အနာဂတ္လမ္း ေျဖာင့္တန္းေစလို…..

ကိုေထြး

အနာဂတ္ ဘ၀ အဆင္ေျပ သာယာလွပဖို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ကတည္းက အလုပ္ လာလုပ္တဲ့ နမ့္ခမ္းရဲ႕ အိပ္မက္ေတြကေတာ့ ၁၀ ႏွစ္ျပည့္သြားၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ဘ၀မွာ အရာမထင္ ျဖစ္ခဲ့ရ ပါတယ္။

၁၉၉၆ ကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ သူျပန္သြားခ်ိန္ အထိ ၉ ႏွစ္နဲ႔ ၇ လတိုင္တိုင္ အခက္အခဲနဲ႔ စိတ္ဒုကၡမ်ိဳးစုံ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရၿပီး ရရွိခဲ့တဲ့ စုစုေပါင္း သူ႔ရဲ႕ လုပ္အားခကေတာ့ ဘတ္ ၄၈၀၀၀ (က်ပ္ ၁၄သိန္း ခန္႔) ပဲ ရွိပါတယ္။

“ေမြးရပ္ေျမ လားရႈိးကို စြန္႔ခြာၿပီး အိမ္ေဖာ္ အလုပ္လုပ္သြားတဲ့ နမ့္ခမ္းရဲ႕တရက္ လုပ္အားခဟာ ၁၄ ဘတ္ (က်ပ္ ၄၂၀ခန္႔) ပဲ ရွိပါတယ္” လို႔ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႔ (MAP) က အိမ္ေဖာ္ အလုပ္ သမား အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူ Rujisanwee Pim က ဒီ ျဖစ္ရပ္ကို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားတေယာက္ အတြက္ ဥပေဒက တရား၀င္သတ္မွတ္ထားတဲ့ တရက္တာ လုပ္အားခက ၁၃၈ ဘတ္ ျဖစ္ေပမယ့္လည္း အဲဒီသတ္မွတ္ခ်က္ဟာ အိမ္ေဖာ္အလုပ္သမားေတြ အတြက္သက္ေရာက္ျခင္း မရွိဘူးလို႔ သိရပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ အႏွံ႔မွာ ျမန္မာျပည္သား စုစုေပါင္း ၂ သန္းကေန ၄သန္း အထိ ရွိတဲ့အထဲက သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ အိမ္ေဖာ္ အလုပ္ လုပ္ရသူေတြဟာ ဥပေဒအရ အကာအကြယ္မဲ့ေနပါတယ္။

နမ့္ခမ္းဟာ အိမ္ရဲ႕ေ၀ယ်ာ၀စၥ အလုပ္ေတြ သာမကဘဲ သူ႔ အလုပ္ရွင္က တျခားသူေတြကုိ ငွားရမ္းထားတဲ့ တုိက္ခန္း သန္႔ရွင္းေရး ကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ နမ့္ခမ္းဟာ အလုပ္စတင္စဥ္ကတည္းက အိမ္ရွင္ျဖစ္သူနဲ႔ တလ လုပ္အားခ ဘတ္ ၁၅၀၀ (၄၅၀၀၀က်ပ္ခန္႔) နဲ႔ သေဘာတူညီ လုပ္ကိုင္ခဲ့တာပါ။

နမ့္ခမ္း ရသင့္တဲ့ လုပ္အားခကို အိမ္ရွင္က လစဥ္ သူ႔ဆီမွာ စုေဆာင္းထားဖို႔ ေျပာတဲ့အတြက္ ထုတ္ယူခြင့္ မရခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

