ဧရာ၀တီ
အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံတို႕၏ လမ္းမမ်ားေပၚမွ ဆႏၵျပပြဲမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္း မ်ားသည္ ျမန္မာတို႔အဖို႔ ယူတတ္လွ်င္ သင္ခန္းစာပင္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ တည္ေထာင္ေနေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အေရးႀကီးေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးေလာက ျခစားမႈမွ ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ ေစာင့္ၾကပ္ ထိန္းညႇိရန္ လြတ္လပ္ေသာ တရားေရးစနစ္ႏွင့္ စည္းကမ္း က်နေသာ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား လည္း တည္ေထာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုး သတိေပး ေနသလိုျဖစ္၏။
သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ လတ္တေလာ ႀကံဳေတြ႕ေန ရေသာ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းကို ျဖစ္ေပၚေစသည့္ ေနာက္ခံ အေၾကာင္းရင္းမ်ား အသီးသီး ကြဲျပားၾက ေသာ္လည္း တူညီခ်က္ မ်ားလည္း ရွိသည္။ ယင္းမွာ အာဏာပိုင္ ဝါဒီ ျခစားေနေသာ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားက မိမိကိုယ္က်ိဳးႏွင့္ အေပါင္းအပါ ခ႐ိုနီမ်ား အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ရန္ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱယားကို ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာၾကာ လက္ကိုင္တုတ္ သဖြယ္ အသံုးျပဳလာျခင္းႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္း တက်ျဖစ္ေသာ ေစာင့္ၾကပ္ ထိန္းညႇိေရး စနစ္မ်ား လံုေလာက္မႈ မရွိျခင္းတို႕က ေရြးေကာက္ပြဲကို အယံုအၾကည္ ကင္းမဲ့လာေစကာ လူထု မျငိမ္မသက္ ျဖစ္မႈကို ဖန္တီးေပးေနျခင္း ပင္။
ျပီးခဲ့သည့္ ရက္မ်ားအတြင္း ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္ ရဲက ဆႏၵျပအလုပ္သမားမ်ားကို ပစ္ခတ္ႏွိမ္နင္းခဲ့သည္။ ဆႏၵျပပြဲမ်ား သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ နီးပါး တိုင္းျပည္ကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းကိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ေသာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္က ၿပီးခဲ့ေသာ ဇူလိုင္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရေၾကာင္း ေၾကညာၿပီး ကတည္းက ဆက္တိုက္ျဖစ္လာခဲ့သည္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕မ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မညီမွ်မႈ မတရားမႈမ်ားရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။ အထည္ခ်ဳပ္အလုပ္ သမားမ်ား ဆႏၵျပသူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္လာၿပီး တလလုပ္ခ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၄၀ (ျမန္မာက်ပ္ေငြ ၁ သိန္း ၄ ေသာင္းခန္႔) ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ကေမၻာဒီးယားအေနျဖင့္စီးပြားေရး ဦးေမာ့လာေသာ္လည္း အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ေငြေၾကးျြကယ္ဝသူ မ်ားသာ အက်ိဳးခံစားေနရၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတမႈျဖင့္ နပမ္းလံုးေနရ ေသာ တိုင္းျပည္လူထု ၅ ပံု ၁ ပံု၏ ဘဝမ်ားစြာ မထူးျခားဘဲ ေနျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္ေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္ ေနျခင္းပင္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံတြင္လည္း လက္ရွိဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ဟာဆီနာႏွင့္ သူ႕ပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အတိုက္အခံပါတီက သပိတ္ေမွာက္၍ ျပန္အႏိုင္ရသြားျပန္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲကို ႀကီးၾကပ္ေရး ၾကားျဖတ္အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းခန္႔အပ္ရန္ အတိုက္အခံ ပါတီက ေတာင္းဆိုသည္ကို အစိုးရမလိုက္ေလ်ာသျဖင့္ အတိုက္ အခံက ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ရာ မဲ႐ံုတခ်ိဳ႕မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီး ခံရျပီး ရဲကပစ္ခတ္သျဖင့္ လူ ၁၀ဝ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အမ်ိဳးသမီးႏိုင္ငံေရးထိပ္သီးမ်ားျဖစ္ေသာ လက္ရွိ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ဟာဆီနာႏွင့္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ခါလီဒါ ဇီယာတို႕သည္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ကတည္းကစၿပီး တိုင္းျပည္ကို သူ တျပန္ ကိုယ္တျပန္ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့ၾကသည္။ တိုင္းျပည္၏ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရးႏွင့္ လူထုက်န္းမာေရးတို႕တြင္ တိုးတက္မႈ မ်ားရေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း မၾကာခဏဆိုသလို ရွိတ္ဟာဆီနာႏွင့္ ခါလီဒါဇီယာတို႕သည္ ပုဂၢလိကဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံ ေရးအက်ိဳးအျမတ္အတြက္ တိုင္းျပည္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို စေတးပစ္ခဲ့ဖူးသည္။ ထို႔ျပင္ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရး အေရးႀကီးသည့္ တရားေရးႏွင့္ရဲအပါအဝင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ မ်ား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈေနခဲ့သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္မူ အတိုက္အခံမ်ားက ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကို ပိတ္ဆို႔ဆႏၵျပေနၾကျပီး ေရြးေကာက္ပြဲကို ေဖေဖာ္ဝါရီလထဲ က်င္းပျပဳလုပ္သြားမည္ကို အစိုးရႏွင့္ အတိုက္အခံမ်ားၾကား သေဘာတူညီခ်က္ ရေရး ၫွိႏိႈင္းေနၾကသည္။ အတိုက္အခံမ်ား က ေရြးေကာက္ပြဲကို ႀကီးၾကပ္ရန္ ၾကားျဖတ္အစိုးရကို ႏိုင္ငံေရး သမား မဟုတ္သူမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းေပးရန္ႏွင့္ လက္ရွိအစိုးရ ႏႈတ္ ထြက္ရန္ ေတာင္းဆိုေနသည္။ လက္ရွိအစိုးရက အသာစီးျဖင့္ ျပန္အႏိုင္ရႏိုင္သျဖင့္ အစိုးရ မႏုတ္ထြက္လွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ရန္လည္း ေျပာဆိုျခင္းမ်ားလည္းရွိသည္။ ဆႏၵျပ သူမ်ားက စစ္တပ္အာဏာသိမ္းရန္အထိပါ ဖိအားေပးေနသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္း ျဖစ္တိုင္း စစ္တပ္အာဏာသိမ္းတတ္ သည့္ ထိုင္းဒီမိုကေရစီ၏ ႏိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ရင့္က်က္ ခိုင္မာမႈအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ဒီမိုကေရစီအတြက္ အေရးႀကီးသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရး လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို လူထု က တိုက္႐ိုက္ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခြင့္ ရွိရမည္။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားက တင္ေျမႇာက္လိုက္ေသာ အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္မ်ားက ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ အေျခခံ အေဆာက္အဦမ်ား ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ လူမ်ားစု ေထာက္ခံမႈျဖင့္ တက္လာေသာ ေရြးေကာက္ခံေခါင္းေဆာင္သည္ လူနည္းစု၏ အက်ိဳးစီးပြားကို အသိအမွတ္ျပဳ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမည္ ျဖစ္သလို တမ်ိဳးသားလံုးႏွင့္ဆိုင္ေသာ မူဝါဒကိုလည္း ရည္ရြယ္ ေရွး႐ႈရမည္။
ျမန္မာျပည္၏ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ မ်ားကို လူထုက တိုက္႐ိုက္ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ႏိုင္ေသာ စနစ္ကိုေဖာ္ေဆာင္မွ ဒီမိုကေရစီျဖစ္မည္။ သို႕ေသာ္ တက္လာ ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ တပ္မေတာ္အပါအဝင္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ား၊ လူထု လူတန္း စားအသီးသီး၏ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အယူဝါဒမ်ိဳးစံု ေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အသီးသီးတို႔မွ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည့္ အမ်ိဳးသားေရးဆိုင္ရာ မူဝါဒကို သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းအားလံုး ႏွင့္ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းႏိုင္ရမည္။ ကြဲျပားျခားနားမႈမ်ားကို စုစည္း ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္ရမည္။ သို႔မဟုတ္က ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရး ခရီးမတြင္သည္ကို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား၏ လတ္တေလာ ႏိုင္ငံေရးအျဖစ္အပ်က္မ်ားက သင္ခန္းစာေပးေနၿပီျဖစ္သည္။
No comments:
Post a Comment