ျမန္မာ့ဥပေဒမ်ား ေရွ႕ေနာက္မညီဟု လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ ေထာက္ျပ

ေကာင္းကင္ကို

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ဥပေဒမ်ားသည္ ေရွ႕ေနာက္ညီၫြတ္မႈမရွိဘဲ အခ်ဳိ႕ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေန သူမ်ားကိုပင္ ဖမ္းဆီးလ်က္ရွိေနသည္ဟု အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့ လာေရးအဖဲြ႕ (HRW) က ဇန္န၀ါ ရီ ၁၁ ရက္က ထုတ္ျပန္သည့္ World Report ၂၀၁၄ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

“၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ဆက္လက္တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာလ်က္ရွိေသာ္လည္း၊ ျမန္မာအစုိးရသည္ မၾကာေသးမီက ရရွိထားေသာ တိုးတက္မွႈမ်ား ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားေစႏုိင္သည့္ ဥပ ေဒသစ္မ်ားအား ျပ႒ာန္းႏုိင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေၾကာင္း၊ ႏွစ္ပတ္လည္အစီရင္ခံစာ ျပဳစုေနသည့္အခ်ိန္တြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္”ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ ျမန္မာအစုိးရသည္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္ကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးခဲ့ေသာ္လည္း၊ HRW ၏ ႏွစ္ပတ္လည္အစီရင္ခံစာကုိ ျပဳစုေနခ်ိန္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္း သား ၆၀ ခန္႔ က်န္ရွိေနေသးေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာထဲတြင္ ေထာက္ျပထားသည္။

အေျခခံလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ဥပေဒမ်ား

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ HRW က ေရးသားထားရာတြင္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္ေသာ ဥပေဒအ မ်ားအျပား ႐ုပ္သိမ္းျခင္းႏွင့္ ျပဳျပင္ျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရေသးသလုိ၊ အခ်ဳိ႕ဥပေဒမ်ားကုိအသံုးျပဳ၍ တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားကို ဖိႏွိပ္လ်က္ပင္ ရွိေနေသးသည္ဟု ေရးသားထားသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းခြင့္ႏွင့္ ၿငိမ္း ခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ဆႏၵျပခြင့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းတြင္ ျမန္မာ အာဏာပုိင္မ်ားအေနျဖင့္ အခ်ဳိ႕ဆႏၵျပမႈမ်ားကုိ ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီး အခ်ဳိ႕ကုိမူ ခြင့္မျပဳခဲ့ဟု HRW က ေဖာ္ျပထား သည္။

လြတ္လပ္စြာ အသင္းအပင္းဖြဲ႕စည္းခြင့္ ဥပေဒႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း လြတ္လပ္ခြင့္ကုိ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ ျခယ္ႏုိင္သည့္ အေနအထားမ်ား ရွိေနေသးေၾကာင္း HRW က ဆိုသည္။ သတင္းမီဒီယာဥပေဒႏွင့္ပတ္ သက္၍မူ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ၏ ဥပေဒၾကမ္းကုိ အစုိးရက ပယ္ခ်ထားခဲ့ၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ထဲတြင္ အဆိုျပဳ ခဲ့သည့္ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒၾကမ္းထဲတြင္လည္း အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္သည့္ အ ခ်က္အလက္မ်ား ပါ၀င္ေနသည္ဟု HRW က ေရးသားသည္။

တိုင္းရင္းသားေရးရာႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေန

လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ ၁၅ ဖြဲ႕ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိ ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ အာဏာပုိင္မ်ားက ခြင့္ျပဳထားၿပီးျဖစ္သည့္၊ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆုိင္ရာ အကူအညီမ်ား ၀င္ေရာက္ေပးအပ္ခြင့္ကုိ ေဒသတြင္း ျမန္မာတပ္မွဴးအခ်ဳိ႕က ျငင္းပယ္ခဲ့မႈ မ်ား ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္လည္း ဒုကၡသည္မ်ား အကူအညီအလံုအေလာက္ မရရွိဟု HRW က ေရးသားထား သည္။

အစုိးရသည္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ KIA ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ပမာဏသေဘာတူ ညီခ်က္ကုိ မတ္လအတြင္းက ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေဒသအတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္က အရပ္သားမ်ားအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ရွိေနေသးသည္ဟု HRW က ေထာက္ျပထားသည္။ ရွမ္း ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ပေလာင္သူပုန္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈ မ်ားလည္း ရွိခဲ့ရာ အရပ္သားမ်ားအေနျဖင့္ အုိးအိမ္မ်ားကုိ စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ရၿပီး၊ အရပ္သားမ်ားအေပၚ တိုက္ခုိက္မႈမ်ားကုိလည္း ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္ဟု HRW က ေဖာ္ျပထားသည္။

လႊတ္ေတာ္အေျခအေန

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လႊတ္ေတာ္အေနျဖင့္ ေလ့လာသူမ်ား ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းထားခဲ့သည္ထက္ ပိုမို၍ သက္၀င္ လႈပ္ရွားမႈရွိခဲ့ကာ၊ စစ္ဘက္မွ ေျမယာသိမ္းမႈ၊ အေျခခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရး စသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ လႊတ္ေတာ္တြင္ ပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု HRW ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေရး သားထားသည္။

အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ ပဋိပကၡမ်ား၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မိတ္ၳီလာအဓိက႐ုဏ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ပဲခူး၊ ဥကၠံႏွင့္ လား႐ႈိးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားကို ေထာက္ျပထားၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈတြင္ တက္ ၾကြစြာ ပါ၀င္က်ဴးလြန္သူမ်ားရွိခဲ့သည္ဟု HRW က ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ပါ၀င္က်ဴးလြန္သူမ်ားကို လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက အေရးယူအျပစ္ေပးျခင္း အစီရင္ခံစာ ေရးသားေနစဥ္အခ်ိန္အထိ မရွိေသးဟုလည္း HRW က ေထာက္ျပထားသည္။

ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး

ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူထားခဲ့မႈအမ်ားစုကို ၂၀၁၃ တြင္ ႐ုပ္သိမ္းေပးခဲ့ျခင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမၻာ့ဘဏ္၊ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္၍ အစီအစဥ္မ်ား ခ်ဲ႕ထြင္ကာ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္း အ၀ိုင္းတြင္ ပုိမုိပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာျခင္း၊ အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ၿဗိတိန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဂ်ပန္ စသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွ လူသားခ်င္းစာနာမွႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ား ပိုမုိရယူႏုိင္ခဲ့ျခင္း၊ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္း၊ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အေမရိကန္၊ ဥေရာပႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံမ်ား သုိ႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းတို႔ကို ေဖာ္ျပထားသည္။