“အိမ္ရွင္က သူ႔ကုိ အျပင္ထြက္ခြင့္မေပးဘူး။ ေနရတာႏွစ္နဲ႔ခ်ီၾကာလာေတာ့ သူ႔ေနတဲ့ၿမိဳ႕ကို သြားလည္မယ္ဆိုေတာ့လည္း အိမ္တိုင္ရာေရာက္ လိုက္ပို႔ေပးမယ္လို႔ အလုပ္ရွင္က ေျပာတာကို သူက ယုံၾကည္ေနတယ္ေလ” လို႔ Pim ကဆက္ေျပာ ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္း အရမ္း တင္းက်ပ္ၿပီး အဆင္မေျပတဲ့အခ်ိန္မွာ ႀကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြကို နမ့္ခမ္းက သူငယ္ခ်င္းနဲ႔ ေဆြမ်ိဳးေတြဆီ ဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ အေၾကာင္းၾကားဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ တဦးတေယာက္မွ လာေရာက္ ကူညီႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ ဘူးလို႔ သိရပါတယ္။

သူငယ္ခ်င္းေတြဆီ သူ ဆက္သြယ္ေနတဲ့ ဖုန္းနံပါတ္ေတြကို အလုပ္ရွင္က ေဖ်ာက္ဖ်က္လိုက္္ပါတယ္။

“က်မဆီကို ေရာက္လာေတာ့ အဲဒီ ဖုန္းနံပါတ္ေတြ ေဖ်ာက္ဖ်က္လုိက္တာကို ေျပာျပၿပီး သူက အရမ္း၀မ္းနည္းပုံရတယ္။ အလုပ္ရွင္က သူ႔ကုိညာတာကုိ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ေနပုံပဲ” လို႔ Pim က ဆိုတယ္။

ေနာက္ဆုံး အလုပ္ရွင္ ျဖစ္သူက သူ႔ရဲ႕ ၁၀ ႏွစ္နီးပါးလုပ္အားခ အတြက္ ဘတ္ ၁၀၀၀၀ (က်ပ္ ၃၀၀၀၀၀ခန္႔) ပဲ ေပးတာကို လက္မခံႏိုင္တဲ့ အဆုံးမွာေတာ့ အလုပ္လုပ္တဲ့ အိမ္က ထြက္ေျပးခဲ့တာပါ။

MAP အဖြဲ႔က Mai Mai က “အလုပ္သမားေတြ အေနနဲ႔က ထိုင္းမွာ တရားမ၀င္ လာေရာက္ လုပ္ကိုင္ၾကရတယ္ဆို ကတည္းက စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာ သိမ္ငယ္မႈက ရွိေနတာေပါ့။ အဲဒီမွာ အိမ္ရွင္ေတြက ထပ္ဖိအား ေပးေတာ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေနက ပိုဆုိးသြားေစပါတယ္” လို႔ ေျပာျပပါတယ္။

သူငယ္ခ်င္း တေယာက္ရဲ႕ အဆက္အသြယ္နဲ႔ MAP အဖြဲ႕ရဲ႕ အကူအညီကို ရယူၿပီး ထိုင္း အလုပ္သမား ကာကြယ္ေရးရုံးမွာ သူ ရသင့္တဲ့ လုပ္အားခကို ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီရုံးက ႏွစ္ဘက္ညိႇႏႈိင္းၿပီး အိမ္ရွင္က ဘတ္ ၄၈၀၀၀ ေပးဖို႔ သေဘာ တူညီခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

“၉ႏွစ္လုံးလုံး အိမ္မျပန္ရေတာ့ သူက အရမ္း အိမ္ျပန္ခ်င္ေနၿပီေလ၊ ၾကာၾကာ မေစာင့္ခ်င္ေတာ့ဘူးနဲ႔ တူတယ္၊ သူေဌးက အႏိုင္ထက္ျပဳက်င့္တာကို မခံရတာ ကံေကာင္းတယ္လို႔ မွတ္ယူရမွာပါ”ဟု Pim ကဆက္ ေျပာပါတယ္။

ရရွိတဲ့သူ႔ရဲ႕ လုပ္အားခဟာ ေနထိုင္ စားေသာက္စရိတ္ အပါအ၀င္ အလုပ္သမား မွတ္ပုံတင္ အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ ေတြကို ႏုတ္ယူထားလိုက္ၿပီးမွ ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။

