေရာပကြ ဆိုတဲ႔ မိမိအမ်ိဳးသား စိတ္ဓါတ္အစား၊ ငါ ဂ်ာမန္ကြ၊ ငါ ျပင္သစ္ကြ၊ ငါ အဂၤလိပ္ကြ ဆိုတဲ႔၊ ႏုိင္ငံကိုမီတဲ့ ကိုလိုနီေခတ္ အမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္ နယ္ပယ္က႐ုန္း မထြက္ႏုိင္ၾကေသးဘူး။

ဆြစ္ ႏုိင္ငံသားတေယာက္ ေျပာစကားကို ျပန္လည္ၾကားေယာင္မိေသးတယ္။ ငါတုိ႔ ဥေရာပတိုက္သားေတြ သက္သက္ စိတ္ကူး ယဥ္ၾက တာပါတဲ့။ အေမရိကားလို National Identity လို႔ ေခၚတဲ့ ငါဘယ္သူလဲ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသားပံုေဖၚမႈကို အေဖၚေဆာင္မႈမွ မရွိဘဲတဲ့။ ဒီပံု ေဖၚမႈက ႏုိင္ငံေရးေပါင္းစပ္မႈ မရွိဘဲနဲ႔ မရႏုိင္ပါ။

ဒါ့အျပင္၊ Good Governance လို႔ေခၚၾကတဲ႔ အစိုးရ၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာင္းလိုသလို၊ လူေတြကလည္း အားလံုးကို ရပိုင္ခြင့္လို႔ ထင္မိရင္ တႏုိင္ငံစီသာမက တိုက္ၾကီးတတိုက္လံုး ဒုကၡေတြ႔ ႏုိင္ပါတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္ စိတ္ဓါတ္ အသံုးမွားရင္ ဒုကၡေတြ႔ႏုိင္တယ္ဆိုလည္း မေမ႔လိုက္ၾကပါနဲ႔ဦး။ စာေရးသူအျမင္အရ၊ ေနာက္ဆံုး အလြန္အကၽြံျဖစ္မႈေတြကို ႏုိင္ငံကိုခ်စ္စိတ္၊ အမ်ိဳးကိုခ်စ္စိတ္ တုိင္းျပည္ ထူေထာင္ခ်င္ တဲ့စိ္တ္ ေတြနဲ႔ပဲ ထိန္းႏုိင္မွာပါ။ သို႔ေသာ္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဟာ အစြန္းေရာက္သြားရင္လည္း အႏၲရယ္ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စာေရးသူက ဒီမိုကေရစီေဘာင္ အတြင္းမွ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ Democratic Nationalism လို႔ အမည္တပ္ခ်င္ပါတယ္။

ဒီထက္ နက္နက္ေတြးရင္ မိမိတေယာက္အတြက္အက်ိဳး၊ Individualism နဲ႔ အမ်ားအက်ိဳး Collectivism တုိ႔ဟာ လည္း အားၿပိဳင္လ်က္ ရိွၾကတာကို ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္အခ်ိန္ရမွ အေသးစိပ္ ေဆြးေႏြးပါ႔မယ္။ တုိင္းျပည္ အတြက္ ေစတနာေရွ႕ထားလ်က္္၊ လူငယ္ေလး ေတြ တိုင္းျပည္အက်ိဳးကို ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ၾကပါေစ။