နမ့္ခမ္းလိုပဲ အိမ္ေဖာ္အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ မမိုးက “အလုပ္စလုပ္ေတာ့ က်မကို အလုပ္ရွင္က တလ ဘတ္ ၈၀၀ (၂၄၀၀၀ က်ပ္ခန္႔) ေပးမယ္လို႔ေျပာေပမယ့္ ဘတ္ ၅၀၀ (၁၅၀၀၀ က်ပ္ခန္႔္) ပဲ ရတယ္။ သူတို႔ ေဆြမ်ိဳးေတြက ရဲေတြဆိုေတာ့ အရင္ လာလုပ္တဲ့သူေတြကို ပိုက္ဆံမေပးဘူးတဲ့၊ က်မက ကံေကာင္း တယ္လို႔ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြက ေျပာၾကတယ္” လို႔ သူ႔အေတြ႔အႀကံဳကို ေျပာျပပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ မမိုးဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အလုပ္မလုပ္ခင္ ျမန္မာျပည္က အစိုးရဌာန တခုမွာ အမႈထမ္းခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

“ေနရထိုင္ရတာက ျမန္မာျပည္ကထက္ေတာ့ အဆင္ေျပတယ္ဆိုေပမယ့္ ေရြးခ်ယ္စရာမရွိလို႔သာ လာလုပ္ရတာပါ” လို႔ မမိုးက ေျပာပါတယ္။

ထိုင္းမွာ ၄ႏွစ္ေလာက္ အလုပ္လုပ္လာတဲ့ မမိုးဟာ အိမ္ရွင္အေျမာက္အျမားနဲ႔ ႀကဳံေတြ႔ဖူးသူျဖစ္ၿပီး ညီမျဖစ္သူ ကလည္း ထိုင္းရဲမႉးႀကီး တဦးရဲ႕ အိမ္မွာ လက္ရွိ အလုပ္လုပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

သူ႔ ညီမျဖစ္သူဟာ အျပင္ကို္ တလတခါေတာင္ ထြက္ခြင့္ မရသလို အစားအေသာက္ကုိလည္း အကန္႔ အသတ္နဲ႔ ေကၽြးၿပီး သတ္မွတ္ အလုပ္ခ်ိန္မရွိဘဲ အခ်ိန္ျပည့္ဆိုသလို လုပ္ကိုင္ေပးေနရတယ္လို႔လည္း ေျပာျပပါတယ္။

မမိုးအေနနဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံက ထိုင္းမွာ လာေရာက္ ေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား အိမ္ေတြမွာလည္း အလုပ္လုပ္ဖူးတယ္လို႔ဆို ပါတယ္။

“လူ႔အခြင့္အေရးကို သူတုိ႔က ပိုနားလည္လို႔ တခ်ိဳ႕ကအထင္ႀကီးေကာင္းႀကီးမယ္။ သူတို႔ေတြမွာလည္း အိမ္ေဖာ္ေတြကို ရုိင္းရုိင္း စိုင္းစုိင္းဆက္ဆံတဲ့သူေတြရွိတယ္။ က်မတို႔ကို ဆိုးရြားတဲ့ႏိုင္ငံက လာတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ပစၥည္းေတြ ေပ်ာက္ရွရင္ စြပ္စြဲတယ္၊ အရမ္းႏွိမ္တဲ့သေဘာပဲ” လို႔ မမိုးက သူ႔အေတြ႔ အႀကဳံကို ေျပာျပပါတယ္။

ႏိုင္ငံ အေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာလိုပဲ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာလည္း အိမ္ေဖာ္အလုပ္ကုိ အလုပ္တခုအျဖစ္ သတ္မွတ္မထားသလို သူတို႔ေတြအတြက္ အားလပ္ရက္္ဆိုတာကလည္း မရွိပါဘူး။

MAP က ဒါရိုက္တာ တဦး ျဖစ္တဲ့ မစၥ ဂ်က္ကီ ပူးေလာ့က “အိမ္ေဖာ္အလုပ္သမားေတြကို အစုိးရက အလုပ္သမားအျဖစ္ မသတ္မွတ္ပါဘူး၊ ေရွ႕ႏွစ္က်ရင္ အိမ္ေဖာ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့ ILO မွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပါလိမ့္မယ္၊ အစုိးရအေတာ္မ်ားမ်ားက အိမ္ေဖာ္ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို လ်စ္လ်ဴရႈၿပီး ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနၾကပါတယ္” လို႔ေျပာ ပါတယ္။

အခု လာမယ့္ ၾသဂုတ္လ၂၈ရက္ေန႔ “ႏိုင္ငံတကာ အိမ္ေဖာ္အလုပ္သမားမ်ားေန႔” ကိုရည္ရြယ္ၿပီး အိမ္ေဖာ္အလုပ္သမားမ်ား ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရဖို႔အတြက္ ပို႔စကတ္ လႈပ္ရွားမႈတခုကို MAP က ဦးစီး ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

နာမည္နဲ႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီး ျပန္လည္ ေပးပို႔လာတဲ့ ပ႔ိုစကတ္ေတြကို ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ အလုပ္သမား ၀န္ႀကီးဌာနကို ေပးပို႔သြားမွာျဖစ္ၿပီး ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ တပတ္ကုိ တရက္ နားခြင့္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုသြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

MAP အဖြဲ႔ အေနနဲ႔ ပို႔စကတ္စုစုေပါင္း ၁၀၀၀၀ခန္႔ ျဖန္႔ေ၀သြားမွာ ျဖစ္ၿပီး ၅၀၀၀ေက်ာ္ခန္႔ဟာလည္း ျဖန္႔ေ၀ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ ေပးပို႔လာသည့္ ကတ္ ၄၀၀ေက်ာ္ ကိုလည္း လက္ခံရရွိၿပီ လို႔သိရပါတယ္။

"ဒီပို႔စကတ္ကေလးထဲမွာ နာမည္နဲ႔ လိပ္စာေလးေရးေပးလိုက္ရင္ က်မတို႔ အနာဂတ္ေတြက လွပ လာမွာပါ" လို႔ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ ေနပံုရေပမယ့္ လန္းဆန္းၿပီး တက္ၾကြတဲ့ေလသံနဲ႔ အိမ္ေဖာ္အလုပ္လုပ္တဲ့ မပါေလးက ေျပာပါတယ္။

ပို႔စကတ္ေလးထဲမွာေတာ့ ေခၽြးသံတရႊဲရႊဲနဲ႔ အလုပ္ရႈပ္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္ဟာ အိမ္လုပ္ငန္းမ်ဳိးစံုကို သူ႔မွာ ရွိသမွ်ေျခလက္ေတြ သံုးၿပီး ရွင္းလင္း လုပ္ေဆာင္္ ေနတဲ့ သရုပ္ေဖာ္ ပံုေလးကို ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

အိမ္ေဖာ္ အလုပ္သမားေတြဟာ ပို႔စကတ္ လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါ၀င္ရင္း ဆိုး၀ါးလြန္းတဲ့ အေျခအေနေတြကို သူတို႔ တတ္ႏိုင္သမွ် ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ ႀကိဳးစား ေနၾကပါတယ္။

ေမွ်ာ္လင့္တႀကီးနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ၁၀ ႏွစ္နီးပါး အလုပ္လာလုပ္ခဲ့ရေပမယ့္ အိမ္အျပန္ ခရီးမွာ ထိုက္တန္တဲ့ လုပ္အားခ ပါမသြားရလို႔ မ်က္ႏွာပန္းမလွရွာတဲ့ နမ့္ခမ္းလို ေနာက္ထပ္ အိမ္ေဖာ္မေလးေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ရွိေနသလဲ ဆိုတာေတာ့ မေျပာႏုိင္ပါ။ သူ႔လို မိန္းကေလးေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနလိမ့္မည္ ဆိုသည္ကေတာ့ ေသခ်ာလွပါသည္။